Peticioni për Unionin Kosovë-Shqipëri në kohë të pa kohë

-- nga Zef Ahmeti, tetor 2003, St. Gallen

Ngjarja
Peticionin e nënshkruar nga 46 mijë qytetarë të Kosovës për Unionin Kosovë-Shqipëri drejtuar Parlamentit të Kosovës do të futet në procedim të regullt nga Parlamenti, pasi që është konstatuar nga Kryesia e Parlamentit të Kosovës se peticioni ishte i ligjshëm. Kjo don të thotë se procedura e paraqitjes së peticionit sipas ligjeve të aplikueshme në Kosovë ishte e rregullt. Iniciativa e këtij peticioni është bërë dhe udhëhequr nga Lëvizja Popullore e Kosovës, e cila, bazuar në mediat e shkruara shqiptare, ka një (para)histori diskutabile, konkretisht kjo Lëvizje është paraqitur të ketë bërë veprime të dyshimta?...

Vlerësimi i aktit
Nëse nisemi nga aspekti juriko-politik, peticioni që në start mund të vlerësohet i dështuar. Arsyet jane të ndryshme. Logjika e një juristi fillimisht do të ndalej në ligjet e aplikueshme të Kosovës, dhe duke u bazuar në ato ligje dhe rregullore, do të konstatonte se iniciativa dhe paraqitja e peticionin për Unionin Kosovë-Shqipëri paralamentit të Kosovës në aspektit procedurorë të jetë bërë në mënyrë të rregullt, mirëpo natyra e kërkesës të shtyn të hyshë edhe më thellë në analiza tjera juridike.

Këtu duhet të (ri)kujtojmë se Kosova sipas rezolutës 1244 të KS të KB është de facto protektorat e kësaj Organizate Ndërkombëtare. Kompetencat kryesore, për të cilat po diskutohen aq shumë kohëve të fundit në politikën e Kosovës, ende janë jo vetëm nën obrellën, por kompetencë absolute e UNMIK-ut. Dhe si pikë kryesore, që ne duhet cekur këtu në rastin tonë lidhur me peticionin, është se çështja e statusit të Kosovës është ende e hapur. Dhe shtrohet pyetja, si mund të kërkohet nga Parlamenti i Kosovës që të procedurojë dhe debatojë një peticion të një natyre të tillë, i cili është i kufizuar në veprimet e tij?! Nëse Kosova nuk e ka të zgjidhur ende statusin e saj, pra nuk dihet se a do të jetë krahinë substanciale, republikë në kuadër të një Unioni tjetër SMZ, apo shtet i pavarur, si mund të kërkohet Unioni Kosovë-Shqipëri nga parlamenti i Kosovës, i cili nuk ka kompetence të vendos për diç të tillë?!

Edhe pse udhëheqësit e këtij projekti kanë mbledhur mijëra nënshkrime, kjo inisiativë është naivitet politik për kohën e rrethanat në të cilën është Kosova sot. LPK-ja me këtë projekt ndoshta mendon të ketë bërë një punë të madhe sipas logjikës së tyre, por në fakt do ta sjellin parlamentin e Kosovës në një pozitë të papërshtatshme, që të marrë vendim për diçka që për momentin fare nuk qëndron në kompetencën e tij, dhe me këtë do ta detyrojë kryeadministratorin e Kosovës që një vendim të mundshëm të Parlamentit ta shpallë të pavlefshëm. Mëtutje do të tensionoheshin mardhëniet me administratën e UNMIK-ut. A është kjo strategji politiko-diplomatike?!

Në anën tjetër shtohet pyetja, vallë a don Shqipëria të futet në një Union me Kosovën? Dhe vlerësoj se për ta futur në procedurë parlamentare një kërkesë të tillë si kusht i parë Kosovës duhet t`i njihet shtetësia, apo e drejta për vetëvendosje. Dhe sikur Kosovës t`i pranohej njëri nga këto dy elemente vendimtare juridike në aspektin e së drejtës ndërkombëtare publike, atëherë do duhej që të fillonin bisedimet me Shtetin e pavarur të Shqipërisë lidhur me formimin e Unionit Kosovë-Shqipëri që po e kërkon LPK-ja me peticionin e tyre, dhe natyrisht të mblidheshin edhe po aq nënshkrime edhe në anën tjetër te palës me të cilën krijohet unioni apo të veprohet sipas ligjit të aplikueshëm të Shqipërisë.

Epilogu
Ngjarja e rreth këtij peticioni mund të vlerësohet se është bërë në një kohë të papërshtatshme, dhe dëshmon naivitet të madh politik, ndërsa në aspektin juridik i parealizueshëm për kohën. Prandaj shtrohet pyetja, vallë pse bëhen këso veprimesh kaq të gabueshme politike e diplomatike?

Parlamenti i Kosovës dominohet nga tre partitë politike shqiptare LDK, PDK dhe AKK, të cilat në të njëjtën kohë kanë qëndrime të ndryshme:

1. LDK kërkon njohjen formale të pavarsisë së Kosovës, tashmë të shpallur, 2. PDK kërkon moratorium, ndërsa 3. AAK nuk e njef shpalljen e Kosovës në fillimin e viteve të 90-ta e (bërë së bashku me të gjitha partitë e majta në Kosovë), por inicion një gjë të tillë, (veprim që me dorën e hekurt të atyre që i kanë kompetencat detyrimisht shtyhet për një moment më të përshtatshëm?!).