...E lënë përgjysëm

-- nga Klajd Kapinova, Manhattan, New York

Liria... e ndërprerë... megjithatë nuk solli ndërprerjen e poezisë së saj.
Dhe kjo ishte dera, që hapi ish-nxënësja e shkollës së mesme të gjuheve të huaja në Shkodër, e ndjera Ardita Leka.
Kjo lule jete u këput në brishtësinë e saj për të jetuar, shijuar, kuptuar dhe për t’u lexuar nga bashkëmoshatarët e saj. Edhe pas ndërprerjes së lirisë, dera, që poetja kishte nisur të hapte në poezinë shqipe, mbeti një derë e hapur, ku nisi të aktivizojë kujtesën e ndjeshme mbi kartën e bardhë tek vargëzonte: ëndrrat rinore, trishtimin, lulet e pranverës, mirësinë e natyrës, dhuruar me bujari nga Zoti, mirënjohjen fisnike ndaj kolegëve të mi dhe murgeshave që e deshën aq shumë.
Dhe tashmë nga kujtesa e vetvetes rivjen me këtë libër rikujtese, mbasi natyrshëm kaloi në kujtesën e ajrit (përkujtesa), duke kërkuar hapësira të mundshme të komunikimit me lexuesit e saj rinor.
Ajo asnjëherë nuk e ndërpreu poezinë, që ajo të mos mbetet në trajtën e dhimbjes njerëzore brenda hapësirës së kohës që jetonte, por të jepte mendimet e saj për shpirtin e jetën në trajtën shumëdimensionale.
Poetja Ardita Leka (dritë pastë), pavarësisht trishtimit të thellë dhe ngazëllimit, që e ka pushtuar prej gryke, mrekullisht arrinë të sendërtojë tablonë poetike të kremtimit të mjerë, të mjerimit tronditës të popullit të saj, të tronditjes së ankthshme, të ankthit të parrëfyer. Kështu dhimbjen që kishte në shpirt, kërkoi me forcën e vargut ta heqë me dorë apo diçka tjetër, mjafton vetëm ta heqë. Zoti është lart në qiell, Krijuesi, Krishti - Zot e Njeri, trishtohet pa masë për çfarë shikon dhe vetëm pezmatohet. Ai sheh dhe kupton shkatërrimin total që po ngjet me njerëzit, parandjen fundin e tyre, gjithnjë me dëshirën e kthimit të shpresës.
Dhe poetja e di se çfarë kërkon Zoti, Kreatori, se çfarë dhuratash u ka blatuar njerëzve (duke i pajisur me të gjitha shqisat dhe arsyen) me vargëzimet poetike, është në pritje të porosisë së re, pa harruar se mëkati dhe mëkatarët, me veprimet e tyre, vetëlargohen prej të të Gjithpushtetshmit...
Ardita, përveç se e pajisur me veçantinë e krijimit, prezantohet me përshkrimin e jetës natyrshëm si njeri dhe si krijuese e re. Dhe aty ku lëvizte njeriu arsyeshëm dhe krijuesi i ndjeshëm, aty gjithsesi shfaqet një harmoni e dallueshme e njerëzores me artin e vlerave të veçanta, ku shquhet gjeografia e poezisë ose ditari lirik në vargje. Kësisoj e njëjta zemër poeteje në një hapësirë të lëvizshme përjeton dridhjet e shqetësimeve të pandërprera, që ndryshe mund të kundrohen si poezi të hapësirës në komunikimin me njeriun, pavarësisht nëse ai jeton në Shkodër apo në Romë.
Përsonazhet e dialogut të saj janë: dashuria, dielli, valët e detit nën prehërin e puhisë së lehtë, krismat e armëve, rrugët e qytetit, miqtë e dashur të komunitetit rinor, dimri, vjeshta, lulet e gjithçka që përjetonte rreth vetes.
Mirëpo si risi zbulohet përmes mesazheve të vargut kalimi nga njëri vend në tjetrin, tek sjell dhe risjell një dramë, dramën shpirtërore dhe emocionale të përjetimeve nga hapësira e dëshpërimit (që mbizotëron në vëllimin poetik), në hapësirën e lirisë, nga hapësira e dhimbjes, në hapësirën e ngazëllimeve njerëzore. Në këtë ditar lirik në vargje, poetja Ardita Leka (ku la të rrinë të qetë në kryet e jastekut) ka regjistruar si duhet dhe sa duhet shtrirjen shumëngjyrëshe të tematikave të rrëfimit; fitoret e shpirtit dhe humbjet, plagët e komunitetit ku ajo jetonte në Shkodër e Romë (Itali), bukurinë njerëzore me lozonjaritetin e shpirtit rinor, vetminë e humbur, në vetminë shkatërruese, shëmtinë që shfaqet pothujse përditshëm, balada të jetës dhe të vdekjes, lirinë e pranguar dhe çprangimin e lirisë, fatet e brishta të rinisë dhe ëndrrat që humbasin si vegime drite, duke krijuar jetën e saj të shumëllojshme.
Mirëpo Ardita, me penën e saj kërkonte që mendimet e njerëzve të ndryshojnë, të konturonte pamje të reja të jetës, që përmes ngjyrave të saj rinore t’i mbulojë, duke i dhënë cilësinë e moshës, dlirësinë e shpirtit të sinqertë, mbrujtur hijshëm me një emër të veçantë. Por, ... shpesh poezitë lotojnë jetën, brengat e shpirtit, ku drita e ka humbur nacionin e qytetarisë, mbasi ai ende vegjeton si rob i kohës që ende s’e kemi lënë pas përfundimisht. Ajo më së shumti ka eksploruar poezinë e meditacionit, ku gjithnjë lexohet trishtimi, mungesa e dallandysheve që lajmërojnë lumturinë e pafundme, mungesën e dritës së shpresës, duke privuar nga drita e rilindjes rrezen e dritës së shpëtimit të popullit të saj.
Ngado që ta vështrosh poezinë, është një ekspozim i realizuar në pak kohë, mbasi thyerja e rrjedhshmërisë kohore apo përjetimi dhe përzierja e kohëve krijon bindshëm ritmnin e krijimit lirik bashkëkohor.
Pesimizmi, me doza të largëta vargëzimi, çlirohet thekshëm edhe në këto vargje të Arditës kur shkruan:

“...Kam shumë frikë se unë
edhe nga kjo pak gjë që më ka mbetur
do të tretem, do vdes
pa kuptuar këtë jetë
pa shijuar peripecirat e saj
dhe pa arritur të zotëroj më
forcën e penës sime”.

Këtu mbizotëron metafora, simboli, antiteza, duke nxjerrë në sipërfaqe me mjetet harmonike figurative që shpesh ndërthuren me aktivizimin e përmbyetjes së koncepteve, për të dëshmuar njëkohsisht si fuqinë, ashtu edhe rrëfimin e shkurtër e konçiz. Poezia e saj shfaqet si vargëzim konkret, por njëherazi edhe si filozofia e moshës rinore, përjetime të adolishencës apo stadi të pragdaljes nga melankolia për t’u futur në shpejtësinë e ditëve që rrokullisen me pakuptimësinë e tyre. Këtu lexohet bota e paekuilibrueshme, bota me jetën arbnore, të tronditur nga mungesa e qetësisë apo nga shtimi i pandërprerë i alarmeve, të cilat në unison rebelojnë apo në të kundërt e trishtojnë vargun e poetes. Dhe këto ndjenja, që shpërthejnë si pasione të sëmura plot arsyetime absurde, poetja i ka vargëzuar:

“...Me lakuriqësinë e tyre trishtuese
Shpirtin ma trazojnë
dhe këto ndjenja irracionale
të gjithën më mbulojnë”.