Nënë Tereza - kjo bijë e madhe e popullit shqiptar!

Shteti maqedonas i fyen shqiptarët tejskajshëm, duke i vrarë ata herë pas here në kufi, dhe duke injoruar apo dhunuar të drejtat e shqiptarëve në Maqedoninë e sotme. Shteti shqiptar duhet të përdorë të gjitha rrugët në këtë rast, që të mos lejojë falsifikimin e historisë nga shteti maqedonas, lidhur me figurën e shënjtores sonë Nënë Tereza. E gjithë bota, që njeh historinë e nënë Terezës e di, se ajo është shqiptare.
Këtu më poshtë vijojnë një pjesë e shkrimeve të këtyre ditëve lidhur me këtë çështje, të botuara në shrypin shqiptar. /Arben Çokaj

“Ngrini monumentin e Nënë Terezës”

Zotit ALFRED MOISIU - President i Republikës së Shqipërisë
Prof. YLLI POPA - Kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë
Zonjës ARTA DADE - Ministre e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve
Zotit EDI RAMA - Kryetar i Bashkisë së Tiranës

Me bindjen se shprehim shqetësimin, ndjenjën dhe dëshirën e rretheve të gjera të bashkatdhetarëve, po Ju drejtohemi për sa vijon:
Viti 2003 është vit gjatë të cilit në shumë vende të botës zhvillohen ceremoni të shumta, fetare dhe laike, në përkujtim dhe nderim të bamirëses së madhe shqiptare, çmimit Nobel për Paqen, Nënës Terezë.
Kjo “Bijë e zgjedhur e popullit shqiptar”, siç e ka quajtur Papa Gjon Pali II, “kjo grua e vogël e madhe që mbart dhe ruan brenda saj humanizmin e popullit shqiptar” është bërë një simbol i admiruar dhe i respektuar në shkallë botërore nga njerëz të besimeve dhe kombësive më të ndryshme.
Ajo është një nga personalitetet më të mëdha të kombit tonë shqiptar dhe këtij kombi i përket e drejta dhe detyra ta nderojë denjësisht, jo vetëm si të mbarë botës, por edhe si tonën. I është vënë emri i saj sheshit të madh para Universitetit të Tiranës, aeroportit ndërkombëtar të Rinasit, kompleksit spitalor të Tiranës. Në Kosovë i është vënë emri i saj sheshit kryesor të Prishtinës dhe është vendosur aty shtatorja e saj. Por Sheshi “Nënë Tereza” në Tiranë pret ende të ngrihet aty shtatorja e saj, sipas vendimit që është marrë. Ne nuk e dimë se cilat janë arsyet e vonesës, por Ju drejtohemi Juve, me thirrjen që ngritja në Tiranë e monumentit të Nënës Terezë të shkëputet nga çdo qerthull burokratik, të realizohet ashtu si i përket dhe monumenti të përurohet në festën kombëtare të 28 Nëntorit 2003.
Një nga zgjidhjet e mundshme, me kuptim edhe simbolik, do të ishte ndoshta që, ashtu siç u çua në Prishtinë kopja e monumentit të Skënderbeut nga Kruja, të sillet në Tiranë kopja e monumentit të Nënës Terezë nga Prishtina.
Ndërkohë lexojmë në shtypin e ditëve të fundit mbi disa përpjekje për ta bërë Nënën Terezë “maqedonase”. Nënës Terezë mund t’i ngrihen monumente në çdo qytet të botës, ashtu edhe në Shkup, ku ajo ka lindur, por ajo në asnjë mënyrë nuk mund të quhet “maqedonase”, vetëm sepse ka lindur atje. Bijë familjeje brez pas brezi shqiptare nga Prizreni, me të jatin veprimtar të pavarësisë së Shqipërisë, të helmuar nga pushtuesit serbë, me nënën dhe motrën të varrosura në Tiranë, Nënë Tereza deklaronte në ceremoninë e marrjes së çmimit Nobel më 10 dhjetor 1979: “Atdheu im është Shqipëria”.
Shprehim mendimin se opinioni publik shqiptar duhej të ishte vënë më parë në dijeni, si për përpjekjet e pahijshme që bëhen për t’i mohuar shqiptarsinë Nënës Terezë, ashtu dhe për ndërhyrjet e drejta të organeve të shtetit shqiptar në Romë, Vatikan e Shkup. I mbështesim fuqimisht këto përpjekje dhe kërkojmë që ato të vazhdohen kudo ku duhet, me të gjithë forcën e duhur dhe me të gjithë argumentat e drejtë e të pakundërshtueshëm historikë, juridikë dhe etikë.

FORUMI I INTELEKTUALËVE TË SHQIPËRISË
Tiranë, 11 korrik 2003

Me respekt:
Në rend alfabetik: Afërdita Onuzi, Ali Aliu (Shkup), Ali Podrimja (Prishtinë), Arbën Xhaferri (Shkup), Basri Çapriqi (Ulqin), Bashkim Hoxha (Durrës), Bashkim Kuçuku, Edit Mihali, Fatos Arapi, Eleni Laperi, Eva Brinja, Gjergj Sinani, Hivzi Islami (Prishtinë), Jovan Basho, Kim Mehmeti (Shkup), Koçi Petriti, Kristaq Prifti, Lazër Stani, Leonard Zisi, Luan Mullisi (Prishtinë), Luljeta Lleshanaku, Mehmet Myftiu, Mirush Kabashi, Moikom Zeqo, Natasha Lako, Nexhat Mustafa (Strugë), Pandeli Çina, Pano Taçi, Ramiz Kelmendi (Prishtinë), Rexhep Ismajli (Prishtinë), Romeo Gurakuqi (Shkodër), Sherif Delvina, Shqipe Zani, Tajar Kokalari (Gjirokastër), Tish Daija, Xhevahir Spahiu, Yllka Beçi, Zef Rakacolli.

Shkrimtari i madh Ismail Kadare ka reaguar ndaj shtrembërimit të identitetit të Nënë Terezës

Kadare: Mjaft racizmit ndaj shqiptarëve

“Shqipëria duhet ta bëjë problem të madh këtë në të gjitha instancat europiane”

Z.Kadare, si mendoni pse ndodh pikërisht ky incident kur është viti i shenjtërimit të Nënë Terezës, shqiptares së madhe?
- Kjo që po ndodh për mua është shumë shqetësuese. Është shumë shqetësuese jo vetëm për faktin se lidhet për Nënë Terezën, por merr një kuptim dhe më të gjerë. Kjo është një gjë që nuk ardhur nga mungesa e informacionit, apo nga padija, është gjë që është bërë me lloj cinizmi, sepse botërisht dihet se Nënë Tereza quhet shqiptare kudo. Zyrtarisht, botërisht nuk ka keqkuptim me këtë gjë, për shkak se ka shumë vite, me këmbënguljen e saj, ajo është deklaruar si shqiptare dhe pranohet kudo, në të gjitha gjuhët e botës si Nënë Tereza me origjinë shqiptare, që ka lindur nga prindër shqiptarë. Pra ajo njihet si murgesha, shenjtorja shqiptare. Prandaj këtu nuk ka punë mungesë informacioni, këtu duket është kureshtje shqetësuese si dukuri, lidh një dukuri më të gjërë.

Europa ka kulturën e saj, por për fat keq ditët e fundit vihet re qartë një racizëm antishqiptar. Ato janë shenja shumë të këqija për botën, për kontinentet, për rajonin ku lindin. Për fat të keq kjo është një gjë nuk mund të na pëlqejë, por është e vërtetë. Shqiptarët, Shqipëria krijon nervozizëm jo vetëm në rrethe të caktuara, në ato që quhen antishqiptare, jo, por për fat të keq krijon nervozizëm shumë vende edhe në rrethe të gjëra në opinionin publik. Dhe këtu nuk është fjala që ne të hiqemi si viktima, siç e kemi patur zakon dhe të ankohemi se të gjithë janë të këqinj dhe vetëm ne jemi të mirë. Jo! Natyrisht në këtë gjë populli ka mungesat e veta, ka përgjegjësitë e veta, ka atë gjë që ka nervozuar botën, e nervozon. Megjithatë në këtë realitet të errët që kanë provuar disa herë njerëzit e këtij populli, unë vë re që populli shqiptar nuk meriton një racizëm të tillë, të kësaj përmase.

Asnjë popull nuk e meriton, kjo padyshim. Racizmi është një shenjë shumë e keqe kur shfaqet dhe ne duhet të jemi shumë të shqetësuar të gjithë si Shqipëri, popull, opinion publik, si shtet, si kulturë, si institucion. Nuk duhet të rrimë duarkryq, në qoftë se bindemi nëse ka një racizëm antishqiptar. Shteti shqiptar, shoqëria dhe opinioni publik shqiptar nuk duhet të rrijë duarkryq. Është shumë i rrezikshëm racizmi, paralajmëron gjëra shumë të këqija në të gjitha format. Ai është i drejtpërdrejtë dhe i tërthotë. Racizmin e drejtpërdrejtë e vuajnë një milion refugjatët shqiptarë të shpërndarë nëpër Europë. E dinë ata që vuajnë, është një tragjedi e tmerrshme, e padukshme që është e shpërndarë në mijëra e mijëra familje. E vuajnë që nga njerëzit që ndeshen drejtpëdrejt me të, fëmijët shqiptarë që shkojnë në shkollë, nënat u thonë të mos deklarohen si shqiptarë.

Duke përgatitur kështu njerëz të gjymtuar, që janë të huaj për ato nëna vetë, për vendin që i ka pjellë, të huaj për vendin ku jetojnë, të huaj për të gjithë botën. Për fat keq Shqipëria nuk flet për këto gjëra, sociologët dhe psikologët tanë nuk flasin për këto gjëra, është një temë tabu, sepse nuk duan të shikojnë të vërtetën në sy. Pra ky është rasti i drejtpërdrejtë që vuan një pjesë e madhe e popullit shqiptar. Racizmi i tërthortë në Shqipëri, është rasti i Nënë Terezës, ku duan ta heqin popullin shqiptar nga çdo kujtim i tij i vyer, që është Nënë Tereza, që tregon një simbol, një dëshirë e popullit shqiptar për të patur një kontakt me botën, për t’u lidhur me familjen e popujve, nëpërmjet dashurisë dhe jo nëpërmjet mllefeve, urrejtjes, disa herë siç paraqitet, egërsisë. Por ja që tashti ka disa mendje që mendojnë se si ta neutralizojmë së paku, si t’ua heqim shqiptarëve.

Duke marrë shkas nga rasti i Nënë Terezës, si mendoni zoti Kadare, kujt i shërben manipulimi i historisë së shqiptarëve?
- Unë nuk mendoj se ka ndonjë vendim që është marrë në zyrë për të fituar në kurriz të shqiptarëve. Kjo është një rrjedhojë e nervozizmit të shqiptarëve, e një psikoze të rrezikshme, të hapur në Europë ndaj shqiptarëve. Nuk duan që populli shqiptar të çmohet për diçka, që për këtë shkak është qortuar gjithmonë se është shkatërruar, nuk është i aftë të krijojë shtet dhe të ndërtojë. Kjo figurë, Nënë Tereza, papritur e kundërshton këtë gjë, duke treguar se është një popull që ka nxjerrë simbole të mëdha të dashurisë në shkallë planetare dhe të tillë nuk i pëlqen. Kësaj lloj psikoze nuk mund t’i pëlqejë ky kundërshtim, ashtu siç nuk mund t’i pëlqejë për fat keq edhe rretheve shqiptare dhe antishqiptare që janë sot, siç ka një fushatë të heshtur në Shqipëri ndaj Skënderbeut, figura më e madhe e Ballkanit dhe vendit tonë, figurë e ndritur për Europën politike, që mishëron zhvillon krejt Ballkanin drejt Europës, prandaj ka propagandë kundër tij.

Vlera të tilla duan ta privojnë popullin shqiptar, ta ndajnë prej tyre, në mënyrë që të triumfojë kjo psikozë negative, ky racizëm. Prandaj ndaj racizmit nuk duhet qëndruar duarkryq. Shqipëria duhet ta bëjë problem të madh këtë në të gjitha instancat europiane, qoftë në planin kulturor, etik, edhe në atë politik. Kur ajo konstaton racizëm flagrant, Shqipëria duhet të ankohet qoftë edhe në Këshillin e Europës, sepse racizmi është i dënuar nga Europa. Ajo i ka larë duart nga racizmi, i ka mbyllur hesapet me të, nuk duhet të ringjallet. Është njëlloj si të ringjallet nazizmi, sepse racizmi është vëlla i nazizmit, bën pjesë në kuzhinat fashiste. Prandaj të gjitha institucionet shqiptare dhe opinioni publik duhet të mobilizohet kundër kësaj gjëje.

Pavarësisht iniciativës të ndërmarrë nga intelektualët shqiptarë, si mendoni ç’rol duhet të ketë shteti shqiptar për këtë incident të ndodhur me shqiptaren e madhe Nënë Tereza?
-Unë nuk jam specialst i diplomacisë, por mendoj se duhen bërë të gjitha demarshet. E para, ko është një falsifikim shumë i rëndë, një mashtrim përpara gjithë opinionit botëror. Është e çuditshme se kjo ndodh në Itali. Në Romë, vendin kur njerëzit e kulturës dhe dijes e dinë se kush është Nënë Tereza, nga vjen dhe si është cilësuar ajo zyrtarisht që nga Vatikani dhe nga Papa vetë, nga vetë kështjella e katolicizmit. Atëherë si shpjegohet, pse në Romë ndodh kjo sfidë, ky përçudnim, ky mashtrim. Prandaj këtu duhen bërë të gjitha lëvizjet, ndërhyrjet që nga diplomacia shqiptare, organizmat, institucionet shqiptare kudo që janë, të kërkojnë se përse bëhet kjo gjë, ku është qëllimi, pasi kjo është një gënjeshtër kaq e trashë që të lejohet përpara opinionit botëror, në qendër, në Romë, nuk është në një qytet jo të rëndësishëm të Europës.

Dhe Roma në këtë rast lidhet me emrin e Nënë Terezës, sikurse lidhet Shqipëria. Prandaj nuk duhet të rrimë duarkryq dhe nuk mjafton ky peticion që kemi bërë ne, ky është vetëm fillimi, të paktën ndonjë reagim duhet bërë. Sigurisht ky është incident. Nuk e di se kryetari i Bashkisë së Romës, kujt bindjeje politike i përket, sa lidhje ka me qeverinë italiane ose jo, me luftën politike-kulturore në Itali. Por është një incident, madje unë do të thosha është më kot t’i themi një incident, sidoqoftë mbetet në rrethe të kufizuara diplomatike, shtetërore dhe zyrtare, kjo është një fyerje, një lloj shuplake që i bëhet një populli të tërë. Ajo çka fshihet prapa është edhe më e shëmtuar. Përse bëhet kur dihet se këtu nuk ka mungesë informacioni, është një lloj sfide, përçmimi që bëhet publikisht përpara gjithë botës një populli.

Mendoni se Ballkani vazhdon të vuajë ende nga nacionalizmat, ka ende qarqe antishqiptare kur liderët e Europës dhe të vetë rajonit janë angazhuar për integrimin europian të rajonit?
-Ballkani nuk mund të çlirohet lehtë nga psikoza nacionaliste. Sigurisht çdo pastrim i tij çdo vit është një sukses për të gjithë. Unë besoj se Ballkani do shplahet nga kjo damkë. Besoj se ne duhet të gëzohemi për këdo që fillon të shplahet nga Ballkani, nuk duhet të jemi xhelozë. Për fat keq cmira dhe xhelozia janë sporti kombëtar i të gjithë ballkansave, vuajnë të gjithë nga kjo dhe duhet të dimë të shkëputemi nga kjo metodologji, pseudokulturë e keqe. Unë shpresoj se megjithë këtë kaluar të keqe, ballkanasit do e kapërcejnë këtë gjë. Ne shqiptarët, pavarësisht se i bëjnë të tjerët nuk duhet të ushqejmë më urrejtje, duhet të përpiqemi që të emancipohemi, të përpiqemi edhe vetë. Por emancipimi kalon nëpërmjet ndërtimit dhe jo shkatërrimit. Në qoftë se ne ndërtojmë jetën tonë siç duhet, çdo ditë ekonominë, kulturën tonë, gjithçka që përbën jetën tonë njerëzore, vetvetiu mund të emancipohemi. Vetvetiu edhe imazhi i keq që u krijua në botë do të fillojë të retushohet, të pastrohet.

Si e komentoni ndikimin e faktorit shqiptar për integrimin europian?
Faktori shqiptar është shumë i rëndësishëm në Ballkan dhe ka shumë peshë. Por ai peshën e vet do ta fitojë kur ai të shkëputet, të luftojë edhe vetë, të mos kënaqet me atë ç’ka arritur. Është gjë e mirë që populli shqiptar ka një autokritikë sot dhe kjo po vërehet nga shumë njerëz, mendje të ndritura sot në Evropë, domethënë që populli shqiptar ka filluar të shikojë me kritikë veten e vet, të kuptojë se çfarë duhet ndrequr, të mos kënaqet kot me përralla dhe me fantazira të kota. Natyrisht kjo nuk bëhet vetëm, miqësitë nuk ndërtohen vetëm, miqësitë ndërtohen mbi një bazë reciprociteti, miqësitë janë të ndërsjellta, kështu që populli shqiptar nuk mund të ndërtojë vetëm miqësitë duke shpallur atë pa iu përgjigjur të tjerët. Kështu që kthehemi prapë te figura e Nënë Terezës, adhurimi i shqiptarëve për të është një mesazh miqësie që ai i dërgon popujve të tjerë. Kjo është një gjë e madhe, sepse ky mesazh kthehet mbrapsht, si të thuash në rrethe të caktuara, e për fat të keq hidhet një dush i ftohtë mbi këtë prurje të mirë të vlerave të popullit tonë që tregon në këto çaste në Evropën e sotme, në Ballkanin e sotëm.

Marrë nga TV Alsat

Identiteti i Nënë Terezës, mollë sherri në Ballkanin Jugor

-- nga Agim Bacelli

"By blood I am Albanian. My citizenship is Indian. I am a catholic nun. As to my calling, I belong to the world. As to my heart, I belong entirely to the heart of Jesus." - Mother Teresa

Eshte shume e cuditeshme te shohesh se si maqedonasit (te cilet pervec emerit maqedonas nuk kane asgje te perbashket me maqedonasit autoktone) e quajne Nene Terezen me plot gojen dhe pa pike turpi, "Bija e Maqedonise!" Ata jo vetem qe nuk zbrapsen ne kete gje por edhe shkojne akoma me tutje duke bere dhurata neper bote me portretin e Nene Terezes ku shkruajne pa pike turpi "Bija e Jone." Sikur kjo te mos mjaftonte, ata me se fundi kane vendosur qe te bejne nje Statuje te Shenjetores Shqiptare qe do te financohet direkt nga qeveria e Maqedonise per t'ja dhene si dhurate Komunes se Romes sipas nje marreveshje dypaleshe dhe ku do te shkruhet, "Bija e Maqedonise."

Me te drejte dhjete nga intelektualet me te njohur te Shqiperise, midis tyre edhe Ismail Kadare, kane bere nje peticion proteste per kete gje, drejtuare Kryetarit te Bashkise se Romes, Z.Walter Veltroni.*

Kjo nuk eshte e tera, greket nga ana e tyre, pretendojnë se Nënë Tereza ka qenë ortookse nga babai dhe organizojne seminare fetare dhe historike, ku nepermjet 'fakteve historike' vertetojne qe 'te gjithe ortodoksit e Shqiperise dhe aq me teper te Maqedonise Greke, jane greke!!' Ata pretendojne qe Vendlindja e Nene Terezes eshte Shkupi, nje emer grek qe eshte derivat i fjales "Kullë" ne shqip, dhe qe ne greqisht ka qene; "Skupie," Scopia,""Scopje," etj.

Sigurisht qe edhe serbet s'ngelen prapa. Ata, sic kane bere me nenen e Skenderbeut; Vojsaven, me Millosh Koplikun, me Millosh Gjergj Nikollen, etj. ne bashkepunim edhe me vllehet,shulet dhe greket e Shqiperise qe kishin uzurpuare Akademine e Shkencave Shqiptare ne kohen Enver Hoxhes,edhe sot duane ta pervetsojne origjinen e Nene Terezes por, 'nuk kane patur shume kohe' keto kohet e fundit qe te merren 'zeriozisht me identitetin serb' te Shenjetores Shqiptare!

Ketu s'mjaftoka llogjika dhe faketet,as edhe pohimi i vete Nene Terezes qe shpesh thoshte se:"Nga gjaku jam Shqiptare.Nga qytetaria jam Indiane..." Ketu s'mjaftojne as emeri dhe mbiemeri i saj qe eshte teresisht shqiptar,as gjuha e te pareve te saj, as varret e tyre ne tokat shqiptare,asgje qe eshte fakt i palekundshem. Ketu mjafton vetem lakmia e pangopur ziliqare e greko-serbo-maqedonasve per te pervetesuare kulturen dhe heronjte e vertete shqiptare.

*Shenim: Per disa gjera qe thashe me siper, ben fjale edhe shkrimi i me poshtem i ANSA-s Italiane.

PETIZIONE A VELTRONI SU STATUA DI MADRE TERESA

(ANSA) - TIRANA, 11 LUG - Dieci fra i piu' noti intellettuali albanesi hanno inviato una petizione al sindaco di Roma, Walter Veltroni, per chiarire l'origine albanese di Madre Teresa.
Nella lettera, firmata anche da Ismail Kadare, si chiede di modificare l'iscrizione che dovra' essere apposta su una statua della futura santa, e nella quale si afferma che Madre Teresa e' ''figlia della Macedonia''. La statua, in verita', non esiste ancora: essa infatti dovra' essere realizzata dal governo macedone e poi donata al comune di Roma nell'ambito di un accordo bilaterale. Ma nel progetto i macedoni hanno specificato che sul busto sara' riportata quella frase oggi contestata dagli albanesi.
Madre Teresa di Calcutta era nata a Skopje da una famiglia di origine albanese e il suo vero nome era Gonxha Bojaxhiu. Alcuni suoi familiari vivono tuttora in Albania e la madre della religiosa e' sepolta in un cimitero alla periferia di Tirana. Dal 1948 prese la cittadinanza indiana ma la suora ha piu' volte ribadito anche in pubblico che la sua patria era l'Albania.
Circostanza contestata a Skopje dove si ricorda che Madre Teresa, nata nella capitale della Macedonia, non puo' che essere macedone.
La polemica, che per gli albanesi ha un valore soprattutto culturale e di immagine, in Macedonia assume invece anche connotati politici. Il governo di Skopje e' alla continua ricerca di occasioni per riaffermare il nome della Macedonia come proprio: i greci sostengono infatti che quel nome appartiene a un'antica regione ellenica e sono riusciti ad ottenere che l'ex repubblica jugoslava venga indicata negli atti internazionali con la sigla di Fyrom. Per i macedoni scrivere su una statua che Madre Teresa e' ''figlia della Macedonia'' appare cosi' anche un modo per ribadire la propria identita' nazionale.
(ANSA) BLL 11-LUG-03 13:08 NNNN
11/07/2003 13:17

Shekulli, 12.07.2003:

Skandali. Qarqet maqedonase këmbëngulin që në Romë të ngrihet një monument: “Nënë Tereza e kombit maqedonas”

Manovra maqedonase për të përvetësuar Nënë Terezën

-- nga Ylber Lili

Qarqet qeveritare maqedonase po përpiqen me çdo kusht të manipulojnë që të përvetësojnë një nga figurat e më të njohura dhe të pakontestuara shqiptare - Nënë Terezën. Ata po nxitojnë të fshehin në mënyrë tinzare identitetin e saj shqiptar, duke e zëvendësuar atë me një identitet absurd si "skopjanka". Edhe pse ndaj këtij manipulimi me prapavijë politike kanë reaguar deputetët e opozitës shqiptare në Maqedoni, si dhe intelektualët më të njohur të Shqipërisë, qarqet maqedonase akoma më shumë këmbëngulin në realizimin e projektit të tyre antishqiptar. Zanafilla rreth manipulimit me emrin e figurës më të madhe të kombit shqiptar, Nënë Tereza, i përket viteve 2000. Pikërisht në këtë kohë ambasadori maqedonas në Itali, Viktor Gaber, ka përpiluar një letër, të cilën ia ka adresuar Ministrisë së Punëve të Jashtme të Italisë si dhe Bashkisë së Romës, konkretisht prefektit, z. Francesko Rutelli, ku i ka kërkuar një vend në sheshin e Romës që të vendoset busti i Nënë Terezës, gjoja dhuratë nga Maqedonia. Iniciativa është ndërmarrë me rastin e 90- vjetorit të lindjes së Nënë Terezës.

Për këtë ngjarje në sheshin qendror të Romës, sipas këtyre planeve, do të vendoset monumenti i saj si: “Nënë Tereza e kombit maqedonas”. Duke ngulmuar në këtë inciativë, maqedonasit sërish të njëjtën kërkesë e kanë dërguar në tavolinën e prefektit aktual të Romës, z. Veltroni. Nga ana tjetër, përpjekjet nga pala maqedonase kanë qenë dhe janë sa tinzare, po aq dhe këmbëngulëse. Ambasadori maqedonas në Vatikan, gjithnjë duke iu referuar burimeve të huaja, ka kërkuar nga Komisioni i Kanonizimit që të marrë parasysh variantin se Nënë Tereza na qenka maqedone. Në kontekst të kësaj manovre me qëllime të errëta nga ana e maqedonasve, kohë më parë kryeministri maqedonas Branko Cervenkovski dhe shefja e diplomacisë maqedonase, Ilinka Mitreva, gjatë qëndrimit të tyre në Itali, në mënyrë të paturpshme kanë kërkuar nga autoritetet e atjeshme që të përshpejtohet sa më parë procedura për vendosjen e bustit të Nënë Terezës. Tinzëria e institucioneve maqedonase për të përvetësuar Nënë Terezën me origjinë shqiptare, ka bërë që deputetët e PDSH-së të reagojnë ashpër, përmes një letre dërguar deri te presidenti Trajkovski dhe te kryeministri maqedonas Cervenkovski. Gjithashtu intelektualë shqiptarë i kanë dërguar një letër kryetarit të Bashkisë së Romës, Valter Veltroni, që të kihet parasysh historia dhe e vërteta e origjinës së Gonxhe Bojaxhiut, të cilën gjithë bota e njeh me emrin Nënë Tereza.

Letra e PDSH-së drejtuar presidentit maqedonas Trajkovski dhe kryeministrit Cervenkovski
PDSH: “Stop uzurpimit të figurës së Nënë Terezës”

Deputetët e PDSH-së vlerësojnë se kërkesat e palës maqedonase janë me prapavijë vulgare politike që mëtojnë ta profanizojnë veprën e madhe të Nënë Terezës. Ata u rikujtojnë shtetarëve maqedonas se e dinë më mirë se gjithë të tjerët se “Ajo” as për nga origjina, as për nga misioni nuk i takon trashëgimisë maqedonase. “Me shqetësim jemi duke i ndjekur orvatjet që bëhen nga qarqe të ndryshme maqedonase për fshehje tinzare të identitetit të saj shqiptar, duke e zëvendësuar atë me një identitet konfuz si "skopjanka" apo “maqedonase”. Ata përmes letrës i përkujtojnë edhe njëherë Trajkovskit dhe Cervenkovskit se kur ka lindur Nënë Tereza kanë ekzistuar rrethana dhe realitete të tjera dhe nocioni maqedonas nuk ka ekzistuar as si shtet e as në trajta të tjera. “Në vitin 1910 në këto hapësira ende ishte në fuqi sundimi i Perandorisë Otomane, kështu që realitetin e sotëm nuk mund ta projektoni vend e pavend të kaluarën.

Së këndejmi duke qenë thellë të irrituar nga ky projekt i uzurpimit të veprës, të origjinës, të misionit sublim dhe universal të kësaj shenjtoreje, duke pasur parasysh se me këtë e politizoni, vulgarizoni një figurë që në asnjë mënyrë, në asnjë segment nuk përputhet me realitetin e sotëm të Maqedonisë, duke pasur parasysh se me këtë dëmtoni brutalisht identitetin kombëtar të shqiptarëve, duke marrë parasysh se me këtë objektivisht na shtyni në pozita të një “dis luajaliteti” ekstrem ndaj kauzës maqedonase, ashtu siç veprojnë fqinjët e tjerë, ju drejtohemi me kërkesë skajshmërisht serioze, që urgjentisht të ndërprisni këtë ndërhyrje të pakuptimtë dhe irrituese”. Në fund letra e deputetëve të PDSH-së mbyllet: “Këtë reagim dhe këtë kërkesë e parashtrojmë në emër edhe të përpjekjeve të subjektit politik shqiptar, që të ruhen dhe avancohen marrëdhëniet e respektit të ndërsjelltë të trashëgimive kulturore dhe etnike”
Nënshkrues: Deputetët e Parlamentit të Republikës së Maqedonisë, nga radhët e PDSH-së Menduh Thaçi, Ruzhdi Matoshi, Iljas Halimi, Dr. Zamir Dika, Zudi Xhelili, Dr. Fatmir Asani, Xhevdet Nasufi.

Koha Jonë, 13.07.2003:

NENE TEREZA, ÇMIMI QE MERITOJME

-- nga Erl Murati

Ajka e inteligjencies shqiptare reagoi pak ditë më parë pasi qeveria maqedonase i sugjeroi kryebashkiakut të Romës, Veltroni, ndërtimin e një monumenti të Nënë Terezës në njërën nga sheshet e kryeqytetit italian, të shoqëruar me mbishkrimin "Bijë e Maqedonisë". Ky sensibilizim i intelektualëve shqiptarë pasoi edhe reagime të njerëzve të ndryshëm, të cilët tentuan t'i jepnin përgjigje pyetjes: Ç'kemi bërë ne për Nënë Terezën?! Në fakt shteti shqiptar nuk ka bërë aq sa duhet për bijën e vet, Gonxhe Bojaxhiun, e cila megjithëse ka lindur në Shkup, nuk ka pasur asnjëherë nënshtetësinë maqedone, por vetëm atë indiane, italiane dhe shqiptare.

Qeveria jonë është mjaftuar të emërtojë aeroportin dhe një shesh në qendër të Tiranës me emrin e shenjtërisë së saj, në një kohë kur varret e motrave Bojaxhiu janë shkatërruar dhe po u bien edhe shkronjat e mbishkrimeve. Askush nuk është kujtuar të ndërtojë një minimuze sa për të dëshmuar se simboli i paqes dhe i dashurisë në botë, përveç nënshtetësisë dhe emrit, ka një ZEMER shqiptare. Fundja do të mjaftonte kujtesa dhe përjetësimi i këtij fakti, për t'u dhënë përgjigje të gjithë atyre dashakeqëve nëpër botë që tentojnë t'i satanizojnë shqiptarët dhe Shqipërinë. Rasti "Bojaxhiu" nuk është një precedent: sa herë kemi qarë hallin dhe vënë kujën me njëri-tjetrin se Pirro Dhima është shndërruar në grek, Ferit Murati nuk flet shqip dhe Elsa Lila prezantohet me dashakeqësi nga prezentatorët italianë me "nënshtetësi joshqiptare". "Të tjerët të vënë atë çmim që ti i vë vetes", thonë amerikanët. Po ne, kur do t'ia vëmë vetes atë çmim që meritojmë?!

Shekulli, 13.07.2003:

Nënë Tereza dhe diplomacia shqiptare

-- nga Skender Shkupi

Lajmi se një shesh i Romës do të ripagëzohet me emrin “Maqedonia” dhe në qendër të tij do të vendoset një statujë e Nënë Terezës me mbishkrimin “Bijë e Maqedonisë” ka shkaktuar një shqetësim të madh e tejet të ligjshëm në të gjitha trojet shqiptare e, në radhë të parë, në Republikën e Shqipërisë. Njerëzit ndihen të revoltuar dhe me të drejtë pyesin – si është e mundur që një ngjarje e tillë, që lidhet aq fort me interesat tona kombëtare, merret vesh vetëm tani kur përurimi i statujës dhe i sheshit gati-gati është bërë një fakt i kryer? A e dinë në Ministrinë tonë të Punëve të Jashtme që viti 2003 është viti i shenjtërimit të Nënë Terezës dhe me rastin e kësaj ngjarjeje të pazakontë ka një program me një mori veprimtarish në Itali e kryesisht në Romë? Ç’të dhëna kanë në Ministrinë tonë për këtë program? A e dinë ata që e drejtojnë këtë dikaster se ç’përpjekje të mëdha po bën fqinji ynë lindor për ta bërë “të vetën” Nënë Terezën pasi në Shkup janë në kërkim të një identiteti, që deri sot është vënë disi në dyshim?

Dëshira për të rivalizuar me Shqipërinë për përkatësinë e Nënë Terezës është e vjetër në Maqedoni. Atë, unë dhe bashkëpunëtorët e mi në Ambasadën Shqiptare në Ankara, e kishim të qartë edhe në çastin e mbërritjes së lajmit të hidhur për vdekjen e shenjtores sonë. Menjëherë, pa pritur sugjerime nga Tirana, lajmëruam të gjitha ambasadat e akredituara në kryeqytetin turk për ngjarjen dhe ceremoninë e ngushëllimeve që do të organizonim të nesërmen në Ambasadën tonë. Shumë ambasadorë vetëm me atë rast “zbuluan” që Nënë Tereza ishte shqiptare. Pas dy ditësh të asaj ceremonie Ambasada Indiane do të organizonte një përshpirtje dhe një koncert në kujtim të Nënë Terezës. Ata kërkuan ndihmën tonë. Të gjitha gratë e Ambasadës dhe një atashe, të prira nga zonja e Ambasadorit, kaluan dy ditë të plota në Ambasadën e Indisë dhe dhanë një ndihmesë të çmuar për mbarëvajtjen e veprimtarisë. Dhe vetëm një ditë më pas, Ambasada e Maqedonisë organizoi ceremoninë e saj të ngushëllimeve për përfaqësuesit e huaj. Veçse ishte tepër vonë. Ne ua patëm “djegur” letrat dhe në Ambasadën e Maqedonisë pothuaj nuk vajti askush. Ata erdhën te ne për ngushëllim. Kuptohet, askush nga ne nuk vajti tek ata sepse “gjëma” kishte ndodhur në “shtëpinë” tonë. Nënë Tereza ishte shqiptare dhe ne kapëm rastin për t’ua bërë të njohur të gjithëve një fakt të tillë.

Nuk e kam aspak të qartë, a shfrytëzohet në Ministrinë tonë të Punëve të Jashtme përvoja e kaluar? A u jepen udhëzime ambasadorëve që të ndërtojnë lidhje të afërta, miqësore, me kryetarët e bashkive të kryeqyteteve përkatëse? Nëse janë dhënë udhëzime të tilla, si shpjegohet që përfaqësuesit tanë në Romë janë informuar me kaq vonesë për “sanksionimin” italian të Nënë Terezës si “maqedonase”? Ministria jonë e Punëve të Jashtme duhet të ishte, që në fillim të këtij viti, tejet e angazhuar për ngjarjen e madhe të shenjtërimit të Nënë Terezës. Ajo duhet t’i sugjeronte përfaqësuesve tanë në Romë që të viheshin në kontakt të vazhdueshëm edhe me kryetarin e bashkisë të atij qyteti i cili dihet që është një personalitet politik në Itali. Diplomatët tanë atje duhet ta nxirrnin me kohë “jashtë loje” Maqedoninë në të gjitha veprimtaritë e pritshme të organizuara në kryeqytetin italian e jo të prisnin t’u bjerë në kokë si një gur i rëndë ceremonia qesharake e tjetërsimit absurd të Nënë Terezës nga shqiptare në maqedonase. Por, mbi të gjitha, i takonte MPJ-së t’u jepte orientime të qarta si drejtuesve të ambasadës që, jo vetëm të përpiqeshin të njiheshin me programet e planifikuara nga Selia e Shenjtë apo Bashkia e Romës për ceremonitë e shenjtërimit të pritshëm të Nënë Terezës, por edhe të bënin sugjerime të ndryshme me të drejtën e përfaqësuesve të kombit që kishte lindur atë grua të madhe. Me sa duket, angazhime më të rëndësishme e kanë penguar dikasterin të merret me punë të tilla që mbase duken si jashtë profilit të asaj Ministrie e që atje ndofta konsiderohen si ekskluzivitet i z. Ferdinand Samarxhi.

Një fushë tjetër e punës së MPJ-së sonë duhet të ishte edhe “lufta me injorancën e europianëve për problemet shqiptare”. Në Europë rëndom Shqipëria paraqitet si “vend islamik”. Kjo përshtypje ekziston edhe në Itali. Në rrethana të tilla, ndonëse z. Veltroni mund ta dijë fare mirë që Nënë Tereza është shqiptare, ndofta mendon se do të ishte më mirë t’ua “blatonte” maqedonasve si “të krishterë” se shqiptarëve “myslimanë” të cilët “nuk kanë si ta kuptojnë vlerën dhe rëndësinë e figurës së një shenjtoreje të krishterë”. Ne ende nuk kemi ditur të pasqyrojmë një realitet shqiptar në marrëdhëniet me europianët duke ua bërë të qartë atyre që ne jemi një vend multifetar e jo një vend islamik. Dhe së fundi, nuk kemi arritur gjithashtu t’ua shpjegojmë atyre se islamizmi shqiptar është tepër i butë, përparimdashës dhe krejt i huaj ndaj veprimtarive terroriste të sekteve ekstremiste të Lindjes së Mesme. Sikur ta bënim diçka të tillë mbase do të shmangeshin edhe shumë ngjarje të papëlqyera që ne na irritojnë. MPJ duhet të jetë shumë aktive, shumë e zhdërvjellët dhe me iniciativë. Nuk është puna të organizojmë neutralizimin e një evenimenti negativ i cili na kap në befasi. E rëndësishmja, e parapëlqyera, e dobishmja është parandalimi i saj. E për ta parandaluar një fatkeqësi, madje qoftë edhe një incident, duhet një punë e gjatë dhe këmbëngulëse por mbi të gjitha, inteligjente. Le të shpresojmë që në Ministrinë tonë të Punëve të Jashtme do të dinë t’i japin përparësinë që kërkon punës cilësore që ngjan e nevojshme për çdo institucion por që në dikasterin e lartpërmendur përbën një domosdoshmëri.

Gonxhe Bojaxhi - Nene Tereza: Indetiteti femres shqiptare qe frymezon mbare njerezimin

-- nga BEQIR SINA

HARSTDALE NY : Nobeliste e Paqes shpërblyer me 122 mirënjohje ndërkombëtare, prej çmimit Nobel për Paqe, Padma Shree,Baharat Ratna dhe deri tek ai I Kongresit Amerikan, Simbol i Dashurisë, dhe krenarisë kombëtare, Gonxhe Bojaxhiu - Nënë Tereza e shqiptarve më 13 tetor të këtij viti, do të bëhet: Shën Tereza e shqiptarve.

Me 13 tetor 2003 arritja e saj ne altarin e Shenjtë

Nënë Tereza - Angje Gonxhe Bojaxhiu, nobelistja me origjinë shqiptare dhe me famë të madhe botërore, më 13 tetor mbërrin në altarin e Shenjtë , krahas simboleve të tjera shenjta . Ne sot , kemi të gjalla fjalët e ëmbëla dhe mbresalënëse të saja, se "Nuk kemi nevojë për bomba e armë për të sjellë paqen, kemi nevojë për dashuri e mëshirë", ka thene ajo. Për të gjithë veprën e përjetësuar të Nënë Tereza - Angje Gonxhe Bojaxhiu, edhe dy muaj, më 13 tetor të këtij viti, kisha katolike do të çojë në altar misionaren Nënë Tereza -Shënë Tereza e Shqiptarve

Nënë Tereza e shqiptarve ose Gonxhe Bojaxhiu lindi në Shkup, vitin 1910, nga prinder shqiptare

Nënë Tereza e shqiptarve ose Gonxhe Bojaxhiu lindi në Shkup në vitin 1910, nga prindër shqipatr, për të shkruar historinë e fundshekullit të kaluar shekullit të XX -të, në të pamen e vetësakrificës dhe devotëshmërisë që njeh asaj njërëzimi. Ajo, me këtë vepër e dëshmoi fuqinë e miqësisë vëllazërore , duke nxitur kështu zhvillimin njërëzorë dhe shoqërorë mbarë Botës. Më parë se ajo të shënjëtrohet me datën 22 gushtë, për të do të shënohet 93 vjetori, nga dita kur ajo lindi me emrin Angje Gonxhe Bojaxhiu.

Që nga viti 1950 , kur ajo themeloi urdhërin e saj të murgeshave , të quajtur Misionarëte Bamirësis, ajo u bë Nëna e të gjithëve dhe jetën e saj do t'ja dedikonte tërësishtë njërëzimit, të varfërve dhe të gjithë atyre që lëngonin nga dhëmbja e tmerrshme e sëmundjeve vdekjeprurëse,"lepurza""tifoja e kolerja" "sida" "tuberkulozi".

Kalkuta e Indise u be shtepia e saj qe i dha famen

Për këtë bamirësi të jetësuar, ajo tani është e dashur dhe e respektuar në të gjithë botën , por veçanërishtë në Indi, Kalkuta, aty ku filloj veprën hyjnore, patjetër që ajo ka dashuri dhe respekt të pakufi.Urata e saj plotësohet edhe me veprime shoqërore në dobi të Botës , të asaj Bote, që sot po vuan pasojat e të mbrapështëve të saj. Kjo Botë, që jemi ne sot, kurr s'do t'a harrojë vepërn e përjetësuar të Nënë Terezes - Angje Gonxhe Bojaxhiu. Jeta dhe vepra e kësaj gruaje fisnike dhe të lavdishme shqiptare është një përkushtim dhe një kujdes ndaj të gjithëve atyre fëmijve të dëbuar apo njërëzve që panë vdekjen me sy.

Ata do t'a kujtojnë gjatë kujdesin dhe dorën e lehtë të bekimit që morën si përkëdhelje prej saj. Prej shtëpisë që ngrit ajo në Kalkuta"Nirmal Hriday" e deri tek palgët e luftës në Liban dhe ndihmës së madhe ndaj të sëmurëve dhe të varfërve në Afrikë.Për të gjithë këtë bamirësi Nënë Terezes - Angje Gonxhe Bojaxhiu pati thënë: "E di që jemi një pik në Oqeanin e mjerimit dhe të vuajtjes njërëzore, por në se s'do të ishim ne, kjo pik mjerimi dhe vujatjedo të ishte edhe më e madhe" .

Madheshtishem ajo zuri vend ne patenonin e njerezve te medhenje te botes...

Prandaj edhe sot nga të gjithë ne shqiptarët nuk mund të jetë as e fsheur dhe as e harruar më kjo figurë e ndritur e kombit tonë. Atë në rradhë të parë e kanë përjetuar e zbuluar të parët të varfërit, të shtypurit, të uriturit,të mjeruarit, ata që lëngonin nga dhimbjet e pashërueshme të sëmundjeve vdekjeprurëse, por edhe njërëzit fetar, politkanët, njërëzit e artit, të cilët e shpërblyn dhe me tituj moral jetën dhe veprën e saj.

Në këtë kontekest një mori prodhimesh letrare e kinematografike e ka shoqeruar për së gjalli këtë grua të vogël e me vullnet të hekurt, të papërkulur sepse Zoti ishte afër saj. Jashtë çdo retorike janë mrekullitë e Nirman Hriday, shtëpia e fëmijeve të uritur e Shishu Bhavan, shtëpia e fëmijes e krijuar në Kalcutta. Tashmë mrekullitë e shtëpive të motrave misionare të Nënë Terezes dhe e bashkëpunëtoreve në të gjithë anët e Botës për të ndihmuar të varfërit e me të varfërve janë të panumërta.

Lekë Gojçaj me banim ne New York, shqiptaro - amerikani qe punon me devoteshmeri per ngritjen e figures se Nënë Terezes

Lekë Gojçaj, me banim në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, mërgimtar i herëshëm është dhe aktivist i çështjes kombëtare, biznesmen I suksesëshëm dhe bamirës i dalluar në Diasporë. Ai ka bërë shumë për ngritjen lart të figurës së Nënë Tereza - Angje Gonxhe Bojaxhiu dhe ndjen krenari për ç'ka ka bërë deri tani për Nënë Terzen dhe është tepër i angazhuar për të kontribuar edhe më tëj.

Askush nuk ndjen lodhje kur punon për një simbol kombëtar shqiptar më përasa të përbotëshme, ndaj I përket çdo shqiptari të bëjë diçka për të, thotë ai.Kjo qe kemi bere ne dhe po bejme tani eshte nje fillim i mrekullueshem.

Sepse, pot'a krahasosh atë çfarë ajo ka bërë për njërëzimin,athere është fare pak ajo që bëjmë ne per ate. Ne, thotë Leka duhet të jemi me fat që ajo i takon gjinës sonë dhe për këtë duhet të krenohemi. Prandaj, vijon zoti Lekë Gojçaj "Unë dhe familja ime nuk kemi bërë asgjë më shumë për Nënë Terezen se sa miljona njërëz në Botë, që kanë nderuar kujtimin e saj me një devocion të rrallë... Nuk kemi bërë aspak më shumë seç i takon asaj.

Shtatorja gjigande e" "Nënë Terezes", ngritur në mes të Prishtinës dhe para Kishës Katolike Shqiptare "Zoja e Shkodrës e në Tuz, janë shenja të mirënjohjes për të gjitha trevat shqiptare, për figurën e ndritur të Nobelistes Shqiptare -Gonxhe Bojaxhiu - Nënë Terezes.

Jo te gjithe punojne si ai per te perjetesuar figuren e saj...

...Ka njërëz idealistë që luftojnë t'i ngrenë emrin e mirë kombit tonë duke u mbështetur tek simbolet kombëtare, ndërkohë! që një pjes tjetër përpiqen të bëjnë të kundërtën e shumicës, të na i rrënojnë edhe ato pak vlera ose të na përçajnë po ne emër të simboleve... tha Lekë Gojçaj, duke aluduar tek vështërist dhe pegesat e mëdha që i nxorrën para disa koheve, përfaqësuesit e misionit shqiptarë pranë Kombeve të Bashkuara, në Nju Jork.

Ndërsa vëllezërit Gojçaj, Leka e Pashko, e patën nisur heret rrugën e tyre të vullnetëshme për të përjetësuar simobolin tonë me famë të përjetëshme botërore, që në të ngjallë të saj. Pikërishtë! në vitin e mbrapësht që kaloi vëndi ynë i pafat, Shqipëria, në 1997', shtatorja e Nënë Terezës, mund të ishte edhe në mes të Tiranës!?!

Shtatorja e Nene Terezes per here te pare ne token shqiptare, ne Tuz. Nga Tuzi ne Nju Jork, ne oborrin e Kishës Katolike "Zoja e Shkodrës" në Hartsdale per ne Prishtin e pritur me krah hapur...

Por si do qoftë jo larg , por më 18 tetor 1997, shtatorja do të zbriste në Tuz, vendlindjen e vëllezërve Gojcaj, në praninë e më shumë se 3'000 besimtarëve në meshën e dhënë në Kishën e Shën Ndout .

10 shtator 2000 shtatorja e Nënë Terezes do të bëhej pjes e Kishës Katolike "Zoja e Shkodrës" në Hartsdale të Nju Jork(ut) për t'u kujtuar besimtarëve shqiptarë në Amerikë, se ajo ishte përjetësisht, së bashku me ta në vendin simbol të lirisë e paqes në Botë.

Në vizitën e parë të bërë në Kosovën e pasëluftës, vëllezërit Gojcaj, si dhurat i premtuan presidentit të Kosovës Dr Ibrahim Rugovës, se shtatoren e Nënës Terezës do t'ia dhuronin në shënjë të një kujtimi të paharrur Prishtinës e tërë Kosovës.

Dhe kjo, dhurat e çmueshme përkoi me dëshirën dhe fjalën e dhënë, shtatorja u vendos më 2 korrik 2002, në përvjetorin e Kushtetutës që ideoi rrugën e ndritur të Pavarsisë së Kosovës. Shtatorja e Nënë Terezes më 2 korrik 2002 u vendos në qëndrën e kryeqëndrës së Kosovës - në Prishtinë, krah përkrah me atë të heroit kombëtar, Gjergji Kastriotit Skëndërbeut.

Rruga drejt Mitrovices...

Por rruga e vendosjes së shtatores së Nënë Terezes, nëpër qëndrat dhe vëndet më të rëdësishme shqiptare e të Botës nuk do të mbaronte me kaq. Humanistja e madhe me famë botërore, nobelistja e parë shqiptare duhej të ishte edhe në Mitrovicë edhe në Strugë, si simboli shqiptarë i paqes dhe dashurisë ndaj saj në mesin e njërëzve te paqes dhe lirisë, mendon, Leka.

Ajo u bë simbol gjithë botëror paqes dhe mirësisë, prandaj si simobol të paqes Leka, mendon t'a vendosë edhe në Mitrovicë dhe Strugë me kërkesën zyrtare të autoriteteve vëndore të dy këtyre qëndrave shqiptare. Kështu , thotë Leka, "Prania e Nënë Terezës edhe në këto dy qëndra shqiptare, patjetër që do t'i qetësojë shpirtërat e vujatura dhe do të frymëzojë me stoicizëm paqën, në atë vend.

... e Struges eshte e hapur !!!

Inisiatiav për vendosjen e shtatores së Nënë Terezes në Mitrovicë dhe Strugë ka ardhur prej vetë popullit të këtyre dy qyteteve, pranon ai, pra është vet populli ai që e kërkon mendon Leka, shqiptari që me shpenizmet dhe vullnetin e tij e ka ngrtiur atë edhe në Tuz, edhe në Nju Jork, edhe në Prishtinë e tani , ka ide pët ta ngritur ndoshat edhe në kryqëndrat botërore Paris, Romë, Londër, Ushington e tjer...

Ndërsa, famulltari i Kishës Katolike"Zoja Fat ime" në Mitrovicë, dr Don Jak Prenku, i drejtoj një letër ku i bëhej thirrje në emër të kuvendit komunal të Mitrovicës, se duhet të jepej kontributi për ngirtjen e përmendores së Nënë Terezses, edhe në këtë pjes të Kosovës, ku nuk ka shumë besmitarë katolik, por ka shumë shqiptarë të cilët kërkojn të ken në gjirin e tyre përmendoren e cila simbolizon paqen dhe dashurin ndaj Zotit.

Kështu, kjo ide e cila po shkon drejt realizmit të saj që më ditën kur Papa Gjon Pali II do t'a shpallë të shënjët Nënë Terezen, ajo të ngrihet edhe në Strugë ka thënë kryetari i Shoqatës Humanitare e Bamirëse "Nënë Tereza" Jashar Pollozhani, duke ju referuar Lek Gojçaj shqiptari më inspirues në ngritjen e shtatoreve të Nënë Terezes.

Pasi, thotë ai ata mendojn se me rastin e shpalljes shëjtore të Nënë Terezes më14 mars 2003, të ngrihet edhe në qytetin e Strugës më 15 tetor 2003 shtatorja e Nënë Terezes - Gonxhe Bojaxhiut.

Leka, na tha, se në asnjë mënyrë nuk duhet lanë pas dom. Lush Gjergjin në këtë ndërrmaje të madhe të ngrtjes së shtatores së saj, rolin e veçantë në rekomandimin e gjetjes së rrugve që do të çojnë deri në ngritjen e tyre.

Shqiptaro - Amerikanet te gateshem te vendosin shtatoret ne vendbanimet shqiptare

Leka tregon si për këtë qëllim është edhe një komisioni i ngritur në SHBA-s, i cili do të punojë deri në sigurmin e bazës finacaire nga SHBA-s, i përbër nga këta persona : Marijan Cubi, Agim Rexhaj, Sylë Lajçi, Lavdrim Cami, Simon&Noc Simolacaj. Komuntetit shqiptarë në SHBA-s, i duhet të sigurojë rreth 21 mijë USD, për sponsorizmin e shtatores që do të vendoset në Strugë dhe 10 mijë USD për atë që do të vedoset në Mitrovicë. Ai tha se në Mëshën e së djelës në Kishën Katolike Shqiptare në Harstadle në Nju Jork, i përndershmi dom Pjetër Popaj, famulltar i kësaj Kishe, përshëndeti dhe u bëri thirrje besimtarëve të shumtë, të japin edhe ata kontributin e tyre, në realizmin e nismës për vendosjen e dy shatoreve, në Mitrovicë dhe në Strugë.

Koha Jonë, E Hënë, 14 Korrik 2003

BERISHA: MOSIU TE NDERHYJE PER NENE TEREZEN

LESI FALENDERON BERISHEN
Fill pas konferences se shtypit te kryetarit te Partise Demokristiane te Shqiperise (PDK), Nikolle Lesi per ceshtjen e Nene Terezes diten e enjte te javes se kaluar reaguan publikisht shume intelektuale te njohur shqiptare si Kadare, Agolli, Godo e plot te tjere.Nuk vonoi dhe nje reagim ne perkrahje te kesaj figure te Madhe dhe Forumi i Intelektualeve shqiptare qe nga Prishtina, Tetova, Shkupi dhe Tirana.
Prononcimi dhe hapja ne publik nga deputeti Lesi e lojes se fshehte qe po organizohej nga bashkia e Romes me insistimin e qeverise maqedonase beri qe shume shoqata e organizma te fillonin prononcimet e tyre. I vetmi nga politikanet e larte qe doli ne konference shtypi ishte dje lideri i demokrateve zoti Berisha. Ai theksoi se figura e Nenen Terezes kerkonte edhe impenjim qeveritar ,jo vetem ne reagim, por ne organizimin e gjithckaje ne lidhje me kete figure te larte te Kombit. Ndersa i pyetur nga "KJ" kryetari i demokristianeve shqiptare ,deputeti Nikolle Lesi tha se " e vlereson perkrahjen qe i beri zoti Berisha deklarates se demokristianeve shqiptare per te mbrojtur figuren e Nene Terezes. Por nuk kuptoj-tha Lesi- heshtjen e kryetarit te PS-se zotit Nano, i cili edhe ne cilesine e kryeministrit duhej te ishte i pari qe te kishte reaguar, mbledhur strukturat qeveritare jo vetem per te sqaruar ne menyre diplomatike lojen e qeverise maqedonase me kryebashkiakun e Romes z. Veltrone, por dhe te kishte urdheruar menjehere caktimin e dates per vendosjen e bustit te Nene Terezes ne sheshin qe mban emrin e saj ne Tirane. Me duket se vetem Nano dhe Namik Hoti- shtoi Lesi- jane politikanet e vjeter qe nuk reaguan. Per aq sa me takon si deputet dhe politikan i kam derguar nje leter ambasades se Republikes se Italise ne Tirane per kete problem ". /A.N.

Shekulli, 14 Korrik 2003

Berisha: Qeveria, indiferente për Nënë Terezën

Presidenti maqedonas shmang përgjigjen për kërkesën ndaj kreut të Bashkisë së Romës
Trajkovski: Nënë Tereza, vlerë për rajonin
POGRADEC – Presidenti maqedonas Trajkovski, i pyetur dje nga gazetarët se përse kërkohet që Nënë Tereza të paraqitet si bijë e Maqedonisë, ka thënë se “Nënë Tereza është një vlerë e madhe për rajonin tonë dhe kjo është më e rëndësishmja, mendoj unë”. Kaq ka qenë komenti i Trajkovskit, gjatë një konference për shtyp së bashku me Presidentin shqiptar Moisiu dhe atë bullgar George Parvanov. Megjithëse nga gazetarët shqiptarë është këmbëngulur në pyetjen nëse, sipas tij, është apo jo shqiptare Nënë Tereza, Trajkovski nuk ka shtuar asgjë nga kjo deklaratë. Për të mbyllur këtë situatë, ka ndërhyrë zëdhënësja e shtypit e Presidentit Moisiu, e cila ka deklaruar mbylljen e konferencës, duke thënë se pyetje të tilla ishin jashtë temës së konferencës. Ditët e fundit është hapur një debat i madh rreth çështjes në se Nënë Tereza është shqiptare apo maqedone. Dhe kjo pikërisht për faktin se qeveria maqedone, me rastin e shenjtërimit të Nënë Terezës, i ka dhuruar qeverisë italiane dhe veçanërisht Romës një bust të Nënë Terezës me mbishkrimin “Bijë e Maqedonisë”. Kjo nuk është pritur mirë nga shqiptarët, të cilët kanë kërkuar që një bust me këtë mbishkrim të mos vendoset në sheshin romak.

QIK, 15 Korrik 2003

Tirana zyrtare reagon për çështjen e vendosjes së bustit të Nënë Terezës në Romë, me emrin e propozuar nga Maqedonia

Ndërkohë, po vazhdojnë të merren kontakte në nivele të larta me autoritetet përgjegjëse italiane, si dhe janë në proces peticione të intelektualëve të shquar shqiptarë, bëjnë të ditur burimet e Ministrisë së Jashtme.
Hapa të tillë kanë marrë shkas nga disa zhvillime të diskutuara së fundi, ku qeveria e Maqedonisë, përmes ambasadorit të mëparshëm të saj në Romë, Viktor Gaber, i ka parashttuar një kërkesë ministrit të dikurshëm të Punëve të Jashtme të Italisë, për ngritjen e monumentit dedikuar përkujtimit të 90 vjetorit të lindjes së Nënë Terezës me përkushtimin që vijon: “Maqedonia për nder të bijës së vet Gonxhe Bojaxhiut-Nëna Terezë (Shkup 1910-Kalkuta 1997)”.

Shekulli, 15 Korrik 2003

Nënë Tereza, lëvizjet e diplomacisë kundër projektit maqedonas

Në këtë konteks është dhënë intervistë për të sqaruar këtë çështje nga ambasadori Xhufi në gazetën “Shekulli”. Në këtë intervistë ai shprehej se ka marrë garanci se nuk bëhet fjalë që ndonjë sheshi në Romë t’i vihet emri Maqedonia dhe as që Nënë Tereza të quhet bijë e Maqedonisë. Por për të mos mbetur në kuadër të garancive që vijnë përmes deklaratave diplomatike po vazhdojnë të marrin kontakte në nivele të larta me autoritetet përgjegjëse italiane. Ministria e Jashtme garantoi se janë në proces peticione të intelektualëve të shquar shqiptarë.

Akademia e Shkencave: Nënë Tereza ka deklaruar: “Atdheu im është Shqipëria”

TIRANË – “Fakti që Nënë Tereza ka prejardhje shqiptare është i pamohueshmëm. Ajo e ka deklaruar vetë në ceremoninë e marrjes së çmimit “Nobel” me plot gojën: “Atdheu im është Shqipëria”. Akademia e Shkencave të Shqipërisë në lidhje me vënien në dyshim të origjinës së Nënë Terezës pikërisht para shenjtërimit të pritshëm të saj në Romë, ka dalë me një deklaratë në të cilën shprehet se nuk ka asnjë dyshim se humanistja e madhe është bijë e kombit shqiptar, se varret e të parëve dhe të të afërmve të saj gjenden në Shqipëri dhe se ajo vetë ka deklaruar me rastin e marrjes së çmimit “Nobel” se atdheu i saj është Shqipëria. “Kryesia e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë ka ndjekur me vëmendje dhe me shqetësim të madh lajmet e përhapura përmes medias për përpjekjet për të mohuar origjinën shqiptare të Nënë Terezës.

Asnjë përpjekje e frymëzuar nga motive të mbrapshta nuk mund të verë në dyshim një të vërtetë të njohur botërisht. Kryesia e Akademisë ka besim në përpjekjet e shtetit shqiptar për ta mbrojtur këtë të vërtetë pranë autoriteteve të huaja kompetente”, - konkludon në deklaratën e djeshme për shtyp kryesia e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Sa i përket debatit për ngritjen e një shtatoreje të Nënë Terezës në Tiranë, kryesia e Akademisë shprehet se në kuadrin e programit qeveritar për kremtimin e shenjtërimit të Nënë Terezës është parashikuar pikërisht ngritja e përmendores së saj në Tiranë. Është shpallur madje edhe një konkurs për këtë qëllim, si edhe është parashikuar mbajtja e Konferencës Shkencore Ndërkombëtare “Nënë Tereza dhe vepra e saj”, që do të organizohet nga Akademia e Shkencave dhe do të mbahet në muajin tetor në Tiranë, muaji i shenjtërimit të Nënë Terezës në Romë. /B. Budini

Berisha: Rezolutë për rivlerësim të Nënë Terezës

TIRANË - Partia Demokratike kërkon një rivlerësim të figurës së shenjtores Nënë Tereza, duke miratuar një rezolutë të veçantë nga Parlamenti shqiptar. Lideri i PD-së, Berisha në seancën e djeshme parlamentare paraqiti një projektrezolutë në të cilën kërkohej rivlerësimi i figurës së Nënë Terezës. “Brenda kësaj legjislature parlamentare, korrikut, duhet të miratojmë një rezolutë për ridimensionimin në Shqipëri të figurës së Nënë Terezës. Shqipëria ishte i vetmi vend, pas Kambioxhias së Pol Potit, që në kohën e diktaturës, shqiptarja më e madhe e këtij shekulli, Nënë Tereza ishte papranueshme. Shteti aktual vazhdon të trashëgojë këtë të keqe. Të marrë fund ky qëndrim komunist me këtë rezolutë. Presidenti të ngrejë një komision ad-hoc, ne më këtë rezolutë të kërkojmë të falur për qëndrimin që kemi mbajtur ndaj saj, të marrë fund ky turp kombëtar, duhet një ridimensionim i figurës së kësaj shenjtoreje, pa nuanca nacionaliste”, - tha dje Berisha, duke akuzuar socialisët. Socialisti Bardhyl Agasi ka reaguar për qëndrimin e Berishës, duke kërkuar që “me emrin e Nënë Terezës të mos bëhej politikë”. Pëllumbi tha se rezoluta do të futej sipas programit, do të caktohet edhe data e afati kohor i debatit, duke e diskutuar më pas draftin në grupet parlamentare. /B.H

Nga dita e shpalljes së konkursit për realizimin e shtatores për humanisten shqiptare, deri më sot, një numër i madh skulptorësh nga vendi dhe diaspora, kanë hyrë në konkurrim. Polemikat e fundit mbi origjinën e shqiptares në prag të shenjtërimit, kanë përshpjetuar procedurën për zgjedhjen e projektit fitues.´

Shtatorja e Nënë Terezës, skulptorët në garë

Ndonëse vetëm ditët e fundit është ndezur debati për Nënë Terezën, Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporteve, ka kohë që ka filluar punën për të nderuar emrin e saj. Dhe duket se punët po shkojnë mbarë. Me hapjen në 30 qershor të konkursit kombëtar për realizimin e veprës në skulpturë për humanisten e madhe shqiptare Gonxhe Bojaxhi, e konceptuar si bazoreliev ose shtatore, pranë komisionit të konkursit, përbërë nga emrat të njohur si Ferid Hudhri (historian arti), Vilson Kilica (piktor), Rexhep Ferri (piktor, akademik nga Prishtina), Abaz Hado (Drejtor i Galerisë së Arteve) etj, janë ofruar emrat dhe projektet e para. “Kjo është një iniciativë shumë e mirë e qeverisë shqiptare, për të përjetësuar veprën e Nënë Terezës”, - thotë Abaz Hado, drejtori i Galerisë dhe kryetari i komisionit përzgjedhës. Kishte ardhur momenti që edhe kjo humaniste e shquar të kishte një përmendore, ashtu si edhe shumë figura të tjera të historisë shqiptare, të cilëve u është kushtuar nga një e tillë”, - vazhdon Hado.

Për mbikëqyrjen dhe mbarëvajtjen e kësaj gare, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, ka caktuar Galerinë Kombëtare të Arteve. Sipas drejtorit të këtij institucioni, tashmë janë kontaktuar një numër i madh skulptorësh shqiptarë brenda dhe jashtë kufijve, nga diaspora, të cilët kanë shprehur interesin e tyre, për të realizuar një vepër kushtuar Nënë Terezës. Ndër ta renditen emrat e disa skulptorëve të njohur si Thoma Thomai, kujtojmë se ai është autor i shtatores së Fan Nolit, Muntaz Dhrami, skulptori kosovar Luan Mulliqi, Pjerin Kolnikaj, autor i shtatores së Gjergj Fishtës në Shkodër, Artan Peqini, Genc Mulliqi, Uran Hajdari. Ky i fundit është një nga ata skulptorë i cili i ka hyrë punës për realizimin e një monumenti për Nënë Terezën vite më parë. Ndërkohë pranë Galerisë së Arteve, vazhdojnë të paraqiten çdo ditë konkurrentë, të cilët interesohen dhe tërheqin dokumentacionin përkatës.

Sipas drejtorit Hado, ky konkurs është menduar të jetë i hapur, duke i lënë në dorë artistëve të paraqesin jo vetëm projektin, por edhe vendin se ku do të vendoset shtatorja, në përputhje me kriteret urbanistike të vendosura më parë. Projektet dhe vendet e preferuara prej skulptorëve, të cilët janë kontaktuar deri tani janë nga më të ndryshmet. Ka nga ata që do të donin që vepra e tyre të vendosej në Sheshin “Nënë Tereza”, të tjerë në lulishten pranë galerisë, etj. Pas ekspozimit dhe shqyrtimit që do të bëhet nga ana e komisionit, do të zgjidhet edhe vendi më i përshtatshëm, për vendosjen e shtatores. Ekspozimi i veprave të pjesëmarrësve në konkurs, do të bëhen nga data 25 gusht-5 shtator, në ambientet e Galerisë Kombëtare të Arteve, për t’u bërë më pas, pjesë e fondit të saj.

Fituesi i çmimit të parë do të marrë një shumë prej 1 milionë lekësh, ndërkohë që çdo bocet i ekspozuar do të shpërblehet me nga 10 mijë lekë. Ndonëse kjo është hera e parë që një institucion shtetëror merr përsipër të bëjë një shtatore për figurën e shquar shqiptare, nuk është hera e parë që realizohen vepra të tilla. Sipas Abaz Hados, ka pasur përpjekje që kanë përfunduar me krjime në portret dhe bocet nga artistë shqiptarë, të cilat më pas kanë shkuar në Malin e Zi dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ndërkohë që në ambientet e Presidencës shqiptare, ndodhet një shtatore, me përmasa natyrale, e realizuar një vit më parë nga skulptorja dhe pedagogia Arminda Laçaj, falë sponsorizimit të një çifti amerikan. Por këtë herë bëhet fjalë për një ndërmarrje shumë më serioze dhe të organizuar, e cila dëshmohet dhe nga numri i madh i skulptorëve konkurrentë, të paraqitur deri tani pranë Galerisë së Arteve.