Nacionalisti Qerim Berisha - një jetë e re e këputur në mes në ShBA

-- nga Tomë Mrijaj & Klajd Kapinova

Më 28 prill vitit 2002, mbushën 32 vjet kur u nda nga jeta djaloshi kosovar Qerim Ukë Sadik Berisha. Pas një sëmundje të rëndë, me të cilin luftoi për 5 ditë me radhë, i riu Qerim, nuk mundi të mbijetonte, por emri dhe vepra e tij atdhetare mbetet një shembull i ndritshëm për të gjithë pjesëtarët e komunitetit shqiptar në emigracionin e SHBA-së.

Qerimi u lind në Qerret të Durrësit në vitin 1941. Ishin vërtetë kohë të kobshme në Shqipëri dhe tek trojet e të parëve të tij në Kosovë. Tashmë Italia fashiste, kishte kohë që sundonte si pushtuese në trojet shqiptare. Por vogëlushi i brishtë nuk i dëgjonte krismat e armëve që në vendin tonë merrnin jetë shqiptarësh nacionalistë, që çdo ditë luftonin me vendosmeri kundër pushtuesve të huaj fashiste. Këto krisma armësh, ninullat e nënave në djep, për mëmëdheun ai do t’i mësonte edhe më vonë.

Ai ishte jo më shumë se 4 vjeç, kur komunistët me dhunë e mashtrime kishin përgatitur terrenin për të marrë pushtetin, ndonëse flisnin se ishte i popullit, ai asnjëherë nuk ka qenë i tillë. Prindërit e tij ishin larguar nga Kosova, para Luftës II Botërore, për t’i shpëtuar masakrave të përgjakshme të përsekutimeve të kolonëve serbë e malazezë. Për traditën atdhetare të përhershme të prindërve të tij kemi folur në kapitujt e mësipërmer të monografisë.

I shtrënguar prej ndjekjeve familja shkoi rishtas në Kosovë. Atje vijoi aktivitetin e zakonshëm, kundër të huajve që nuk vinin si miq në trojet etnike shqiptare. Në emigracion, veprat e qëllimet atdhetare ishin për të çliruar Kosovën dhe bashkimin me nënën Shqipëri. Ata ishin të dëgjuar për trimëri, si familje në të gjithë zonat e kuvendet e burrave të Kosovës dhe Shqipërisë.

Në vitin 1945, kur ai ishte 4 vjeç, humbet axhen e vet Shabanin dhe shumë shokë të tij në luftimet që u zhvilluan në Siçevë (me brigadën e Kotorrit), në përpjekje me komunistët serbë, të cilët e vrasin. Qerimi mbetet jetim, mbasi komunistët e pushkatojnë të atin Ukën, një ndër komandantët më të mëdhenj të çështjes kombëtare Ukë Sadikun. Kjo humbje ishte e madhe dhe një dhimbje e thellë për të gjithë Kosovën, familjen e madhe të Sadik Ramë Gjurgjevikut dhe vogëlushin Qerimin me nënë e vëllezër. Ai kishte nevojë më shumë për dashurinë dhe ngrohtësinë e babait të vet. Ai vazhdoi të shkollohet në Prizren. Kishte mbaruar shkollën fillore dhe ishte përgatitur për të hyrë në gjimnaz.

I cilësuar shpesh me nofken "djalë reaksionari", sikurse ishte zakon prej komunistëve e aq më tepër serbët kundër shqiptarëve, e nxjerrin nga shkolla, duke e privuar pa të drejtë për të vijuar së bashku me bashkëmoshatarët studimet. Privimi kishte ndodhur disa javë para se të mbaronte me sukses vitin shkollor. Kur u rrit shpesh qendronte në kuvendet e burrave së bashku me vellezërit e tjerë, mbasi si familje ishin të njohur në Kosovën për traditat shqiptare. Ai dëgjonte me vëmendje veprimtaritë e shpeshta atdhetare të babait të tij, të axhës, e të burrave të tjerë kosovarë, që kishin sakrifikuar gjënë më të shtrenjtë, jetën e tyre në mbrojtje të interesave nacionale.

Epopeja e burrave të shquar të nacionalizmit në fushën e nderit atdhetar e kishin frymëzuar Qerimin aq fort, sukur edhe ky ka qenë, pjesëtar i përpjekjeve heroike. Si djalë serioz, u vu në sy të keq prej UDB-së. Shpesh agjentët besnikë të UDB-së e merrnin për ta pyetur, "këshilluar" dhe më në fund e rrahnin pa asnjë shkak vetëm e vetëm se i urrente si kolonë, që shtypnin pa mëshirë popullin kosovar. Urretja dhe zemërimi ndaj pushtuesve shekullorë serbë, erdhi duke u rritur. Ai antisllavizmin e shprehte mes miqve e shokëve të ngushtë të idealeve të larta të vlerave nacionaliste.

Për t’u shpëtuar rreziqeve të tjera, i këshilluar gjithnjë prej njerëzve besnikë, mendoi të bëj një plan për t’u larguar nga vendi drejt një toke të lirë. Këtë dëshirë e bëri realitet falë këmbënguljes dhe brenda pak kohe shkoi në SHBA. Aty menjëherë u bashkua me dy vëllezërit Skënderin e Ismetin, që kishin shumë vite që jetonin në Amerikë. Këtu gjeti një truall të gatshëm të punës e aktivitetit të pasur patriotik, që kishin bërë emigrantët kosovarë të tubuar rreth vatrës së ngrohtë amtare "Lidhja e Prizrenit në Mergim", e cila kishte hapur dyert për bijtë e vet emigrantë në vitin 1962. Qerimi, ishte Sekretar i Degës së "Lidhjes Shqiptare të Prizrenit" në Bruksel të Belgjikës, para se të vinte në New York.

Duke kujtuar shembullin e shumë figurave të shquar të Kosovës, zellin dhe përkushtimin e rinisë martire kosovare në vendlindje, Qerimi nisi të bënte realitet ëndërrat dhe aspiratat e kahershme të bijve kosovarë. Ai punoi me zell e dashuri të veçantë në Organizatën patriotike, politike e shoqërore "Lidhja e Prizrenit" në Amerikë. Vëllait të vet Ismetit, që ishte asokohe Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes së Prizrenit, menjëherë iu bë një krah i fuqishëm dhe një ndihmesë e madhe në qëllimet e mëdha fisnike. Vërtetë ishte i ri me moshë, por me gjykim, jepte shumë për të kuptuar, se kishe të bëje me një djalë të zgjuar, trim, të mprehte Ishte i dashur me të gjithë emigrantët shqiptarë pa dallim feje, krahine dhe ideje.

Ai ishte një zë më shumë në Lidhjen e Prizrenit dhe shumë aktiv. Shpesh me pjekurinë e tij bënte që disa situata të çështjes kombëtare të merrnin trajtesë e zgjidhje pozitive në dobi të Atdheut të robëruar prej shekujsh. Ishte një djalosh shumë i respektuar, i arsyeshëm, çka shpesh të kujtonte burrat e moçëm të kuvendeve në Logun e Burrave në Rrafshin e Dukagjinit, ku me zell e traditë u mbrujtë liria dhe dashuria për Kosovën e lirë. Asnjëherë nuk rrëmbehej në bisedat me shokët, në mbledhjet që organizonin shqiptarët e komunitetit. Respektonte çdo mendim të bashkëbiseduesit dhe priste gjithnjë radhën për të folur mendimin e tij të pjekur.

Tek figura e të riut Qerim, spikaste natyra tërheqëse, buzagaz, i ëmbël dhe gjithnjë me një humor të këndshëm mes miqve. Të gjithë e donin e respektonin, mbasi ai i donte e respektonte me dashamirësi shqiptarët dhe të huajt, me të cilët bashkëbisedonte për Kosovën e Shqipërinë e robëruar nga komunistët. Edhe kur u nda nga jeta, më 28 prill 1970, shumë nga miqtë e shokët shqiptarë dhe të huaj e kujtuan me lule e kurora të freskëta, në shenjë nderimi e respekti të veçantë për jetën e tij, duke bërë me qindra e mijëra kilometra për të marrë pjesë në varrimin e tij.

Më 3 maj 1969, u martua me zonjushën Fatbardha Myftar Gashi. Gëzimi i familjes së re, ishte kur lindi Saranda, por në të njëjtën kohë ishte dhe një hidhërim i madh. Në jetë ndodh që një fëmijë shtohet dhe një tjetër jetë ikën, për arsye që vetëm Zoti dhe sëmundja e di. Saranda është një qytet i bukur i Shqipërisë së Jugut. Këtë emër të njohur e mori vajza e vetme e Qerimit, e cila do ta ndiente shumë mungesën e babait. Vëllai i tij, Ismet Berisha, një njeri me shpirt të madh human e bujar, i krijoi ngrohtësinë prindërore vajzës Saranda, duke u përkujdesur shumë për te.

Vitet kalojnë, duke marrë me vete gëzimet e hidhërimet e kësaj jete. Saranda Berisha, do të kalojë vitet e fëmijërisë, në një ambient shumë atdhetarë. Ajo rritet, duke vijuar me radhë shkollën e mesme dhe më vonë studimet e larta në Universitetin "Brig’port University" të Conneticut në New York. Me një shkathtësi, elegancë dhe kulturë të pasur shqiptare e amerikane sot punon në një zyre në Manhattan, duke qenë një vajzë e nderuar e respektuar nga të gjithë kolegët. Ndërsa trupi i Qerimit pushon sot i qetë në jetën e pasosur, në varrezat Ferclift në Harsdale të New York, pranë figurës së shquar të nacionalizmit Mit’hat Frashërit.