Intervistë e Presidentit Rugova për radion "Evropa e lirë"

Pragë, 27 dhjetor 2003 - Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova, takimin me papa Gjon Palin e Dytë e vlerësoi si shumë të rëndësishëm. Kjo është audienca e tretë që Ati i Shenjtë i ka ofruar nga viti 1993, dhe kjo është njohje e institucioneve të Kosovës dhe një nderim i madh për ne, sidomos tani në vigjilie të festave të Krishtlindjes dhe të Vitit të Ri, tha Presidenti Rugova në një intervistë dhënë radios "Evropa e lirë".

Duke folur për standardet për Kosovën, që janë caktuar nga bashkësia ndërkombëtare, Presidenti Rugova ritheksoi se konstatimin e tij të mëparshëm se Kosova ka përmbushur mjaft standarde, duke thënë se tani është koha që ato të vlerësohen. Ai tha se ky është momenti i ri, pra vlerësimi i standardeve, sepse deri më tani ato nuk janë vlerësuar. "Kjo, është një pikëpamje ndërkombëtare, që të arrihet te çështja që i thonë status përfundimtar e të tjera, por që unë i them pavarësia e Kosovës dhe standardet do të përmbushen, bashkë me ato që janë përmbushur", tha Presidenti Rugova dhe shtoi: "Unë instistoj që këtë ta bëjnë edhe SHBA, BE, pastaj mekanizmat e OKB-së, por edhe ne kosovarët bashkë me UNMIK-un, duhet të punojmë për vlerësimin e këtyre standardeve".

I pyetur nëse mesi i vitit 2005 është afat optimal për hapjen e çështjes së statusit, Presidenti i Kosovës tha se dëshiron që më herët të njihet pavarësia e Kosovës. "Edhe pse ky afat është optimal, unë dëshiroj më herët të plotësohen apo të përmbushen standardet dhe insistoj që sa më shpejt të njihet pavarësia e Kosovës, sepse do ta qetësonte këtë pjesë të Evropës dhe të botës dhe do t'i shpejtonte zhvillimet e brendshme demokratike dhe ekonomike të Kosovës. Pra, unë jo vetëm që insistoj, por edhe punoj për këtë", nënvizoi Presidenti Rugova.

Ndërkaq, duke folur për procesin e privatizimit, Presidenti tha se këtë proces të filluar e vlerëson pozitivisht, duke shtuar se u krijuan disa probleme të panevojshme. "Ato u krijuan sepse ne, për fat të keq, nuk arritëm që bashkë me UNMIK-un të merremi vesh, dhe kjo është punë e para dy vjetëve, që të kemi një ligj për privatizimin, ndërsa AKM-ja do të ishte një agjenci që do të operacionalizonte dhe të zbatonte privatizimin, prandaj edhe ndodhën këto pengesa", tha Presidenti Rugova. Po ashtu, tha ai, ka spekulime të ndryshme se e kujt është prona e të tjera, që janë të pavenda. Gjithmonë ndërmarrjet shtetërore, edhe toka edhe pasuria, kanë qenë të Kosovës, të qeverisë së Kosovës dhe të popullit të Kosovës, tha ai.

Duke folur për ligjet e aplikueshme serbe të cilat janë vlerësuar nga të gjithë si pengesë në procesin e privatizimit dhe të përmbushjes së standardeve, Presidenti Rugova tha se ato janë ligje të panevojshme dhe të pazbatueshme. "Ligji i aplikueshëm që e ka shpallur UNMIK-u në fund të vitit 1999 apo edhe në vitin 2000 ka qenë për ligjet që i ka aprovuar Kuvendi i Kosovës. Ato ligje edhe tash po mbulohen dhe zëvendësohen komplet me ligje të reja që po i bën Kuvendi i Kosovës, i cili ka bërë një korpus të madh të ligjeve... plot ligje sistemore në fushë të ekonomisë dhe të gjitha fushat e jetës dhe këto do t'i zëvendësojnë ato. Ne edhe ashtu nuk kemi punuar me ato ligje, por është bërë një lloj fiksioni kjo puna e ligjit të aplikueshëm".

Ai tha se rreth privatizimit janë synuar të bëhen manipulime, pasi Beogradi insiston ta pengojë këtë proces pozitiv për Kosovën, që do të thotë ta destabilizojë në planin ekonomik. "Por kjo është e paarritshme dhe nuk do të zbatohen, ne do të insistojmë për këtë dhe edhe UNMIK-u e di këtë dhe besoj se nuk mund t'i zbatojë këto në Kosovë... Pas ndërhyrjes së NATO-s, që është kryer puna kryesore, është një kohë e re për Kosovën", tha Rugova.

Duke folur për procesin e kthimit të personave të zhvendosur, Presidenti i Kosovës tha se ka pasur një kthim të të gjitha minoriteteve. "Pra ka pasur edhe një kthim të serbëve, që ata e heshtin, një kthim individual, pasi ne jemi përcaktuar për një kthim individual me të drejtat ndërkombëtare", tha ai. "Parlamenti ka një rezolutë nga viti i kaluar për kthimin, pastaj edhe të gjitha institucionet e Kosovës. Mirëpo, sërish dikush dëshiron që këtë ta bëjë njëfarë miti, por ka pasur një kthim gradual edhe të serbëve. Ne si institucione jemi përpjekur të krijojmë kushte për kthimin individual të atyre që dëshirojnë të kthehen dhe të jetojnë në Kosovë", tha Presidenti dhe shtoi se nuk duhet harruar se qindra mijëra shqiptarë, sot janë nëpër Evropë dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ata mund të vijnë lirisht, por janë edhe problemet e tjera të zhvillimit, problemet ekonomike, sociale e të tjera.

Lidhur me dialogun e mundshëm me Beogradin mbi çështjet teknike të interesit të ndërsjellë, Presidenti Rugova tha: "Politika jonë nacionale është që të kemi marrëdhënie të mira me të gjithë fqinjët. Me Shqipërinë i kemi të mira, me Malin e Zi, zhvillohen sa i përket qarkullimit, ndërsa me Maqedoninë ka shenja se janë në përmirësim e sipër. Do të provojmë edhe me Beogradin, pra me Serbinë, por është çështje më e vështirë, pasi ata vështirë pranojnë të kenë marrëdhënie normale fqinjësore me Kosovën dhe ende i kanë ato ngarkesat e tyre, që për fat të keq i vazhdojnë edhe institucionet e tyre, që janë krijuar dhe pretendojnë të jenë demokratike. Mirëpo, ne do të provojmë dhe të shohim se çfarë rezultatesh do të kemi".

Pyetjes nëse në Serbi fitojnë forcat antireformiste si mund të ndikojë ky zhvillim në përgjithësi në rajon, Presidenti u përgjegj, duke thënë se ato nuk mund të ndikojnë në rajon, sepse të gjitha vendet e rajonit, pra edhe Kosova, aspirojnë drejt integrimeve në BE dhe në NATO. "Mund të ngadalësojnë proceset nëse fitojnë ato forcat antireformiste, siç po u thonë, por kjo është diçka më e thellë, unë shumë nuk merrem me punët e huaja, por do të thotë se nuk kanë ecur në procesin e zhvillimit demokratik të vendit të tyre dhe më shumë janë marrë me çështje të huaja... Por nuk mund të kenë më efekte negative në rajon dhe Serbia nuk është më një forcë që dikton politikën në rajon, dhe kjo ka marrë fund me ndërhyrjen e NATO-s", tha Rugova.

Në pyetjen e fundit, sesi e vlerëson vitin që po e lëmë pas dhe cilat janë prioritetet e Kosovës për vitin e ardhshëm, Presidenti i Kosovës tha se e vlerëson mjaft pozitiv në progresin e Kosovës në të gjitha fushat e jetës: edhe në arsim, edhe në ekonomi, edhe në kulturë edhe në fushat e tjera.

"Vitin e ardhshëm, unë personalisht pres që sa më shpejt të njihet pavarësia formale e Kosovës, qoftë me njohje të drejtpërdrejtë nga SHBA, nga BE dhe me formalizimin e OKB-së. Po ashtu pres zhvillimin ekonomik të Kosovës, një zhvillim më dinamik, që do të thotë proceset që i përmendëm më parë, privatizimi dhe stimulimi i ekonomisë kosovare nga ana e institucioneve të Kosovës dhe nga ana e UNMIK-ut, prosperitet më të madh të përgjithshëm të Kosovës, që gjithsesi do ta kemi, sepse e kemi bazën dhe një mirëkuptim dhe besim ndërmjet njerëzve, ndërmjet popullit të Kosovës, qytetarëve të Kosovës", tha në fund të intervistës dhënë radios "Evropa e lirë", Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova.