ANA TJETËR E PASQYRËS E PARË NGA GJEKË MARINAJ

Reth librit me intervista me personalitete të botës shqiptare dhe të huaj të këtij autori

Kur miku im, Gjekë Marinaj, më telefonoi para disa muajsh nga Dallasi, Teksas, nuk u habita, sepse ne thuajse çdo të diel, këmbejmë së bashku mendime rreth letërsisë, artit, madje dhe sportit. Por u habita kur ai këtë radhë kërkonte të bënte me mua një intervistë, pjesë e një libri me intervista të tilla që kishte përgatitur për një kohë të gjatë me figura nga më të shquarat e në fusha të ndryshme, duke filluar nga gjeniu i letrave tona dhe botërore, Ismail Kadare, presidenti amarikan, Xhorxh Bush, gjerarku absolut i futbollit botëror, Pele, shkrimtari i njohur skocez, Xhejms Kelmam e plot e plot figura te tjera të njohura, shqiptare dhe të huaja.

Duke qenë për plot dyzetë vjet gazetar i shtypit të folur dhe të shkruar, më ka rastisur shpesh të bëj intervista, në një pjesë të të cilave nuk ia kam arritur siç duhet qëllimit, sepse pyetjet qe kam përgatitur, ose kanë qenë të nxituara, të përgjithshme, ose, për më keq, edhe të sipërfaqshme. Dhe ja, miku im kishte përgatitur disa pyetje të cilave, të flasim hapur,para se t’u përgjigjesha, duhej të mendohesha mirë. Ishin pyetje me të vërtetë të karakterit profesional, që dëshmonin se Gjëkë Marinaj është njohës i thëllë i problemeve që ngrë. Kjo dëshmohet dhe në pyetjet e tjera të tij për 31 të intervistuarit në këtë libër, të fushave nga më të ndryshmet.

U zgjata në këtë problem, sepse, për fat të keq, rastis që në shtypin tonë të lexosh intervista në të cilat pyetjet nuk ngjallin interes tek ata që intervistohen dhe, si pasojë, edhe te lexuesit. Një gjë e tillë nuk ndodh me intervista e përgatituta nga Gjekë Marinaj, i cili, duke qenë autor i dy vëllimeve me poezi “Mos më ik larg” dhe “Infinit”, që janë pritur mjaft mirë nga lexuesi ynë në Shqipëri dhe diasporë, shfaqet para lexuesve edhe si publicist i pjekur dhe njohës i shumë çeshtjeve me karakter të shumëanshëm.

Për t’u bindur për këtë, po rendis në këtë shkrim disa pyetje: Kadaresë: ”Si do t’ua rekomandonit brezave të ardhshëm të kuptojnë atë pjesë minore të krijimtarisë suaj, e cila ka iniciuar komunizmin dhe diktaturën e tij?”; presidentit Bush: ”Deri tani NATO-ja ka bërë fare pak për sa i përket paqes në botë. Cili mendoni se do të jetë misioni i saj në të ardhmen?”; ish-presidentit, Sali Berisha: ”Sikur të mund të ktheheshit edhe një herë te viti 1990, ç’ndryshime do të bënit në strategjinë e avancimit tuaj me proceset demokratike si udhëhëqës?”; Shimon Peresit, burrë i njohur i shtetit izraelit: ”A mund të mbijetojë Izraeli pa ndihmën financiare dhe ushtarake të Amerikës? Dhe, po t’i ndërpresë Amerika këto dy burime ndaj vendit tuaj, a do të detyrohej Izraeli të gjente një zgjidhje më të shpejtë dhe më efektive në negociatat e tij me palestinezët?”; Pelesë: ”Nëse dikush do të meritonte epitetin “Pele i dytë”, kujt do t’ia dedikonit këtë epitet pa derte?”; Nikollë Lesit, politikan, pronar multimediash: ”Distanca e pafund midis fjalëve dhe veprave të disa politikanëve duhet ngritur në fuqi të dytë+numrin e viteve që kanë në pushtet, për të gjetur mundësinë e ndershmërisë profesionale ndaj popullit që drejtojnë.

Megjithëse kjo është formula ime metaforike, a jeni i ndërgjegjshëm për pasinqeritetin profesional të disa politikanëve?”; Dritëro Agollit: ”Kur dikush përmend fjalën “Komunizëm”, emri juaj është i fundit që na vete në mendje. Sipas jush, është komunizmi ai që i la në baltë njerëzit, apo janë njerëzit që e lanë në baltë komunizmin?”; Azem Vllasit, politikan i njohur kosovar: ”A ka opozitarë të zotë të sotëm kosovarë? Nëse ka, kë do të veconit si më kompetentitn për një të ardhme më të mirë të Kosovës? Ç’mbështetje do t’i duhej suksesit të tij?...”; Sulejman Demollarit, futbollist dhe trajner i shquar: ”A kemi të drejtë ne, si sportdashës,të kemi të paktën të njejtat kërkesa ndaj futbollistëve tanë me ato që kanë tifozët e ekipeve të huaja ku ata bëjnë pjesë? Unë e kuptoj se ata paguhen më shumë nga ekipet e huaja, por sedra e tyre kombëtëre a është në ekuilibër me mundësitë e tyre të vërteta?’”.

Rendita kështu vetëm një pjesë fare të vogël të pyetjeve që Gjekë Marinaj u ka bërë gjatë këtyre inervistave personaliteteve të mësipërme. Dhe, siç shihet, këto pyetje janë intriguese, tërheqëse, domethënëse, që i hapin horizont të inetervistuarit, madje duke e vënë deridiku edhe në pozitë të vështirë. Dhe të mendosh se autori ka ndërtuar për të 31 personazhet e librit të tij më shumë se 120 pyetje krejt të ndryshme nga njera-tjetra, të larmëta dhe, mbi të gjitha, origjinale.

Do të kishtë qenë krejt ndryshe sikur ai t’u bëntë atyre pyetje-anketë për të njëjtat probleme, ose pyetje simultane, përgjigjet e të cilave, në një mënyrë a në një tjetër, do të ishin deri diku të ngjashme. Ja sepse libri i Gjëkë Marinajt më titullin domethënës ”Ana tjetër e pasqyrës”, është një libër tërheqës, nga i cili lexuesi ka ç’të mësojë. Për shembull, me që përmendëm Pelen, legjendën e futbollit botëror, lexuesi do të mësojë nga njëra nga pyetjet e autorit të librit se ç’di ai për Shqipërinë: ”...njoh nënë Terezën, të cilën e admiroj shumë, - përgjigjet Pele. - Po ashtu kam lexuar edhe nga Kadareja. Përsa i përket futbollit shqiptar, do të thoja se ka mundësi më të mira tani pas rënies së komunizmit. Nuk duhet harruar, ama, se niveli ekonomik i një vendi ka të bëjë direkt me nivelin e sportit të tij. Shqipëria nuk e ka marrë veten si duhet. Kështu që në një të ardhme të shkurtër shpresoj se futbolli shqiptar do të jetë i një niveli evropian”.