HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Nė New York u shėnua 7 marsi - Dita e mėsuesit

7 Marsi 1887 - Dita e Mėsonjetores sė Parė Shqipe - Dita e Mėsuesit, festohet nė mbarė komunitetin shqiptar (dibran) nė New York

-- nga Beqir SINA, Nju Jork (SHBA)

Beqir Sina Arsimi ka qėnė e mbetet nė tė njėjtėn kohė, njė nga drejtuesit e suksesit tė spikatur, tė prekshėm e tė dukshėm tė kombit Shqiptar

BENSONHURST(Brooklyn NY): Kremtimi i 7 Marsit - Dita e mėsuesit, nė bashkėsinė shqiptare nė Amerikė, festohet nė mėnyrė tė organizuar pėr afro njė dekadė dhe ėshtė bėrė "pronė" e mėrgimtarve dibran, nė Shtetet e Bashkuar tė Amerikės. 7 Marsi - Dita e mėsuesit nė komunitet, ėshtė nė vazhdim tė tė gjitha llojeve tė festimeve, qė u organizuan gjatė kėsaj fund-jave, nė shumė qėndra tė banuara nga shqiptarėt, nė Amerikė e Kanada. Njė mbrėmje festive - tradicionale, pėr Shoqatėn Atdhetare Dibra, hapė ēdo pėrvjetor, kėtu, nė New York, rrugėtimin e shkollės sė parė shqipe. Dibranėt, me kėtė rast edhe kėsaj rradhe, pėrmes njė pjesmarrje modeste, kanė shėnuar mbrėmė nė sallėn e festave e banketeve, nė Restorant " Paradaise " nė Brooklyn, fillimin e festimit pėr 7 Marsin-Ditėn e Mėsuesit, e cila, u mbajt nė organizmin dhe drejtmin e Shoqatės Atdhetare Dibra.

Ndėrkohė, personalitete tė arsimit shqip kanė vėnė nė pahė kėtė ditė duke thėnė se :"K jo datė e shėnuar - Dita e Mėsuesit, qė lidhet me atė tė 7 Marsit tė ndritur tė vitit 1887, ėshtė pikėrishtė dita kur u hap Mėsėnjtorja e parė shqipe nė Korēė, para 117 vjetėve. Ajo ditė e shėnuar mė pasė, ka mbledhur rreth vetes, nė koherenc tė mė shumė se njė shekull, tė gjithė shqiptarėt, pa dallim krahine ideje e feje. Pasi, si nė tė kaluarėn dhe koha e sotme qė jetojmė, vazhdimisht dėshmojnė pėr atė akt tė Rilindjes sonė Kombėtare. Nuk ėshtė rastėsi qė pėr hapjen e Mėsėnjtores shqipe tė Korēės, pėr atė ėndėrruan e punuan kolosėt e mendimit pėrparimtar shqiptar : Naimi e Samiu, Jani Vreto dhe Vaso Pasha, Pandeli Sotiri dhe dhjetra e dhjetra atdhetarė tė tjerė. E parė nė kėtė kontekst hapja e kėsaj shkolle dhe e shumė tė tjerave nė mbarė vendin, nuk ishte gjithashtu rastėsi, por fryt i pėrpjekjeve pėr shkollėn dhe arsimin shqip i Lidhjes Shqipėtare tė Prizrenit. Ashtu, sikurse nuk ka qėnė rastėsi fakti qė kjo shkollė shqipe u hap nė Korēė, nė atė qytet me tradita tė shkėlqyera, veē tė tjerash, edhe nė fushėn e arsimit e tė kulturės. Mėsonjtorja shqipe e Korēės, shėnonte njė hap tė madh pėrpara nė zhvillimin e arsimit tonė Kombėtar. Ajo ishte e para shkollė fillore shqipe me fizionomi tė plotė kombėtare, laike dhe demokratike.Ēelja e Mėsonjtores ishte fryt i pėrpjekjeve tė pėrbashkėta tė atdhetarėve brenda vendit e tė shoqėrive patriotike shqiptare tė mėrgimit dhe pėrbėnte njė fitore pėr gjithė Lėvizjen Kombėtare."

Sekretari i Shoqatės Atdhetare Dibra z Xheladin Peēja , u'a urojė sė pari mirėseardhjen duke thėnė :" Mirė se keni ardhur nė kėtė mbrėmje festive pėr t'a kremtuar ditėn e Mėsuesit, njė profesion i shenjėt, prej tė cilit mvaret prosperiteti i njė kombi, tha Peēja. Mė lejoni qė nė emėr tė Shoqatės Atdhetare "Dibra"(SHAD), nė emėr tė Kryetarit tė Shoqatės z. Muharrem Shehu, i cili sonte nuk ėshtė i pranishėm pėr shkaqe shėndetėsore dhe nė emrin tim personal, t'ua pėrshėndes dhe t'ua dėshirojė mbrėmjen tė kėndėshme nėn tigujt e grupit muzikor Fisnikėt nga Staten Island- New York.

Gjithashtu, vijoi Peēja, nė fjalėn pėrshendetse, mė lejoni qė nė emėr tė tė gjithve t'i pėrshėndes edhe mysafirėt e nderit qė janė tė pranishėm sonte nė mesin tonė, z. Naum Prifti dhe z. Dilaver Karametin, Tė pėrshėndesim me kėtė rastė edhe tė gjithė arsimtarėt e arsimtaret - mėsueset e mėsuesit, nė tė gjitha trojet Etnike, por edhe atė tė cilėt gjinden nė mėsin tonė nė kėtė mbrėmje festive. Nė veēanti i pėrshėndesim mėsuesit- arsimtarėt z. Isen Kosovrasti, z.Amedan Janin, z. Rexhep Herbeli, z, Skender Kodra si dhe gazetėn kombėtare Bota sot, qė po i kushton rėndėsi tė veēantė kėsaj date tė shėnuar dhe aktivitetetit tonė.

Duke folur pėr Shoqatėn Atdhetare Dibra, sekretari i sa Xheladin Peēja theksoi; se, Shoqata Dibra, aktivitetin e vetė e shtrinė nė tri shtete e New York(ut), New Jersey(it) dhe Connecticu(t), aktualisht ėshtė duke kompletuar regjistrimin e popullatės Dibrane, nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, kontributin pėr shėrimin e Argėtim Kerlukut dhe regjistrimin dhe ndėrtimin e Shoqatės me Web-site(in) e vetė. Gjithashtu, do tė realizojė aktivitete rreth pikave programore, pėr mbajtjen e Kuvendit tė Shoqatės nė muajin Maj 2004, i cili, njihet si muaji i formimit tė Shoqatės Atdhetare Dibra. Nė fund d uke j'u faleminderuar pėr mirėseardhjen nė kėtė mbrėmje, ai tha ju pėrshėndes dhe zoti i bekoftė mėsuesit dhe gjithė popullin Shqiptar.

Dy fjalė pėr 7 Marsin - Ditėn e Mėsuesit, nė mbrėmjen me komunitetin shqiptar(dibran) nė New York

Kėshtu, e kishte titulluar fjalėn e tij pėrshendetėse, njėri prej mėsuesve mė tė vjetėr (35 vjet mėsues) historiani z. Dilaver Karameti. Zoti Karameti, mendonė se "Rrallė gjen shembuj tek popujt tjerė, si historia e alfabetit shqip dhe arsimit tonė kombėtar. Gjuha jonė, me rrėnjė tė hershme iliro-pellazgjike, e cilėsuar si gjuha e perendive, u sulmua nga pushtuesit shekullorė turq dhe greko-orthodoksėt, pėr tė na lėnė nė errėsirė dhe sundim. Aty nga treēereku i shek.XIX, i prirė nga rilindasit tanė tė shquar, populli ynė u ngrit nė mėnyrė masive, me parrulėn: " Tė na rrojė A,B,C,-ja". Lufta u finalizua me hapjen e Mėsonjetores sė Parė Shqipe, nė Korēė, mė 7 Mars 1887. Pastaj nė tėrė vendin u hapėn shkolla tė tjera shqipe...

Nė kėtė kuadėr thotė z Karameti, mėsuesit e parė - Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Papa Kristo Negovani - ishin dhe dėshmorėt e parė tė dritės sė diturisė. Arsimtarėt shqiptarė nė ēdo kohė e nė ēdo krahinė, kanė qėnė jo thjeshtė profesionistė tė arsimit, por nė rradhė tė parė ishin patriotė dhe njėrėz tė emacipuar, agjitaorė tė shqiptarizmės dhe idealistė, humanė dhe artistė tė fushave tė ndryshme. Mirpo, tha ai ē' donjeri nga ne , qė ndodhet nė kėtė sallė dhe gjithkush bėn hije mbi kėtė Tokė, ka nė zemėr monumentin e mėsuesit tė tij tė preferuar, tė cilit i falet me mirėnjohje. Pra sipas tij, le tė jetė ky ose kjo, kushdo, politkan apo erudit, biznesmen apo puntro, ka qnė dikur nxėnės pra, qė ka patur pėrballė Mėsuesin, Mesuesen qė s'kursente kohėn, frymėn, pasionin, jetėn, pėr tė brumosur vogėlushet me dije, me kulturė dhe edukatė....

Ndėrkohė, nėnvizoi z Karameti, mėsusit shqiptarė kurrė s'u shpėrblyn si duhet me paga, punuan nė kondita tė vėshtira, larg nė zona tė thella, pėrballuan rreziqet, injorancėn dhe kanunin, por i qėndruan besnik misionit tė tyre fisnik tė arsimimit tė brezave. Nė mes tė kėsaj plejade pishtarėsh, vend nderi zėnė edhe mėsuesit dibranė, tė kaluar dhe tė sotem. Megjithatė tha ai, n dofta nuk gaboj, po tė them nė fund se : Popolli ynė halleshumė, do tė arrijė prosperitetin qė aspiron, atėhere kur mėsuesit nė kėtė vėnd do tė respektohen mė tepėr ose aq sa politkanėt mė tė lartė tė shtetit.....

Mėsuesit shqiptarė ishin mėsues ishin edhe artistė, prindėr, pajtimtarė, shok edhe miq mė tė gjithė !!!

Ndėrsa shkrimtari i njohur Naum Prifti, nuk mundi tė fsheh gėzimin e madh, qė ndjen kur feston kėtė ditė nė mesin e dibranve. Duke njohur, tė parnishmit me tė gjithė vlerat e traditat arsimdashėse tė popullit tonė, arritjet e shkollės nė vite dhe rolin e saj nė jetėn e shqiptarve nė tė dy anėt e kufirit, Prifti, tha, se nuk mund tė mos theksohet se roli dhe veprimtaria e shumė mėsueseve e arsimtarve dibranė si Said Najdeni, Hoxhė Vokėn e Abdyl Azis Islamin kanė qėnė historike nė ngjallejen e gjuhės dhe mėsimit shqip. Ata burra tha ai ishin tė dijes dhe tė pushkės, ndaj krenohet Dibra, Shqipėria e tė gjithė ne.

Pėr mėsuesin veteran Ahmedan Janin, ish mėsues (1971-1980) nė Prishtinė - Shkolla e mesme e Mjekėsis, ish punonjės i Biblotekės sė Prishtinės , Dhomės sė Tregėtis, e ish punonjės e RTP, kjo datė ėshtė mė shumė sė njė ditė e shenjėt, pėr mbar shqiptarėt. Ajo, na ngjall nė ēdo kremtim nostaligjin, pėr ditėt e para kur mėsuam shqipen. Dhe pėr tė mos harruar, kurr! nė kėtė ditė janė mėsuesit tanė, tė cilėt, veēse ishin mėsues ishin edhe artistė, prindėr, pajtimtarė, shok edhe miq mė tė gjithė . Gjithashtu, mėsuesi veteranė Ahmedan Jani, mė kėtė rastė kujtoi me nostalgji profesionin e bukur por dhe aq tė vėshtirė tė mesuesit nė edukimin e brezave tė tėrė.

Njė program artistiko - muzikor, i pėrgatitur me shumė kujdes, e profesionalizėm nga kėngėtari i shquar dibranė Haxhi Maqellara, e grupi qė ai udhėheq - orkestrėn "Fisnikėt", nėn shoqėrimin e kėngėtarve Agron Maqellara e Mimoza Gjikola, e bėnė edhe mė tė hareshme kėtė festė, duke i dhėnė kėshtu festės sė mėsuesit, deri nė mbarim njė atmosfer edhe mė tė gėzueshme, nė kėtė 117 vjetor - 7 Marsė 1887 - Dita e Mėsonjetores sė Parė Shqipe - Dita e Mėsuesit.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara