DEBATI I MUNGUAR DHE KULTURA POLITIKE

Nëse edhe me tutje nuk do te kemi një debat konstruktiv dhe te vazhdueshëm si dhe unitet të pikëpamjeve dhe te veprimeve politike ne mes subjektëve politike, te cilët janë pjesëtarë te Koalicionit Demokratik "Shqiptarët bashkë", sidomos kur janë në pyetje çështjet parësore mbi identitetin tonë kombëtar, është iluzion se do te kemi ndryshime pozitive në lidhje me avancimin e pozitës dhe të statusit te shqiptarëve në këtë mjedis

Përgjegjësia e subjektëve politike nacionale të shqiptarëve në Mal të Zi
Për dallim nga koha e monizmit, pluralizmi ofron mundësi dhe vlera më të mëdha te komunikimit me masën, e kjo ka te bëj sidomos me ato çështje te cilat janë preokupuese për qytetarët. Ndërsa çështjet te cilat kanë te bëjnë ne lidhje mbi poziten dhe statusin e popujve ne mjediset multinacionale, padyshim se janë ekskluzivitet i subjektëve politike nacionale te pjesëtarëve te popujve përkatës, te cilat janë paraqitur ne skenën politike, mënjëherë pas miratimit te pluralizmit. Madje opinioni i gjerë është i informuar se këto subjekte politike ne programët e tyre qartë kanë fokusuar çështjet fundamentale, të cilat duhet te jenë motoja kryesore për avancimin e pozitës dhe statusit te popujve përkatës.

Një çështje e tillë nuk paraqet ndonjë risi, sepse ne kohen e monizmit çdo gjë ishte e imponuar nga strukturat udhëheqëse, dhe popujt numerikisht me te vegjël vazhdimisht ishin te margjinalizuar. Andaj, duke marrë parasysh te kaluarën aspak te favorshme, janë formuar subjektët politike nacionale me te vetmin qellim për te ndryshuar gjendjen ekzistuese, për barazi qytetare dhe nacionale ne mjedisin përkatës. Andaj edhe përgjegjësia e tyre ne ketë aspekt ka dimension te veçantë. Eshtë çështje tjetër se sa ekzistojnë gjasat për te realizuar platformat e tyre politike këto subjektët politike, sepse një çështje e tillë varet nga rrethanat shoqërore dhe klima politike ne mjedisin përkatës, e sidomos te vullneti politik i pushtetit për ndryshime qe do te jetë ne favor te qytetarëve dhe te rrjedhave demokratike.

Debati pjesë e kulturës politike
Edhe pse shqiptarët nuk kanë trashëguar ndonjë përvojë politike nga koha e monizmit, sepse çdo gjë ishte e dirigjuar dhe e përpunuar për qellime te partisë-shtet, ne periudhën e pluralizmit pra nga viti 1990 e këndej edhe pse minimale janë bërë ndryshime pozitive. Këtu para se gjithash mendojmë ne ate se shqiptarët janë bërë subjekt politik, ne kuadër te pesë komunave ku janë popullsi autoktone pra ne nivelin e pushtetit lokal dhe ate republikan.

Një temë e tillë gjithsesi meriton një qasje te veçantë, por me këtë rast duhet thënë se me gjithë propagandën e vazhdueshme te partisë ne pushtet(DPS), shqiptarët nuk u asimiluan tërësisht ne ndonjë subjekt tjetër siç ka ndodhur me boshnjakët, por ata kanë ruajtur identitetin e tyre politik.

Por, kapitali i ekzistimit nga subjektivizimi politik nuk do të thotë se duhet te jemi te kënaqur, sepse te dhënat statistikore ne saje te dy zgjedhjeve te fundit parlamentare (2001, 2002), janë shqetësuese dhe me pasoja për te ardhshmën. Është çështje tjetër pse elektorati votues shqiptar është duke u sjellur ne këtë mënyrë, por një gjë është e qartë se, subjektët politike të shqiptarëve duhet te ndryshojnë taktikën e veprimit te tyre, duke iu ofruar elektoratit, e jo vetëm ne fushata parazgjedhore.

Është e nevojshme qe te kemi një debat te vazhdueshëm dhe te larmishëm ne mënyrë qe elektorati votues te njoftohet ne detaje për çështjet e ndryshme qe janë preokupuese, e jo te infiormohet përmes individëve apo mediumëve te ndryshme. Duke marrë parasysh se debati është pjesë e kulturës politike, ne këtë mënyrë subjektët politike do te përfitonin edhe politikisht sepse do te dëshmonin ne praktikë se janë te preokupuara më çështjet e ndryshme te qytetarëve. Një dukuri e tillë është e pranishme kudo ne botën e qytetëruar, ndërsa përjashtim bëjnë vendet kuazidemokratike.

Shqiptarët peng te individëve
Por, ne mungesë te debatit ne veçanti kur kemi te bëjmë me vendime me peshë te veçantë qe kanë te bëjnë enkas mbi identitetin e shqiptarëve ne ketë mjedis, përfaqësuesit e shqiptarëve ka ndodhur qe te mos kenë pikëpamje te njëjta, qe para opinionit thënë më se buti kanë dalë jo seriozë.

Ne situata te tilla përgjëgjësia bie padyshim mbi individët e tillë, e jo mbi subjektët politike qe përfaqësojnë, e aq më pak mbi elektoratin votues shqiptarë. Sepse është paradoksale dhe e papranueshme qe disa individ pa pasur konsenzuesin e domosdoshëm, për çështjet fundamentale kombëtare te dalin me koncepte dhe deklarime te kundërta. Një veprim i tillë është skandaloz, i dëmshëm dhe me pasoja për te tashmën dhe te ardhmen. Nga gjendja momentale kuptohet fare lehtë se shqiptarët, gjegjësisht elektorati votues shqiptar, i cili ka votuar KD "Shqiptarët bashkë" është bërë peng i individëve. Një dukuri e tillë është e pa pranueshme sepse ky koalicion ka mision qe te angazhohet ne lidhje me avancimin e pozitës dhe të statusit të shqiptarëve dhe jo te merret me çështje private apo klaneve te ndryshme.

Takime me elektoratin vetëm në fushatën parazgjedhore
Një dukuri aspak e hijshme është e pranishme edhe te subjektët politike te shqiptarëve, dukuri kjo e cila është identike si te subjektët e tjera politike. Nuk ka edhe si te jetë ndryshe, sepse nga forma e veprimit, pothuaj te gjitha subjektët politike janë identike, edhe pse subjektët nacionale te shqiptarëve ka qenë e udhës te dallohen ose thënë me eufemizëm te jenë ndryshe, me mënyrën e veprimit, duke marrë parasysh specifikat e mjedisit ku veprojnë.

Një konstatim te tillë e mbeshtesim ne faktin se tek elektorati shqiptarë në Mal të Zi, ekziston një strukturë heterogjene politike, ku përveç subjektëve nacionale te shqiptarëve, kanë votues edhe subjektët tjera jo shqiptare. Ne këtë aspekt dallohet ne veçanti DPS-i, qe vazhdimisht është duke dalur konkurenti kryesor i subjektëve politike te shqiptarëve. Pasi ky subjekt politik, është bërë sinonim i pushtetit, ne mjediset shqiptare ka gjetur një numër te konsiderueshëm votuesish. Eshtë çështje tjetër se nga sindromi pushtetit vazhdimisht janë duke përfituar individ te ndryshëm apo klanët e tyre, ndërsa elektorati i tyre votues, si zakonisht mbeten spektator me iluzione.Elektorati shqiptarë ne Mal të Zi, është i vetdijshëm se DPS-i, ata i llogaritë vetëm kur janë ne pyetje votimet, sepse ne saje te këtyre votave edhe tash ka shumicën parlamentare, por i shqetëson sjellja aspak konstruktive e subjektëve politike nacionale te shqiptarëve.

Narcizmi politik sjell pasoja
Por, një dukuri e tillë e cila është e pranishme, nga viti 1997 e këndej siç duket nuk është aspak duke i shqetësuar udhëheqësit e subjektëve nacionale te shqiptarëve. Në vend që të bëhëj praktikë kontakti me qytetarët ne përgjithësi dhe me elektoratin ne veçanti, çdo gjë vazhdon me klishetë bolshevike, duke i kujtuar ata vetëm ne fushatën parazgjedhore. Një dukuri e tillë, ka vite qe ka filluar te zbehë peshën e subjektëve politike dhe si te tilla janë duke humbur edhe besimin e qytetarëve.

Shëmbull tipik i kësaj natyre, kemi abstenimin e një numri te konsiderueshëm te votuesve ne qytetin e Ulqinit, gjatë zgjedhjëve ne vitin 2002. Subjekti politik (UDSH), i cili ne këto vendvotime ka pasur elektoratin e vet votues, ne vend qe te alarmohet dhe te gjëjë shkaqet e një dukurie te tillë, nuk shqetësohet fare, athua se çdo gjë ka qenë normale. Eshtë kjo një dukuri e narcizmit politik, qe do te jetë me pasoja si për subjektin politik ne veçanti, por edhe shqiptarët ne përgjithësi.

Elektorati votues shqiptar i zhgënjyer
Për te ndryshuar gjendja ekzistuese, e cila nuk është e pranueshme, duhet te ndryshojë koncepti i organizimit te stafet drejtuese te subjektëve politike. Nuk duhet te lejohet qe për çështjet kyçe te vendosin vetëm udhëheqësit e subjektëve politike, ndërsa te tjerët te jenë vetëm dekor. Ata te cilët janë pranë tyre e kanë obligim qe çështjet e tilla te trajtohen ne bazë, duke debatuar me argumente dhe pruar vendime unike e jo si deri me tash pjesëtarët e Koalicionit Demokratik "Shqiptarët bashkë", dalin me pikëpamje te kundërta për te njëjtën çështje. Një dukuri e tillë i ka irituar shqiptarët ne kohë te fundit me rastin e vendosjës për hapjën e fakultetit të mësuesisë ne gjuhën shqipe ne Podgoricë, ku opinioni u informua vetëm përmes mediumëve.

Ndërsa kaptinë e veçantë te këtij diskursi politik paraqet debati i zhvilluar ne parlamentin republikan me 23 e 24 mars te këti viti, ne lidhje mbi miratimin e ligjit për partitë politike, ku ne mes te dy depuitetëve te KD "Shqiptarët bashkë", u zhvillua një dialog aspak konstruktiv, duke përdorur shprehje jo te dënja, me çrast është "skuqur" edhe ekrani i televizionit. Ky debat i zhvilluar, hapi shumë dilema, se as kur janë dy shqiptarë bashkë nuk mund te kenë qendrime unike, por votojnë njëri kundër tjetrit. Atëherë me te drejtë bëhët pyetja, sa ka efekt një koalicion i tillë, dhe a janë përfaqësuesit e tij ne nivelin e duhur?

Çështjet e identitetit kombëtar janë shumë serioze, ata janë mbi interesat personale, sepse edhe subjektët nacionale janë formuar jo për te avancuar individët, por për te avancuar pozitën dhe statusin e popullit tonë ne këtë mjedis multinacional. Por, te gjithë ishim dëshmitarë se nuk ka ekzistuar as minimumi i vullnetit politik për te harmonizuar mendimet dhe për te dalë unik, ashtu siç ka pritur opinioni shqiptar në përgjithësi.

Nga një qendrim i tillë jokooperues dhe te mungesës se kulturës elementare politike, është zhgënjyer elektorati votues shqiptar, sepse diçka te tillë nuk e ka merituar nga përfaqësuesit e tyre ne parlament. Ndërsa nga ana tjetër, një situatë e tillë konfuze ka bërë qe ne opinion te ekzistojë një diversitet pikëpamjësh, madje duke aluduar edhe ne fundin e këtij koalicioni, i cili do te kishte pasoja te paparapara për subjektët politike te shqiptarëve.

Vendosmëri për tu ballafaquar me realitetin
Por, për veprime unike duhet te ekzistojë konsenzuesi politik, i stafëve drejtuese, duke eliminuar qasjet autoritare te vendosjës, egoizmin dhe bajraktarizmin e organizimit politik. Është e nevojshme qe te organizohen tribuna dhe takime me qytetarë ne lidhje mbi çështjet preokupuese, sepse vetëm ne këtë mënyrë subjektet e tilla mund te dalin nga faza parademokratike.

Çështjet te cilat duhet trajtuar nuk lypin ndonjë ekskluzivitet intelektual, por guxim dhe vendosmëri me u ballafaquar me realitetin. Një qasje e tillë ne veçanti ka te bëjë me subjektët politike nacionale aty ku ata ushtrojnë apo marrin pjesë ne pushtet, se sa është ai pushtet fiktiv ne shërbim te qytetarëve apo te individëve të ndryshëm. Duhet te ndryshohet qasja e pushtetit autoritarist, e cila fatkeqësisht është imitim i kapove drejtuese te subjektëve politike, por edhe te kompleksëve personale te individëve te ndryshëm qe ne ato poste kanë arritur jo ne saje te përgatitjëve profesionale, por pothuaj ne tërësi nga përkatësia partiake.