Ka fituar vendimi për të varrosur të vërtetën

"Në një natë politike të turbullt, qeveria shqiptare e kryesuar nga Fatos Nano, u përpëlit midis thirrjes "ndihmë" të atyre që po mbyteshin dhe një mendimi apo nevoje të errët për të varrosur të vërtetën atje ku krimi nuk lë gjurmë: në dallgët e detit"

Me mocionin e mosbesimit, opozita kërkon shkarkimin e kryeministrit Fatos Nano dhe zëvendësimin e tij sipas ligjeve në fuqi. Shkaku është tragjedia e 9 janarit në detin Jon. Pa hyrë në hollësira, të cilat do të kërkojnë të sistemohen e sqarohen deri në fund nga hetimet e Prokurorisë dhe Parlamentit, unë mendoj se mosbesimi është një masë e drejtë ndaj kryetarit të qeverisë, është një ndëshkim politik i merituar dhe i dobishëm për sot dhe për nesër, është përgjigjja e duhur e Kuvendit të Shqipërisë ndaj një dhimbjeje mbarëpopullore të rrallë, e shoqëruar me indinjatë dhe tensione; është përgjigjja e domosdoshme e Kuvendit ndaj dështimit të strukturave shtetërore për shmangien e tragjedisë.

Njerëzit u lanë të vdisnin

Ne nuk kërkojmë shkarkimin e kryeministrit Nano sepse zbuluam papritur, në dritën e tragjedisë së 9 janarit, varfërinë ekstreme, papunësinë masive, krimin e organizuar me stampë apo mbrojtje shtetërore, diskriminimin sistematik të njerëzve të thjeshtë nga një kastë në pushtet. Nuk kemi nevojë për viktima si ato të Jonit për të mësuar se trafiqet, korrupsioni e kontrabanda organizohen nga grupet e krimit brenda strukturave shtetërore, se kufijtë e shtetit dhe krimit janë bërë më flu se kurrë, se krimi dhe qeverisja janë shpeshherë dy faqe të së njëjtës fytyrë, se qytetari shqiptar e ka shumë keq punën me këtë lloj Janusi, me këtë lloj Centauri gjysma krim e gjysma shtet që votohet! Është e qartë se, siç kanë ardhur punët, këto probleme të mëdha nuk zgjidhen me mocione, por zgjidhen vetëm me zgjedhje të lira e të ndershme. Opozita e di, prandaj i ka hedhur për gjykim në popull dhe do t'i hedhë sërish për gjykim në popull me bindjen se masën nuk është e lehtë ta prishësh, siç thoshte Aristoteli, dhe se vjen një moment kur nevoja për ndryshim bën për vete kaq shumë njerëz sa asnjë lloj manipulimi nuk mund ta ndalojë atë.

Ne nuk kërkojmë sot largimin e kryeministrit Nano, sepse një tjetër gomone, nga moria e atyre që përshkojnë detin prej dymbëdhjetë vjetësh, nuk mbërriti dot në brigjet e Puljas, por pësoi avari, mbeti në det, mish për top i të ftohtit dhe stuhisë. Edhe më parë kemi humbur njerëz në detin Jon dhe Adriatik. Që prej vitit l992 e deri në janar të vitit 2004 numërohen njëzet tragjedi të përmasave të ndryshme. Nuk më pëlqen ndarja e tyre në tragjedi të "para vitit l997" dhe "pas vitit l997". Në thelb, fluksi i trafikut të klandestinëve shqiptarë ka ndjekur kurbën, fatkeqësisht të pandryshueshme, të nevojës së qytetarëve për të emigruar, duke marrë në sy rreziqe të mëdha dhe duke sfiduar regjimin e ngurtë të vizave për shqiptarët. Qeveritë, herë pas here e kanë zvogëluar ose ndaluar me forcë trafikun e klandestinëve, por kanë bërë shumë pak për zgjidhjen në themel të problemit.

Sonte, sërish vibron në këtë sallë dhe në këtë mbrëmje të Shqipërisë, një pyetje domethënëse: A punon koha për shqiptarët? Si është e mundur që si katër vjet, si katërmbëdhjetë vjet pas diktaturës komuniste, kemi sërish të njëjtën etje dhe të njëjtat vështirësi për të ikur nga Shqipëria? E kemi thënë dhe e përsërisim se zgjidhjet janë puna, punësimi, një politikë e re, bashkëkohore dhe kombëtare për zhvillimin e ekonomisë, pra jo ato reformat sterile dhe libreske që vetëm varfërojnë Shqipërinë dhe shqiptarët dhe që disa ministra i paraqesin këtu me naivitet si vezën e Kolombit. Zgjidhjet e reja kërkojnë parasëgjithash drejtues vizionarë, të përgjegjshëm, atdhetarë. Dhe derisa të përqafohen, të zbatohen dhe të fillojnë të japin japin fryte këto zgjidhje, nuk do të guxoja të vija bast, të nderuar kolegë, se tragjedi si ajo e 9 janarit apo të ngjashme me të nuk do të përsëriten. Varfëria do të kërkojë rrugëdalje. Njerëz të tjerë do të lënë kokën në këtë përplasje pa kompromis të shqiptarëve me fatin.

Opozita kësaj radhe kërkon shkarkimin e kryeministrit ngaqë njerëzit u lanë të vdisnin. I madh e i vogël e ka marrë vesh se u lanë të vdisnin. Kjo është tragjedia e parë kur njerëzit, gati ashiqare, lihen të vdesin. Kjo është arsyeja pse opinioni publik është zemëruar e revoltuar si asnjëherë tjetër. Në një natë politike të turbullt, qeveria shqiptare e kryesuar nga Fatos Nano, u përpëlit midis thirrjes "ndihmë" të atyre që po mbyteshin dhe një mendimi apo nevoje të errët për të varrosur të vërtetën atje ku krimi nuk lë gjurmë: në dallgët e detit. Rreth orës 23.00 të mbrëmjes së 9 janarit mendimi për të varrosur të vërtetën fitoi mbi jehonën tashmë të shurdhër të thirrjes "ndihmë".

Ministri Toska i kapur në krimin e fshehjes së tragjedisë

Zyrtarët e pashpirt shkuan për të pushuar, kurse ministri i ri i Rendit Publik, Igli Toska kishte edhe një punë për të kryer. Me stafin e tij u mor personalisht me përhapjen gazetë më gazetë të lajmit se nuk bëhej fjalë për një SOS të rrezikuarish për t'u mbytur, nuk bëhej fjalë për emigrantë, por shumë-shumë, për skafistë që transportonin drogë. Siç e dini, mjaft media, të shkruara dhe elektronike, e morën si të mirëqenë versionin e ministrisë së Rendit dhe e botuan në forma të ndryshme. Tani është vërtetuar se ministri Toska dhe dhjetëra zyrtarë të tjerë të lartë e dinin qysh në krye se në gomone kishte emigrantë nga veriu i Shqipërisë. Është vërtetuar se piramida e Rendit Publik ishte në dijeni të plotë të organizimit të këtij trafiku që prej momentit kur u gjetën njërëzit në rrethin e Shkodrës e duke vazhduar me pagesat, transportin e tyre drejt Dhërmiut e kështu me radhë.

Ka shumë dyshime të tjera për mungesë gatishmërie të mjeteve e njerëzve me uniformë, për doza të ndjeshme stimulimi të operacionit të kërkim-shpëtimit; hetimi parlamentar besoj do të hedhë dritë mbi të vërtetën dhe do të sjellë edhe emrat e atyre që u angazhuan në operacionet e kërkim-shpëtimit. Por, e përsëris, momenti përcaktues i tragjedisë, është ndërprerja e operacionit të kërkim-shpëtimit gjatë gjithë natës së 9 janarit duke u gdhirë l0 janari. Ministri Igli Toska është i kapur në krimin e fshehjes së tragjedisë në momentin kur po ndodhte, dhe e vetmja gjë që i mbetet të bëjë këtij ministri, është të tregojë "pse"-në. Paraardhësi i tij, zoti Luan Rama dha dorëheqjen thjesht për shkak të një incidenti banal me gazetarin Ilir Babaramo të televizionit "Vizion Plus"! Toska, që është përfshirë dhe ka përgjegjësi të rëndë për vdekjen e njëzet e një shtetasve dhe humbjen e rreth shtatë të tjerëve, nuk e ka dhënë ende dorëheqjen.

9 janari i plasi në duar malavitës shtetërore

Nëntë janari nuk ishte rrufe në qiell të kthjellët. Ka mjaft informata dhe prova se 9 janari i plasi në duar ndërmarrjes së re shtetërore të trafiqeve. Të vdekurit, sigurisht pa dashjen e tyre, u bënë dëshmorë të një të vërtete që u mbahej e fshehtë të gjithëve, të një trafiku dhe të një malavite të rikthyer fuqishëm pas Kongresit të fundit të PSSH-së. Të vdekurit janë çmimi që pagoi shoqëria shqiptare për të grisur maskat e shumëfishta të qeverisë "Nano". Shoqëria e ka ndier këtë. Prandaj po i nderon përtej dhimbjes njerëzore. Por shoqëria s'ka për t'u mjaftuar me kaq. Ajo po ngrihet e do të ngrihet edhe më vrullshëm në këmbë për martirët e vet që vdiqën për të na treguar edhe më qartë humnerën ku ka rënë qeverisja dhe demokracia. Një përmendore u prin qytetarëve shqiptarë që po zbresin në rrugë e në sheshe. Ajo është përmendorja e atyre që humbëm në tragjedinë e Jonit, por në një kuptim më të përgjithshëm ajo është përmendorja e halleve që kanë zënë Shqipërinë dhe që nuk mund të zgjidhen pa fjalën e qytetarëve.

Ora e qytetarëve

Do të ishte mirë që problemet të zgjidheshin parasëgjithash në Institucione, jo se ka ndonjë të keqe që zgjidhja e problemeve të mirëqeverisjes t'i kalojë drejtpërsëdrejti popullit, përkundrazi. Por në kushte normale, ligjet punojnë më mirë foltoret, siç këshillonin mendjet e urta të antikitetit. Por shqiptarët e dinë e duhet ta dinë. Në Kuvendin e Shqipërisë nuk ndodh të ketë ndonjë reflektim apo reagim institucional ndaj problemeve dhe denoncimeve që rezultojnë të vërteta. Humbin e vidhen në dogana e tatime rreth 400 milion dollarë. Alarmi jepet çdo dy tre muaj në tribunën e Kuvendit nga deputetët e opozitës. Një ditë prej ditësh, ministri i porsaemëruar i Financave pothuajse e konfirmon këtë gjendje.

Por ministri përgjegjës para tij është emëruar në një post tjetër shumë të lartë. Një numër deputetësh të opozitës dhe jo vetëm të opozitës e "teprojnë" duke denoncuar monopolet në shërbimin e telefonisë celulare e sektorë të tjerë strategjikë. Çfarë ndodh? Disa individë që kanë përgjegjësinë historike të krijimit të këtyre monopoleve emërohen sërish në poste shumë të larta. Po, shqiptarët duhet ta dinë. Fjala, mjeti i komunikimit, mjeti i mirëkuptimit, mjeti i progresit, siç thoshte Karl Poper, ka humbur kuptimin në institucionet e këtij shteti. Dhe kjo është një humbje nga më dramatiket.

Kur shohim se qeveria nuk zhvillon më zgjedhje të lira dhe kur shohim se fjala ka humbur kuptimin, ne nuk mund t'i iludojmë njerëzit se problemet mund të zgjidhen brenda institucioneve. Në këtë pohim dhe paralajmërim më çojnë reagimet në këtë seancë të jashtëzakonshme të Kryeminsitrit dhe disa ministrave.

Rezistenca e virtytit dhe alibia e Nanos

Sipas një avazi të vjetër, që është bërë tashmë filozofia e PS-së, zoti Nano e la tragjedinë e freskët për të cilën jemi mbledhur dhe u mor prapë me opozitën, PD-në, Berishën. Zotërinj socialistë! Ju, megjithëse jeni në pushtet, jeni opozita politike e PD-së dhe e kryetarit të saj Sali Berisha, pra ju jeni gjithnjë brenda rolit tuaj që të nxirrni në pah ato që i konsideroni gabime apo zgjidhje të gabuara të PD-së. Por a nuk e kuptoni se ky ballafaqim dhe kjo përplasje ka vlerë kur ndjek dinamikën e ngjarjeve polike, ekonomike dhe shoqërore ne vend! A nuk e kuptoni se një gabim i paguar i PD-së dhe Berishës tetë apo dhjetë vjet më parë nuk ju jep ju të drejtën ta përsërisni disa herë atë gabim? A e kuptoni më në fund sa larg keni shkuar me veprat tuaja të papërgjegjshme duke shpikur alibira dhe gogolë? A nuk ju shkon në mend se kjo shaka e stërzgjatur ka mbaruar, asnjë opozitar nuk ju ndihmon të justifikoni korrupsionin, cinizmin apo edhe krimet tuaja!