"Drashkoviç t'i përmbahet deklarimit se Kosova s'do ketë kthim si para 1999-ës"

New YORK: Ministri Besnik Mustafaj zbardh në një intervistë për gazeten Bota Sot e "Metropol" bisedën mes tij dhe Vuk Drashkoviç

Ministri i Punëve të Jashtme besnik Mustafaj, zbardh në një intervistë për gazeten Bota Sot e "Metropol", takimin me kryediplomatin serb Vuk Drashkoviç. Sipas Mustafajt, e ardhmja e Kosovës, nuk mund të diskutohet as ndërmjet Tiranës e Beogradit, dhe se as Tirana dhe as Beogradi nuk mund të jenë faktor përcaktues për të ardhmen e Kosovës.

"Në të gjitha drejtimet, Serbisë i bëhet mirë me zgjidhjen e statusit të Kosovës, me një Kosovë të pavarur, me një Kosovë demokratike, me një Kosovë evropiane, ku respektohen të gjithë qytetarët e saj. Kështu që unë i shpreha pikëpamjen time zotit Drashkoviç se çdo involmim i Beogradit në negocimet për statusin final të Kosovës e bënë Kosovën çështje të brendshme të Serbisë, çka do të thotë se nuk i shërben aspak as klasës politike në Sërbi dhe as marrëdhënieve të Sërbisë me Komunitetit Ndërkombëtar", tha Mustafaj duke theksuar se nuk ka të ardhme tjetër për Kosovën përveçse Pavarësisë.

Zoti ministër, gjatë punimeve të Samitit të 60 të OKB-së, në Nju Jork, ju po zhvilloni në kuadër të samitit një sërë takimesh. Çfarë do të sjellin këto takime për Shqipërinë?
Duhet të prek që në fillim të kësaj pyetje se ne, delegacioni i lartë shqiptar erdhi në Nju Jork, vetëm një ditë pasi u krijua dhe u betua Qeveria e re shqiptare. Domethënë që kjo ishte shumë e rëndësishme që kryetari i kësaj Qeverie, kryeministri Berisha, u ndodh në këtë moment historik të kësaj organizate ndërkombëtare, në të cilën Shqipëria u pranua më 14 dhjetor 1955. Ky ishte një fillim i mirë që më 14 shtator, kur filloi punimet në Selinë e tij në Nju Jork, Samiti i OKB-së, me rastin e 60-vjetorit të krijimit të saj, u mbajtë edhe Samiti i Këshillit të Sigurimit dhe Mbledhja e lartë e Zhvillimit dhe e Investimit, si pjesë përbërëse të Samitit të OKB-së. Pra, kjo ishte e menjëhershme dhe pa humbur kohë që Qeveria dhe delegacioni shqiptar ta shfrytëzojë këtë rast për takime të rëndësishme me një numër kryetar shtetesh, ose personalitete të njohura botërore, me të cilët Shqipëria do të intensifikojë edhe marrëdhëniet e saja në të ardhmen.

Në këto takime si më me prioritet mund të përmend takimet me Kryeminstrin e Greqisë dhe të Italisë. Takimet me presidentë, kryeministra dhe ministra të punëve të jashtme nga rajoni dhe e gjithë bota. Gjë që do vazhdojë edhe gjatë këtyre ditëve që unë po qëndrojë në Nju Jork, duke zhvilluar edhe takime të tjera me homologët e mi të disa vendeve. Për të mos hyrë në detaje të të gjitha takimeve, do të thosha se dobia e ardhjes së delegacionit shqiptar në këtë Samitë, qëndron te vendosja e shpejtë e kontakteve me vendet mike, si dhe me organizatat e ndryshme ndërkombëtare, për të cilat, Shqipëria, deri dje, përbënte një problem - sot e tutje do të shërbej si një partner i rëndësishëm në çdo fushë për bashkëpunim. Pra, këto takime kanë një rëndësi për Shqipërinë.

Cilat janë synimet tuaja dhe ç'drejtime do të marrë politika e jashtme e Shqipërisë, gjatë mandatit tuaj si ministër i Jashtëm?
Shqipëria do të vazhdojë të ecë në orientim europerëndimorë në politikën e jashtme të saj, orientim që PD e ka dhënë që në 1990. Për një politikë të jashtme të Shqipërisë, euroatlantike, me një kurs të palëkundur drejt Brukselit dhe Uashingtonit, duke vendosur marrëdhëniet tona gjithmonë në binarët e miqësisë së mirë e mirëkuptimit të sinqertë, shmangur improvizimin dhe duke ndërtuar programe të rëndësishme të përbashkëta bashkëpunimi me të gjithë ato vende perëndimore për të krijuar një front të përbashkët, në luftën kundra terrorizmit ndërkombëtar, krimit të organizuar e korrupsionit. Ndërtimin e shtetit ligjor dhe ndërtimin e institucioneve, për të cilat ka nevojë një shtet demokratik, kryerjen e reformave pa të cilat dhe nuk ka integrim të Shqipërisë në të gjitha strukturat evropiane dhe euroatlantike.
Së pari, vendoset nevoja që ka Shqipëria për një vend në familjen evropiane do të realizohet me një mbështetje të rëndësishme dhe thelbësore të politikës së jashtme që do të ndjekim në Minstrinë e Jashtme në të ardhmen. E dyta, ne do ta ngremë politikën e jashtme në disa drejtime me një prioritet të veçantë në diplomacinë ekonomike, gjë që nuk është bërë deri më tani.
Kjo presupuzon që shërbimi i jashtëm t'i shërbej zhvillimit ekonomik të vendit për tërheqjen e investitorëve dhe për paraqitjen e investitorëve tanë jashtë dhe njohjen e të huajve me pasurië e vendit tonë. Së treti, të krijojmë një klimë të favorshme për investitorët e huaj në vend. Së katërti, do të zhvillojmë dhe diplomacinë kulturore për të treguar se Shqipëria, është një vend me indentitet shekullor kulturor, historik e etnik dhe - ku diplomacia jonë të mbështes fuqimisht në diplomaci jashtë vendit. Së pesti, do të punojmë të fusim në "rrjetin" global të vlerave Shqipërinë. Dhe së fundi do të punojmë me të gjitha mënyrat të rrisim rolin e Shqipërisë në organizatat ndërkombëtare, si OKB-ja, OSBE, Këshilli i Evropës, Koalicioni Anti-Terror, si dhe shumë organizata të tjera dhe dhjetëra konventa ndërkombëtare.
Shqipëria, nuk e shfrytëzon praktikisht mundësine që ka si anëtare me të drejta të plota. Shfrytëzimi i të qenit anëtar me të drejta të plota ka dy aspekte pozitive së pari: tregon se je një shtet serioz dhe së dyti: përmirëson shumë imazhin e "thyer" të Shqipërisë, për atë imazh që ka shumë nevojë sot, vendi ynë.

I rikthehemi edhe njëherë Ballkanit. Si e shikoni ju në të ardhmen rajonin?
E ardhmja e Ballkanit, nuk ka si të jetë veçse asaj evropiane e euroatlantike. Pra, integrim i Ballkanit, në BE, integrim në NATO. Ky është një postulat i palëkundshëm, në të cilin shumica e vendeve ballkanike tani kanë hyrë. Sllovenia është anëtare e BE-së, Kroacia është shumë afër, Bullgaria dhe Rumania po ashtu, Shqipëria dhe Maqedonia kanë bërë hapa të rëndësishëm drejt kësaj rruge. Po ashtu në deklarimet publike që janë bërë deri tani nga federata Sërbi-Mali i Zi, konstatoj me kënaqësi se edhe SMZ-ja është deklaruar për integrim në BE dhe euroatlantik si dhe Republika e Bosnje Hercegovinës. Në këtë përmbledhje, ajo që quhet "Ballkani problematik", ka një gjuhë të përbashkët, dhe për ne është shumë e rëndësishme që në këtë gjuhë të merremi vesh edhe me Serbinë edhe me Maqedonin e të gjitha ato vende Ballkanike që dëshirojnë marrëdhënie të mira në Ballkan.

Cilat janë synimet tuaja dhe ç'drejtime do të marrë politika e jashtme e Shqipërisë, gjatë mandatit tuaj si ministër i Jashtëm, lidhur me statusin final të Kosovës?
Për herë të parë do të thoja se ne themi se, pas 8 vjetëve që shprehemi haptaz me anë të diplomacisë shqiptare para opinionit shqiptar, para opinionit diplomatike politik ndërkombëtar se Kosova, nuk mund të ketë të ardhme tjetër përveçse Pavarësia. Çka nënkupton se statusi i saj final është Pavarësia e saj. Porse formati i kësaj Pavarësie është i diskutueshëm. Këtu duhet sqaruar se çfarë kuptohet me këtë - që ajo po përpunohet dhe po zë vend gjithnjë e shumë në kancelaritë diplomatike evropiane se Kosovës i duhet një Pavarësi e kushtëzuar, e cila presupozon atë që bashkësia ndërkombëtare të jetë prezente dhe e angazhuar në të gjitha format për një periudhë të caktuar për të parë nga afër se sa do t'i realizojë Kosova - shoqëria e saj dhe institucionet legjitime të saj ato objektiva që do ta bëjnë këtë vend anëtare të denjë të familjes demokratike evropiane. Dhe prioritare është respektimi i minoritetit serb në Kosovë, e i të gjitha pakicave të tjera.

Shqiptarët e Kosovës duhet të ngulisin mirë në mendje se ata janë shumicë dhe se shumica asnjëherë nuk vepron e sillet me inat ndaj pakicave. Dhe në këtë kuptim, serbët, që janë një pakicë atje, duhet të respektohen, ashtu si dhe të gjitha pakicat e tjera, sipas të gjitha standardeve ndërkombëtare. Sepse, për të ndërtuar një shtet modern, duhet ndërtuar një mentalitet modern të shoqërisë së tyre, shoqëria në Kosovë, do t'i japi Kosovës jo vetëm Pavarësinë, por edhe dinjitetin e tyre kombëtar. Pra, ne e konsiderojmë se në këtë vështrim duhet inkurajuar qoftë komuniteti ndërkombëtar, që është prezent në Kosovë, qoftë shoqëria e Kosovës dhe institucionet ligjitime të saja.

Zoti Mustafaj, ministri serbo-malazez i Punëve të Jashtme, Vuk Drashkoviç, duke përmendur një takim me ju ka thënë se "i kam përkujtuar Mustafajit, faktin se Kosova është krahinë në kuadër të Serbisë e Malit të Zi dhe se statusi i ardhshëm i Kosovës nënkupton evropianizimin e saj, mbrojtjen e plotë të minoritetit serb e të minoriteteve të tjera dhe respektimin e kufijve atkualë të SMZ me Shqipërinë dhe Maqedoninë" si do t'i përgjigjeshit ju kësaj deklarate dhe si e kuptoni nga ana tjetër ju këtë dekleratë?
Dua të sqarojë se nuk kam zhvilluar bisedime rreth kësaj çështje. Unë kam zhvilluar një takim shumë të dobishëm me kolegun tim, ministrin e Punëve të Jashtme të SMZ-s, Vuk Drashkoviç, takim i cili ishte në kuadrin e takime që u zhvilluan gjatë këtyre ditëve të zhvillimit në Nju Jork, të Samitit të Objektivave të Zhvillimit të Mijëvjeçarit, që mbahet në Takimin Plenar të nivelit të lartë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork, dhe 60-vjetori i Asamablesë së Përgjithshme OKB-së. Në këtë takim, unë i shpreha qartë Drashkoviçit qëndrimin tonë. Qëndrim i cili është se: "Nuk ka të ardhme tjetër për Kosovën përveçse Pavarësisë".
Formula që artikulon kolegu im ministri i Punëve të Jashtme të SMZ-s, Vuk Drashkoviç: "Më shumë se autonomi dhe më pak se Pavarësi", për mua juridikisht nuk ka sensë. Kolegu im duhet t'i përmbahet këtij deklarimi që ka bërë në takim, se në Kosovë nuk do të këtë kthim si ai para 1999-ës, dhe se çdo qëndrim i brendshëm në Serbi-Mal të Zi për kthimin në Kosovë, e rikthen Kosovën para 1999-tës. Takimi qe majft miqësor dhe unë i përmbahem në të gjitha drejtimet këtij takimi, ku i shpreha pikëpamjet e mia se e ardhmja e Kosovës, nuk mund të diskutohet as ndërmjet Tiranës e Beogradit, dhe se as Tirana dhe as Beogradi nuk mund të jenë faktor përcaktues për të ardhmen e Kosovës.
E ardhmja e Kosovës, pikë së pari, duhet të diskutohet nga faktorët që janë brenda në Kosovë, të cilat janë Komunitetit Ndrëkombëtar - Brukseli dhe Uashingtoni dhe institucionet ligjitime të Kosovës. Po e përsëris edhe një herë që nuk mund ta vendosë as Beogradi dhe as Tirana të ardhmen e Kosovës. Dhe kjo është mënyra më e mirë, mendoj unë për ta çliruar Serbinë nga obsesioni dhe njëkohësishtë për ta çliruar procesin e negociatave për statusin final. Në të gjitha drejtimet, Serbisë i bëhet mirë me zgjidhjen e statusit të Kosovës, me një Kosovë të pavarur, me një Kosovë demokratike, me një Kosovë evropiane, ku respektohen të gjithë qytetarët e saj.
Kështu që unë i shpreha pikëpamjen time zotit Drashkoviç se çdo involmim i Beogradit në negocimet për statusin final të Kosovës e bënë Kosovën çështje të brendshme të Serbisë, çka do të thotë se nuk i shërben aspak as klasës politike në Sërbi dhe as marrëdhënieve të Sërbisë me Komunitetit Ndërkombëtar. Prandaj duhet që diplomacia e unionit Sërbi-Mali i Zi të jetë realiste dhe të gjykojë mbi faktet e terrenit e jo të gjykojë mbi emocionet.
Megjithatë, unë e sigurova zotin Drashkoviç se nga Tirana do të inkurajojmë me të gjitha mënyrat tona shoqërinë kosovare dhe institucionet legjitime të Kosovës për të vendosur një dialog intensiv midis Beogradit dhe Prishtinës për të gjitha çështjet e diskutuara përveçse statusin final - Pavarësisë. Për këtë jemi për një vazhdimësi kontaktesh dypalëshe shoqëruar me takime intensive dhe të ushqejmë ndjenjën e miqësisë midis dy vendeve dhe të ndihmojmë në të gjitha ato fusha, ku mund të diskutohet ndërmjet Prishtinës e Beogradit.

Çfarë do të bëni me MPJ në lidhje me shqiptarët e Amerikës, që atyre t´u ofrohen shërbime më të mira se ato që kanë qenë deri tani dhe t'u çelet dera?
Përfaqësitë tona diplomatike, edhe në këtë klauzolë përfshihet edhe misoni ynë në Nju Jork e Ambasada në Uashington, kanë një rëndësi të madhe në lidhjet me shqiptarët në Amerikë. Sepse diplomacia, veç misonit diplomatik, ka edhe një mision shumë më të gjerë, e cila lidhet me marrëdhëniet e shtetit me qytetarët e saj jashtë vendit. Lidhur me shqetësimin që ngrini ju dhe që është një shqetësim që qëndron ky, mbi politizimin e një pjesë të mirë të trupit diplomatik shqiptar nëpër botë, dhe konkretisht këtu te ju, ne kemi angazhime dhe programe të Qeverisë sonë, të përcaktuara që do të bëjmë reforma.
Reforma që do të kryhet në trupin diplomatik, do të ngrihet mbi tre pista. Një: rritjen e profesionalizmit, dy: përtëritjen e diplomacisë me të rinj të shkolluar jashtë dhe me aftësi të dëshmuara në këtë fushë, tre: depolitizimin e trupit diplomatik në emër të profesionit e misionit që ka ky trup. Një diçka e rëndësishme në këtë reformë do të jetë shtrirja, pasurimi dhe zgjerimi i rrjeteve të misioneve diplomatike për t'ju përgjigjur më mirë nevojave që ka Shqipëria dhe qytetarëve të saj. Psh., afrimin gjithnjë e më të madh të diplomacisë me mërgimtarët tanë përgjigjja ndaj kërkesave dhe detyrimeve ndaj qytetarëve të saj nëpër botë. Eliminimin e burokratizmit. Në këtë reformë një vend të rëndësishëm zë edhe çelja e Konsullatës së re në Nju Jork.