NGA UNIVERSITETI I TIRANES NE UNIVERSITETIN E NEW YORKUT ME FLAKADANIN E DEMOKRACISE NE DORE

New York University - Manhattan(NY): Si pjesë e përkujtimit të 15 vjetorit të Lëvizjes Studentore në Shqipëri, Grupi i Studimeve Kombëtare Shqiptare dhe Shoqata e Pjesëmarrësve në Lëvizjen Studentore Shqiptare 1990-1991, organizoi dje pasdite takimin perkujtimor me temë: "15 Vjet më Vonë: Levizja Studentore në Shqipëri dhe Kontributi i Saj në Përmbysjen e Regjimit Komunist".

Në këtë takim ishin të pranishëm ish pjesmarrës të kësaj lëvizje që aktualisht jetojnë dhe punojnë në SHBA-së. Ndodhej edhe Dr. Shinasi Rama, ish student i asaj kohe si dhe njëri nga udhëheqësit e protestave për përmbysjen e rregjimit diktatorial. Shinasi Rama, Nikolin Gjoklaj, Redin Hafizi, Shkëlqim Jahja, Monika Krajni, Nereida Rama, Irene Ponde, Kestrina Budina, Donika Bello, Ardian Harri, Mikail Pendavinji, Sislej Xhafa, Arben Progri, Ramiz Gjini, Rafaela Prifti dhe Nexhat Imeraj, e të tjerë, kujtuan ato ditë të vështira por të pa harruara, ato ditë protestash të mëdha të dhjetorit 1990, të cilat, në emër te lirisë, demokracisë dhe pluralizmit politik, do të përmbysnin idhullin shpirtërore të komunistëve shqiptar, diktatorin Enver Hoxha, bashkë me regjimin e tij pesëdhjetë vjeçar.

Ishin po studentët e dhjetorit ata që rrëzuan mitin e diktatorit Hoxha, duke i detyruar ata që e patën ngritur këtë mit, të kalonin më pasë mbi "trupin" e tij nëpër rrugët e Tiranës. Rrëzimi i bustit të Enver Hoxhës, thanë ata çliroj më në fund zëmërat e shqiptarëve, që i kishte mbytyr frika e tmerri i rregjimit. Në kujtim të Arben Brocin, Azem Hajdarin, Halit Matoshin e të tjerëve, është mbajtur një minut heshtje. Të gjithë të pranishmit janë ngritur në këmbë dhe kanë nderuar kujtimin e atyre që patën fatin e keq t'u pritej jeta në mes nga segmentet kriminale të sistemit diktatorial.

Dr. Shinasi Rama, tha se në thelb, Lëvizja e Dhjetorit "90 -, ishte një barrë, peshen e së cilës ne e njihnim. Ne e dinim që po futeshim në një lojë ku edhe mund të vdisnim, por ne qemë të vendosur për të mos u ndalur deri në vdekje. Detyra, që i kishim vënë ne vetes, ishte, të ngrenim një urë nga e cila do të futej në atdheun tonë demokracia. Dhe ne ia arritëm qëllimit tonë Ishim të gjithë të bindur, se gjërat do të hecnin. Ne kishim si program tetë pikat, që do t'i paraqiteshin Ramiz Alisë. Dhe ne ishim të vendosur për të mos levizur, qoftë edhe një presje nga ato kërkesa që kishim, ndonse ata që hynin e dilinin nga dera e Ramiz Alisë, perpiqeshin ta ndryshonin lojën. Në mbyllje, Dr. Rama u shpreh se sot, në përkujtimin të 15 vjetorit të Lëvizjes Studentore në Shqipëri, ne jemi krenarë pse e dimë çfarë bëmë dhe pse e bëmë. Ne zhdukëm atë mitin e krijuar të diktatorit Enver Hoxha. Pavarësisht, që disa nga pjesmarresit në lëvizje, mund të jenë pëdorur më pas.

Meqënse takimi ishte i konceptuar se nje bashkëbisedim i lirë, çdonjeri solli vetëm kujtime. Nikolin Gjoklaj, u shpreh se ato ditë të dhjetorit 90, do të kujtohen gjithmonë pasi kanë hyrë në histori. Sepse ne i çmojmë ato ditë, dhe do t’i kujtojme gjer në vdekje, pasi nuk qënë të zakonshme, por qenë ditë që i dhanë udhë demokracisë në Shqiperi. Shkëlqim Jahaj, flet e kujton sekuenca të atyre ditëve, sidomos nga greva e urisë në të cilën kishte qënë pjesmarrës. Ai mediton teksa flet dhe e quan veten me shumë fat qe ishte pjesmarrës në atë lëvizje studentore. Sot, pas pesëmbëdhjetë vjetësh, kur i kthehemi atyre ditëve e sjellim në mendje edhe një herë ato kujtime aq të bukura, na mbushen sytë me lot, pasi edhe edhe një njeri të huaj të shihnim pranë nesh, na dukej si vëllay ynë.

"E duam Shqipërinë se e gjithë Europaishte motoja e jonë, e cila u përqafua nga i gjithë populli, thote Redin Hafizi. Për herë të parë kërkonim të organizuar si një masë e tërë diçka që jo vetem ishte e ndaluar, por mund të të ikte koka vërtet ishte e ndaluar. Ne treguam se nuk mund të durojmë diktatorët dhe se dëshironim të jetonim të lirë. Ne u ngritëm vërtet për një shtet demokratik, per një shtet të së drejtës. Dhe nëse një gjë e tillë nuk është arritur ende deri sot, ne nuk duhet të rreshtim së thëni të vërtetën. Kurrë nuk mund të bëjëm kompromisë me çfardolloj qeverije në kurriz të atyre idealeve, të cilat, na udhëhoqën ne, dhe ndriçuan Shqipërinë në Dhjetor 1990.

Genti Gragjevi, ish studenti i fakultetit Ekonomik, e shehë veten shumë të nderuar që është sot , midis atyre që së bashku ishin pjesmarrësit e rrëzimit të atij rregjimi. At'here kisha një rol, sot, kam një nder e krenari për atë që bëmë të gjithë sëbashku, ato ditë të mrekullueshme, tha ai. Edhe ashtu si shumë i ri që isha me bindje e ideale të brymysora demokratike, jo vetëm që j'u bashkëngjita të gjitha demostratave të atyre ditëve, por u bëra edhe një njeri aktivë në krye të tyre. Duke vënë vetën sa herë veten në rrezik, pasi çdo gjë ishte tejet e kontrolluar dhe në një tension të madh.

Ramiz Gjini, kujton ato ditë ku në çdo cep dhe skaj ishim të survejuar, kur mbi taracat e pallateve të vëzhgonin me snajpera Pra të gjithë ishim përëpara një situate mjaft të rrëzikshme, e cila, deri ato ditë as që ishte menduar. Ne jemi krenarë, tha në vijim Gjini, sepse gjithshka bëmë atë dhjetor, e bëmë në mënyrë të natyrshme, pa asnjë skenarë apo skedë. Ne nuk kishim plane të detajuara, ne kishim një shpirt kryengritës të destinuar për t’u flijuar për të vërtetën, për të ardhmen e vendit tonë. Ne kishim vendosur të shkonim drejtë një flijimi pa asnjë lloj interesi apo shpërblimi; ne iu përgjigjem një lëngimi pesedhjetë vjeçar me gjakun dhe shpirtin tonë sepse donim ta shikonim atdheun të lirë e të begatë. Edhe Ardian Harri, që aso kohe ndodhej në krye të lëvizjes që shpërhteu në qytetine tij të Korçës, solli kujtimet e atyre ditëve: Ai tha" Ka qënë një ndër periudhat më të bukura të jetës sime. Ne të gjithë luftonim për vendin tonë, që kishte aq shumë nevojë. Pjesë e asaj rinie studentore që dijti t'a shtynte shoqërinë shqiptare drejtë një lëvizje masive dhe ta detyronte, pushtetin që të bënte ndryshime. Megjithse ajo periudhë më zuri në qytetin e Korçës me studime, jetoja me mendimin që :" Ah! sikur të isha atje, në Tiranë, ku ishit edhe ju".

Flet teksa kujton ato dite Monika Krajani, ish studentja krutane, Rafaela Prifti, Mikel Pendavinji, kameromani që xhirojë atë ngjarje historike si dhe të tjerë që u ndodhën të pranishëm në këtë takim. "Më vjen shumë mirë, thote Mikeli, që unë isha kameroman dhe i ndoqa hap pas hapi ato ngjarje të atyre ditëve, që sollen këto ndryshime të mëdha. Atehere u shihja, të vrarë e të brengosur në tmerr dhe në frikë. Sot, ju jeni të lumtur dhe të qëshur, sepse ju jeni ata që me të vërtet bëtë diçka, për vendin tuaj dhe për popullin tuaj. Prandaj ju sot, jeni më të qëtë. Kane kaluar pesembedhjëtë vjete dhe e kujtoni këtë ngjarje me plot krenari sepse ia arrtitët qëllimit.

Pastaj nis bashkbisedimi: Dr. Shinasi Rama tregon se si në dhjetor të vitit 1990, Shqipëria ishte i vetmi shtet totalitar policor në Europë. Shqipëria nuk kishte një dissidence të mirëfilltë të organizuar e me peshë apo intelektualë largpamës e me kurajo civile. Barra e përplasjes me regjimin komunist ra mbi studentët e Universiteteve të Tiranës dhe të qëndrave të tjera të arsimit të lartë në Korçë, Shkodër, Elbasan e në Gjirokastër. Në periudhën ndërmjet Dhjetorit 1990 dhe Prillit 1991, studentët shqiptarë demonstruan ndjenjë të lartë përgjegjësie politike dhe dhanë një kontribut të jashtëzakonshëm në proceset e tranzicionit prej sistemit totalitar në një sistem demokratik.

Lëvizja Studentore Shqiptare lindi si rezultat i një serie protestash studentore e demonstratash që u përshkallëzuan në një konflikt të hapur me sistemin totalitar e Partinë-Shtet. Mbrritje të shënuara të kësaj lëvizje ishin mbajtja e zgjedhjeve të para demokratike në Shqipëri, formulimi i qartë i kërkesave politike, që sollën pluralizmin, galvanizimi i masave të popullit në mbështetje të forcave të dobëta politike opozitare që lindën më pas, organizimi i Grevës së Urisë që çoi në rrëzimin e stajujës së Enver Hoxhës dhe kontributi i jashtëzakonshëm në shmangjen e luftës civile në një moment shumë kritik të tranzicionit në Shqipëri.

Këto ngjarje kanë lënë gjurmë të thella në zhvillimet e mëvonshme politike, ekonomike e shoqërore në shtetin shqiptar. Jo vetëm që veprimet e LSSH jua hapën rrugën partive politike, por ato e shënjuan edhe të ardhmen e pjesëmarrësve të kësaj lëvizje. Studentët që morën pjesë në veprimtaritë e Lëvizjes Studentore kanë qënë kontribues shumë aktivë në të gjitha nivelet e politikës shqiptare.