Makiavelizëm apo Neronizëm?

Zgjedhjet parlamentare të 3 korrikut 2005 duket se po bëhen gazi i botës, po aq sa dhe fatkeqësia jonë penguese për të ecur përpara. Mbi 200 ankesa, kryesisht nga kandidatët nanoistë për deputetë kanë mbërritur në Komisionin Qendor të Zgjedhjeve për “rinumërim votash” dhe “përsëritje votimi”, ndërsa krerët e majtë kanë shpikur me shpjetësi “matematikën zgjedhore” të pamundësisë së formimit të qeverisë së re nga Sali Berisha, që në analizë të fundit është llogaria e shkatërrimit të së ardhmes sonë të përbashkët.

Duke predikuar “pushtet me çdo kusht”, kjo kategori politikanësh të kujtojnë Çezar Borxhian e Niccolo Machiavelli-t, ndërsa duke “mos e lënë matematikisht Berishën të qeverisë”, të kujtojnë dialogun e një qytetari romak me Neronin: “Digje të gjithë botën, kur unë të kem vdekur, -iu drejtua dikush që po kalonte rrugës, Neronit. -Për mua s’do të ketë asnjë rëndësi. -Kurse mua, përkundrazi, -tha Neroni -do të më pëlqente ta shikoja duke u djegur tani që jam ende i gjallë”. Dhe siç dihet, disa ditë më vonë shpërtheu zjarri i madh në Romë, ndërkohë që perandori romak i viteve 37-68 e.r., këndonte këngën e djegies së Trojës…

Sjelljet më të fundit politiko-administrative të kryeministrit Fatos Nano, pas zgjedhjeve parlamentare të 3 korrikut 2005, të cilat e degdisën në opozitë Partinë Socialiste dhe aleatët e saj, po e portretizojnë gjithnjë e më negativisht këtë politikan buzuqesh që, sipas zonjës Doris Pack, “nuk ka qenë një adhurues tepër i madh i punës dhe se nuk i ka kryer të gjitha punët e duhura”. Ndërkohë që shumica dërrmuese e shqiptarëve presin një moment reflektimi prej këtij politikani problematik, ai vazhdon të provokojë qytetarinë dhe durimin tonë njerëzor, duke u sjellë akoma si “numri një”, të paktën me ministrat e tij humbës të mandatit dhe vasalët e tjerë mjeranë, duke i ndërsyerë ata paturpësisht drejt Komisionit Qendor të Zgjedhjeve për t’u ankuar në stilin komik të një të rrituri që e paska rrahur një fëmijë (!?).

Në këtë mënyrë, Nano dhe nanoistët socialistë dëshmojnë edhe një herë se edhe në tempullin e qytetërimit dhe integrimit tonë mbarëkombëtar kërkojnë t’i përkasin kategorisë shoqërore të shoqes nga Berati dhe ruralo-punistëve të tjerë shqiptarë, ku “uniteti është mbi gjithçka”. Këtë ushtri militantësh të armatosur me prapambetjen dhe moralin leninist “një për të gjithë e të gjithë për një”, ai na e servir si një matematikë bllokuese për zhvillimin dhe kryerjen e reformave të ndryshme integruese, në interes të të gjithë shoqërisë shqiptare.

Ky s’është një konstatim përçmues, por është një fakt diskretitues për pengmarrësit tetëvjeçarë të demokracisë dhe zhvillimit tonë të përbashkët. Në 3 korrik 2005, thirrjet për ndryshim nuk kanë ardhur nga ekstremet dhe thellësitë e pabanueshme të vendit, por nga zemra e atdheut; nga shumica dërrmuese e kryeqytetasve, shkodranëve, korçarëve, vlonjatëve, prej të gjithë durrsakëve e të tjerë. Edhe sikur në një rast të tillë numrat parlamentarë të ishin të barabartë, një politikan i zgjuar dhe atdhetar i falet qytetarisë dhe jo filozofisë maoceduniste, “fshati të rrethojë qytetin”.

Në këtë rast nuk duhet të rrinë indiferentë edhe një pjesë e faktorit ndërkombëtar, që shikohen si perëndi prej shqiptarëve, por duhet t’i gjenden në krah qytetarisë shqiptare dhe jo monopoleve qeveritare apo mesjetës shqiptare. Të paktën pjesa e qytetarëve shqiptarë që kanë votuar më 3 korrik për ndryshimin e qeverisjes, janë aq inteligjentë sa t’i kuptojnë si duhet mesazhet që vijnë prej Perëndimit, pasi vazhdimi i mëtejshëm i qeverisjes “Nano”, qoftë edhe “derisa të shprehen institucionet legjitime për zgjedhjet” është më shumë se sa një arbitraritet.

Jo më vonë se dje Nano mblodhi qeverinë dhe më shumë se çdo herë tjetër, “gjuha i shkoi atje ku i dhemb më shumë dhëmbi”: te privatizimet dhe koncesionet problematike të periudhës parazgjedhore, të mbetura në proces shqyrtimi. Siç u mor vesh edhe nëpërmjet njoftimit mediatik për një çështje të tillë, shqetësimi kryesor i Nanos dhe nanoistëve të tjerë në mbledhjen e djeshme të qeverisë ishte “ratifikimi i marrëveshjes për privatizimin e Albtelekomit”, ndërkohë që një procedurë e tillë është kundërshtuar ashpër nga juristë, specialistë të ndryshëm të ekonomisë dhe analistë të kësaj fushe për përregullsitë e shumta ligjore dhe vlerën e ulët të shitjes.

Shqyrtimi në këtë mbledhje i disa problemeve të tjera më shumë sesa “qeverinë në punë”, tregon karshillëkun kryeministror për t’u shkuar deri në fund prej tij disa vendimeve të shumëdiskutuara. Në rastin e “Albtelekomit” një ngutje e tillë fakton akuzat e ndryshme mbi interesat private të Nanos në këtë çështje mjaft të debatueshme publikisht. Së pari, tenderi për privatizimin e Albtelekomit u zhvillua me një ofertues, ku konsorciumi “Turk Telekom/Çalik Enerji Telekomunicasyon-Turqi” konkurroi me vetveten (!), gjë e cila përbën një shkelje të rëndë të ligjit përkatës.

Më parë gjatë azhornimeve publike të institucioneve qeveritare për ecurinë e privatizimit të Albtelekomit ishte thënë se, për blerjen e një ndërmarrjeje të tillë strategjike për kushtet ekonomike të vendit tonë kishin shprehur interes plot 11 shoqëri të huaja nga më të njohurat në botë në fushën e telekomunikacioneve, duke filluar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës e duke përfunduar në Korenë e Jugut. Por ditën e zhvillimit të tenderit nuk u dukën në skenë as 5 prej këtyre shoqërive të përzgjedhura për të vazhduar më tej konkurrimin, një fakt ligjor i mjaftueshëm ky për ta shtyrë procedurën e privatizimit.

Së dyti, vlera e privatizimit të Albtelekomit është gati 65 milionë euro më pak sesa vlera e aseteve të trupëzuara të kësaj ndërmarrjeje, duke iu referuar për këtë shifër bilancit financiar të vtit 2004. Sipas legjislacionit shqiptar, i cili përmban rregulla të sakta për mosshitjen e shoqërive të tilla nën vlerën e tyre kontabile, ky fakt tregon se vlera e shitjes së “Albtelekomit”, pa përfshirë në të licensën e “Eagle Mobile”, nuk mund të ishte më pak se sa 200 milionë euro. Por specialistët mendojnë se licensa e GSM-së dhe pozicioni monopol në treg i “Albtelekomit” nuk mund të shiten asnjëherë më pak se sa 100 milionë euro, që së bashku me vlerën kontabile të ndërtesave, trojeve, centraleve, linjave e të tjera asete të trupëzuara të kompanisë shkojnë në rreth 300 milionë euro.

Nga ana tjetër, një çmim i tillë, përsëri është shumë poshtë vlerës që mund të arrihej në kushtet e konkurrencës së lirë në treg të paktën e tre pjesëmarrësve, e cila gjithsesi duhej t’i kalonte të 400 milionë eurot, të paktën aq sa u shit telekomi maqedonas Së treti, ishte momenti i papërshatshëm moralisht dhe juridikisht për privatizimin e “Albtelekomit”, pasi përkonte me fushatën zgjedhore, kur procese të tilla degjenerojnë në vende të stabilizuara e jo më në kushtet e destabilitetit të përgjithshëm politik e ekonomik të Shqipërisë.
Ndërpreja në mes e procedurës për privatizimin e Albtelekomit nga zgjedhjet parlamentare të 3 korrikut dhe garancia që u ka dhënë Nano matrapazëve të huaj për ta përmbushur nëpërmjet qeverisjes së tij një detyrim të tillë, është ndoshta një ndër arsyet më të forta që e shtyn kryeministrin shqiptar të mos dorëzohet si humbës i këtyre zgjedhjeve, përkundrazi, të hiqet si “i barabartë” apo “fitues” i tyre.

Me sa duket, qëllimi i tij është ta zvarrisë deri sa të mundet krijimin e qeverisë së re, në mënyrë që Nano dhe nanoistët e tjerë në qendër dhe në bazë të përfundojnë misionin e shitjes “për pesë lekë”, të pasurive tona kombëtare në proces dhe shtimin me miliarda lekë të borxheve shqiptare. Fatos Nano dhe qeveritarët pro tij kanë lënë shumë investime (pazare) të tillë në proces, pasi ishin të bindur se do t’i rifitonin manipulueshëm edhe këto zgjedhje parlamentare, por bllokimi rastësor i mbi 300 mijë çertifikatave false ua prishi të gjitha planet në këtë drejtim. Përveç “Albtelekomit” ata kanë pa mbyllur ende “trenin elektrik”, “parkun energjetik”, “koncesionin e plehrave” etj.

Por edhe sikur përditë të bëhen mbledhje qeverie, deri në dorëzimin e detyruar të pushtetit, nuk ka mundësi t’u shkohet deri në fund këtyre pazarllëqeve. Gjithkush që ka dy pare mend, e kupton fare mirë se “matematika zgjedhore e Nanos” është matematika e vjeljes aksionere të vjedhjeve të përvitshme të pasurive tona kombëtare, që fatkeqësisht s’po e kuptojnë disa ministra mendjelehtë të cilët penalizojnë “si me le” veten, duke firmosur symbyllur këto dokumente kompromentuse. Mënyra se si po e trajton situatën Fatos Nano, tregon se më shumë se pa për humbjen politike të zgjedhjeve, ai është i dëshpëruar për humbjen e postit kryeministror, të cilin e ka shpërdoruar në ekstrem gjatë këtyre 2-3 viteve të fundit. Nanoistët dhe socialistët e thjeshtë duhet të jenë mëse të bindur që kryeministri dhe kryepartiaku i tyre po nxiton në përmbushje të planeve të tij grabitqare, para se t’ia mbathë përfundimisht nga politika, duke i lënë në mëshirë të fatit të gjithë idealistët e majtë.

Nano dhe qeveritarët e tjerë socialistë do të mbahet mend gjatë nga shqiptarët jo vetëm për keqpërdorimin e ligjit, por edhe të fjalës publike në favor të kundërshtarëve të vet politikë, për rrjedhojë, edhe për një përçmim të mbarë opinionit qytetar, duke shfrytëzuar për interesat e veta pushtetin e popullit dhe besimin e “kongresmenëve”. Katarsisi demaskues, por edhe bashkëqeverisja korruptuese me “Naçi-Baçët”, kongresi përjashtues i dhjetorit 2003, vendimet e shumëdiskutuara në përdorimin e fondeve publike dhe privatizimin zhvleftësues të pasurisë kombëtare, sidomos gjatë 2-3 viteve të fundit, uikend-et e shtrenjta përballë varfërisë ekstreme të qytetarëve shqiptarë gjatë të gjithë mandatit të tij qeverisës etj., përbëjnë momentet kryesore të amoralitetit qeverisës të kryeministrit Fatos Nano, por njëherësh edhe kulmin e kundërreagimeve publike ndaj kundërshtarëve politikë, në tentativat për vetëmbrojte amorale dhe pushtet të pamerituar.