Kurt Marti - FJALIM MORTOR

Ditë më parë "Instituti Shqiptar - Albanisches Institut" në St. Gallen të Zvicrës i cili drejtohet nga Zef Ahmeti nxori nga shtypi librin me poezi të poetit zviceran Kurt Marti. Ky institut po merret kryesisht me avancime kulturore, kurse viteve të fundit veprimtarinë e tij e ka shtrirë edhe në fushën e botimit të librave. Poezitë e Kurt Martit nga gjermanishtja në gjuhën shqipe i ka përkthyer Zef Ahmeti. Një vështrim kritik nga Shefqet Dibrani prezantohet në parathënie të librit që del si një refleksion filozofik mbi këtë qasja poetike, ndërsa shkrimtari dhe studiuesi Isak Ahmeti e ka shkruar rezymenë përmbyllëse të cilën e ka shoqëruar me biografin dhe bibliografinë e autorit.

Kurt Marti ka lindur në Bernë të Zvicrës. Ai ka studiuar drejtësinë dhe teologjinë. Një vit ka kaluar në shërbim në kryeqytetin francez Paris, kurse pjesën tjetër të jetës kryesisht e kalon në Zvicër. Ndër veprat më të suksesshme të K. Martit janë: "Tregime të fshatit", "Tregime të qytetarëve", "Tregime të natës", kurse në fushën e poezisë dallojnë veprat poetike: "Poezi Republikane", "Perëndimi", "Shenja yjore ...", "Fjalimi mortor" etj. Po ashtu ai është fitues i një sërë çmimesh letrare në shkallë kombëtare dhe më gjerë.

Libri me poezi është një vepër modeste që i afrohet lexuesit shqiptar në një përkthim të mirë përplot sentenca artistike që shtrihen në mes porosive filozofike dhe metaforave të shumta, por që shoqërohen me nga një mendim filozofik të personaliteteve të shquara botërore.

Përgjithësisht poezia e Kurt Martit është poezi e shkurtër, por e një porosie të madhe, përkatësisht e një mendimi të peshuar përplot botëkuptime filozofike që mbarsin në vete imazhin e humanizmit si rast social, andaj poezia si tërësi sikur ngërthen në vetvete edhe aktualitetin kosovar thuaja se autori e ka shkruar për këtë popull. (Sh.D).
Librin e botoi: Albanisches Institut, St.Gallen/Zvicër, 2006, dhe i ka 74 faqe.
ISBN: 978-3-9523077-1-7
Adresa: www.albanisches-institut.ch

Gottfried Schramm - FILLET E KRISHTERIMIT SHQIPTAR

S'ka dyshim veprimtaria botuese e Institutit Shqiptar në këtë qytet të Zvicrës Lindore u pasurua edhe me një botim specifik që merret kryesisht me studimet shqiptare, veçmas me "konvertimin e hershëm të besëve dhe pasojat e tij të gjata". Siç shkruan në fjalën e tij hyrëse redaktori i librit Albert Ramaj, "ky libër nuk përfaqëson teorinë se shqiptarët kanë prejardhje prej ilirëve". Në anën tjetër shprehet ky redaktor as Instituti Shqiptar nuk dëshiron të anoj nga teza e profesorit Shramm, përkundrazi ky Institut ka për qëllim të afroj mundësi kundërshtuese të cilat mbase do të janë të dobishme për shkencat e historisë dhe të historiografisë shqiptare.

Prof Gottfried Schramm ka lindur në vitin 1929. Studimet i kreu në Göttingen në fushën e germanistikës së vjetër, ndërsa më vonë merret kryesisht me historinë e Evropës Lindore. Që nga viti 1965 është ligjërues në Universitetin e Freiburgut në Gjermani. Dijet e tija nuk kufizohen vetëm në këto dy fusha që i theksuam më lart, por ai do të merret me "Historinë kushtetutare dhe kishtare në kohën e re dhe të hershme të disa vendeve në Evropën Lindore me theks të veçantë me zhvillimet e perandorisë cariste midis Luftës së Krimes dhe vitit 1917.

Siç lexojmë në një shënim përcjellës të vënë në një pjesë ndriçuese të librit do të venerojm se "me luftën për Kosovën një popull, historia e të cilit deri vonë ishte në një errësirë të thellë, u bë objekt i interesimit të përgjithshëm. Shqiptarët konsiderohen për pasardhës të ilirëve të cilët, që nga koha e Augustit, u zhdukën nga drita e historisë dhe këtu dolën përsëri tek në shek.XI. Në të vërtetë, historia (e këtij populli), ka rrjedhur krejt ndryshe. Atdheu i kryehershëm i shqiptarëve ishin viset malore në qendër të Gadishullit të Ballkanit. Këtu, për çudi, populli i besëve konvertoi në krishterizëm shumë herët, përkatësisht që në shek. IV.

Me ndihmën e manastireve të tyre lart në male dhe me një gjuhë kishtare të mëvetëshme bese, krishterimi i besëve që t'i përballonin furtunës së sulmeve e të pushtimeve të paganëve, përkatësisht sllavëve, që ndodhën në shek. VI - VII. Nga disa vendbanime të tyre që, për shkak të rrethanave historike, u bënë vendbanime-ishuj të tyre, disa mijëra besë u shpërngulën në shek IX në Shqipërinë e sotme të Veriut, në rrethina të një fortese bizantine". Këto janë disa nga tezat provokuese të këtij libri që insistojnë për një mbushamendje, për pararendësit e shqiptarëve të sotëm.