LARMI KONCEPTESH NË THESARET E NJË POEZIE

Visar Zhiti, "THESARET E FRIKËS", poezi, botoi Shtëpia Botuese "OMSCA-1",
Tiranë 2005, faqe 248.
ISBN: 99927-52-61-0

Poeti Visar Zhiti me secilin libër ka mahnitur lexuesin, sidomos ka fascinuar adhuruesit e poezisë së tij. Këtë e dëshmon edhe libri "Thesaret e frikës", një libër që sjell shqetësimet dhe preokupimet e poetit për të tashmen dhe të ardhmen e vendit të tij. Ai duke iu rikthyer të kaluarës, qoftë përmes imagjinatës ose vetëm si reflektim, ka përshkruar të tashmen, për të ndritur të ardhmen. "Thesaret e frikës" është libër mjaftë voluminoz, do të thotë të lodh deri sa ta lexosh, por sikur në çdo libër të mrekullueshëm edhe ky libër të krijon çlodhje, jo lodhje. E tërë lënda që trajtohet në poezitë e Visarit është një dramë, një ngjarje e përjetuar krajatave jetësore, kurse protagonisti kryesor, qoftë si narracion është personazhi tashmë i evidentuar Visar Zhiti.

Poezia e tij sidomos kjo që është përmbledhur brenda kapakëve të këtij vëllimi poetik në nuanca të caktuara ka elemente të të gjitha zhanreve letrare, pa harruar të theksojmë se nga poezia në poezi lexuesi do të ndesh edhe tipe tregimesh të bukura artistike që rrjedhin dhe rrëfejnë ngjarje të caktuara, pastaj poezi të tjera ngjasojnë me reportazhin që kanë dal si inpresionim nga ndonjë udhëpërshkrim që mund të ketë bërë poeti në rrugëtimet e tija sa të nevojshme po aq të domosdoshme, për të krijuar vlera përkatësisht forma brilante të poezisë. Nuk është e kotë kur thuhet se poeti ngjason me bletën, sepse edhe ai thith vlera nga kulturat e përparuara, i përpunon në laboratorin e tij krijues dhe pastaj në libër i inkorporon për lexuesin e kombit të vet. Por, në këto marrëdhënie ndërletrare, arti dhe poezia e tij sigurisht reflekton dhe rrezaton dije dhe kulturë e cila me të gjitha vështirësitë ka filluar të depërtoj dhe të pranohet edhe nga vendet në ndryshim dhe ato të zhvilluara. Në këtë pikë jemi më të sigurt te poezia e Visar Zhitit e cila më mirë se poezia e secilit poet shqiptar ka shtrirë ndikimin e saj edhe përtej kufijve nacional duke u pranuar dhe vlerësuar si një "Thesar" jo aq i frikshëm sa impresionues si një lloj shkëmbimi në mes të vendeve dhe kulturave.

Kjo larmi konceptesh defilon kudo duke vënë në pah vlerat e gjithanshme të një poezie, të një arti, për të parë se në poezinë e Visar Zhiti nuk ka vetëm "Thesare të frikës" por më shumë ka thesare arti dhe vlerash. Sado që autori ia vënë këtë titull sugjestiv që në pamjen e parë të shkakton frikë dhe shqetësim, ngase leximi i poezisë të futë në një botë të frikshme, në një botë shqetësuese, megjithatë vlerat e poezisë së tij edhe brenda këtij libri janë "thesare" që duhet vlerësuar dhe avancuar, ngase poezia e Zhitit impresionon. Tashmë autori është njëri nga poetët më popullor që ka Shqipëria e sotme dhe përgjithësisht hapësira shqiptare, sidomos në këtë dhjetëvjetëshin e fundit. Vlerat e poezisë së V.Zhitit tashmë nuk mund të përkufizohen vetëm në planin estetik e letrar, sepse vlerat e poezisë së tij kanë një mision për vetëdijesim moral, po ashtu kanë koncept filozofik e pse jo edhe tentativë për një ndikim të drejtpërdrejt në fenomenet e përditshmërisë, qofshin këto edhe politike të cilat përfaqësojnë virtytet dhe vlerat më sublime të një letërsie.

Visar Zhiti, jo vetëm si poet por edhe si njëri ka ngadhënjyer mbi injorancën dhe kohën e sistemit totalitar që tashmë mund ta përjetojmë vetëm përmes poezive artistike që nxjerrin dufin dhe mllefin e burgjeve të pafundme të Shqipërisë, të cilat ishin bërë varr edhe për vetën e saj, pa le për ata që ishin në biruca, a në skutat e pamëshirshme. Por falë poezisë, (siç e ka thënë edhe vet autori), ai ka ngadhënjyer mbi të gjitha. Pra edhe mbi diktaturën dhe kohën e proletariatit komunist. Edhe mbi injorancën dhe injorantët e shumtë. Libri "Thesaret e frikës" mëton këtë ndjenjë, rrëfen këtë përbuzje dhe dëshmon këtë ngadhënjim sepse poezia e librit është dëshmia më specifike e gjallërimit dhe krijimit duke u identifikuar si përfaqësonjëse e rrymës pasmoderne të poezisë shqiptare.

Për lexuesin e pasionuar të Zhitit, veçmas të atyre që ia kanë përcjell më vëmendshëm poezitë, do të shohin se Visar Zhiti ka ruajtur një kontinuitet tematik dhe motivor, por ndryshimi në këtë mes është qasja e temës dhe motivit, me mesazhe përmbajtjesore që dalin nga kjo formë e krijimit përkatësisht nga kjo metodologji që ka ndjekur. Pse themi kështu: Poezitë e burgut dhe të udhëpërshkrimeve i hasim edhe në librat e tjerë, sikurse edhe motivin e çdo poezie që është shkruar në këtë libër, por veshja me eksplicitet dhe plascitet është një performancë e re, me që rast u ka dhënë nuancim motivor e tematik paksa më sugjestiv që i shtojnë vlerën poezisë, temës a motivit duke qitur në pah mundësinë, edhe prirjen për të manovruar e kalkuluar me formën dhe idenë e poezisë. Te V. Zhiti këto eksperienca dhe këto mundësi janë krijuar me përvojën kohore si prirje artistike e mënyrës së krijimit, pa përjashtuar mundësinë e reflektimit të gjithë katrahurës politike, ekonomike, sociale dhe kulturore të vendit duke ndikuar në mjaft motive poetike që ti shohë dhe trajtoj në një dritë të re, në një vizion të ri për të realizuar në mënyrë eksplicite përformancën artistike të poezisë e cila i duhet ashtu sikurse i duhet kjo vlerë edhe një spektakli a drame artistike.

Poezinë e Zhitit (jo vetëm këtë brenda këtij libri), e karakterizon mënyra e beftë, vizualiteti dhe tejdukshmëria, përkatësisht rrjedhshmëria sa transparente po aq sugjestive, përplot hove gëzimi e qaste dëshpërimi, të ngarkuara herë me emocione të zjarrta, diku tjetër me pasione të forta, herë me dhembje të thellë, dhe karaktere të qëndrueshme njerëzore, që e kanë bërë poezinë më të dashur, dhe më të adhuruar, me që rast ka sforcuar edhe më tej mendimin e Robert Elsit se Visar Zhiti është Poeti më Popullor i Shqipërisë së sotme. Këto vlerësime kaq pozitive e bëjnë poezinë e Visar Zhitit të karakterizohet nga ndjenja e butësisë dhe urtësisë, që ka mesazh të fuqishëm, përplot shenja e nuanca përjetimi të cilat shkojnë gjer në hyjnizime artistike si një vlerë, kurse poezia dihet se ka mision human për ta edukuar dhe emancipuar njeriun e sotëm, veprimin e tij dhe përgjithësisht të sistemit dhe shoqërisë që është në ndryshim e sipër.

Ashtu sikurse zhvillimet që përparojnë, ashtu edhe përkufizimet letrare përkitazi me poezinë e Zhitit kanë ndryshuar duke kapur zenitit e vlerësimit dhe të pranimit, gjë që libri "Thesaret e frikës" plotëson kuotën e një vlere që duhet jo vetëm respektuar, por që duhet përkrahur dhe avancuar drejt majave të letërsisë botërore. Poezia e Visar Zhitit përshkruan një realitet si vizion letrar, por me gjithë shqetësimet e kohës, me gjithë përbuzjet dhe injorimet ai ka shikimin në të ardhmen e ndritur, që është diku tej maleve, përtej shtat kodrave a mëtanë nëntë deteve që synon të pushtoj hapësirën shpirtërore e njerëzore. Ai me një vrull të paparë, me një energji të pa shoqe vrapon për ta kompensuar kohën e quar kot, jo me dëshira e tij, por nga dhuna e shtetit që ushtroi mbi te dhe më në fund ia doli, arriti qëllimin e tij, për të jetuar përtej jetës reale, përtej vdekjes abstrakte, sepse poeti i ka dy jetë atë që e jeton me gjithë përbuzjet dhe ajo tjetra është e artit të tij e cila do të vazhdon jetën, ekzistencën edhe më tej, edhe pas sa e sa brezave që do të vijnë. Ndoshta janë ndryshimet e fundit që ia kanë shtuar ritmin, përkatësisht kuptimin jetës, sidomos punës krijuese që dalin si ngutje për të rrëfyer, ndoshta mëton ta ndryshon, mendjen dhe konceptin e Njeriut tonë. Ose të paktën të ushtroj ndikimin e tij, për aq sa mundet dhe përkrahet, por s'ka dyshim ai po ndikon vetëdijshëm te brezat që do të vijnë, te ata që me pasion do ta lexojnë poezinë e tij, vlerat artistike të saj, kurse poezinë e tyre do ta krijojnë si pasion, jo si nevojë, jo si domosdoshmëri për të jetuar prej saj.

Por, siç është thënë edhe nga të tjerët, Visar Zhiti ka një mënyrë sugjestive të të rrëfyerit, dhe pikërisht kjo mënyrë, kjo mundësi shprehëse e fuqizon poezinë, duke e bërë atë më melankolike, më të beftë dhe më të pranueshme për secilën kategori të lexuesve, por që kërkon përkujdesje specifike gjatë interpretimit. S'ka dyshim poezia e Zhitit është një sintezë e preokupimeve letrare të cilat i ndërlidh me fatin e individit në shoqëri, sidomos në shoqëritë ballkanike, vende këto në tranzicion, ndryshimet e të cilave po manifestohen me përplot trauma politike, ekonomike sociale e tjetër fare, por që ngjizen në poezitë e këtij libri si llamba magjike, të cilat rrëfimin dhe interpretimin e mveshin me atë vellon e realitetit jetësor.

Mënyra që ka zgjedhur poeti për të interpretuar mendimet e tija, sidomos gjuha e rrjedhshme, vokabulari i pasur, ashtu sikurse nocionet e shumta letrare e kanë bërë më të kuptueshme mënyrën metaforike dhe simbolikën e saj e cila i jep poezisë nuancime të theksuar letrare. Por e gjithë poezia e Zhitit mund të kuptohet edhe si një interpretim shqetësues, po më shumë dalin si një shqetësim shpirtëror për gjithë hallakatjet dhe trazimet e ambientit shqiptar, me gjithë rrokopujën që ka mbërthyer sojin e politikës dhe te administratës, e cila ka mbetur pa identitet e pa autencitet. Poeti në mënyrë letrare e parqet mënyrën komplekse të dramës sociale që po jetojmë, e cila sikur është bërë ves i keq që duhet të luftohet. Metodologjia e perceptimit të fenomeneve e ka shtyrë poetin të ndërmarr diçka në organizimin e vargjeve dhe të bëjë një strukturë artistike e cila nxjerr në sipërfaqe vlerën artistike duke na dhënë mundësin e interpretimit se poeti është Njeri po më shumë artist.

Mund të themi se Visar Zhiti ka standardizuar mënyrën e krijimit të tij por në ndjenjën e tij më shumë ngërthehen vlerat më humane të shoqërisë njerëzore, toleranca dhe bamirësia si vlera universale që kanë pushtuar shpirtin e tij, ndjenjën e tij prej një misionari letrar ndër më të dashurit dhe adhuruarit që ka Shqipëria e sotme. Vlerë kjo që nuk arrihet kollaj dhe as me pasuri të patundshme. Kjo vlerë arrihet vetëm me përkushtim dhe me një humanizëm siç e ka jeta dhe poezia e Visar Zhitit. Dhe këto vlera janë me bollëk, në secilën poezi, në secilin varg duke u bërë model formësimi e trajtimi nga kritika dhe studiuesit e zhvillimeve letrare këtu tek ne, apo edhe në përmasa ndërkombëtare.

Porosia që del nga mesazhet e poezive të shumta është një univers vlerash komplekse sepse ai vazhdimisht kërkon pajtim dhe sugjeron për mirëkuptim ndaj viktimës dhe të viktimizuarëve por në asnjë rast nuk pranon format nënçmuese dhe të poshtërimit që ia ulin vlerën qenies njerëzore, që lëndojnë karakterin e saj. Në raste të caktuara poezia lexohet edhe si pezëm, edhe si protestë ndaj fenomeneve e veprimeve që cenojnë dhe lëndojnë personalitetin e njeriut të rëndomtë, njeriut të popullit siç është edhe vet poeti dhe lutjet e tija-poezitë.
Poezia e Visar Zhitit është poezi e stërholluar të cilën e përshkon ndjenja empirike e rrëfimit, ajo nuk ka standarde të caktuara dhe as nuk është poezi e shabllonizuar që i përmbahet ekskluzivisht një koncepti.

Në poezinë e Visar Zhitit gjenden të gjitha llojet e shkrimit të poezisë, vargje të poezisë klasike, ritmike po më shumë vargjet e tija janë vargje të ndjenjës që i përshkon lirizmi i theksuar me të gjitha atributet e një poezie moderne me vargje plotësisht të lira, por si gjithnjë Visar Zhiti edhe në këtë libër është novator i formave dhe strukturës së poezisë duke sjell vazhdimisht risi për të cilat ai investon në çdo kohë dhe në çdo hap për t'u paraqitur nismëtar dhe për të befasuar lexuesin, po më shumë për të dëshmuar mundësinë e qasjeve qoftë edhe teknike, po edhe të strukturimit të poezisë e cila vazhdimisht merr konotacione nistore duke dëshmuar angazhim maksimal, për që gjë e bënë më të dalluar poezinë, kurse poetin për ideshmëri të pafundme.

Po ashtu, librin e përshkojnë vlera të rralla artistike gjuhësore, dhe sintaksore, duke ia rikthyer leksikut të poezisë shumë fjalë dhe shprehje më pak të përdorura për të mos thënë fjalë e shprehje të harruara. Po një e veçantë tjetër e librit është se ka shumë poema të cilat ia rrisin vlerën dhe volumin librit, sepse librat voluminoz (edhe të poezisë), kanë filluar të defilojnë edhe në vitrinat e librarive dhe bibliotekave të mëdha botërore, element ky që ka nis të manifestohet edhe në hapësirën shqiptare. Ndoshta kjo gjë do të merr hovë për vet faktin se nuk mund të thuhet aq shumë me dy vargje se sa me dy-tre faqe të librit, sikurse që nuk mund të thuhet aq shumë me një a dy fjalë të vetme në një rresht, aq sa mund të thuhet dhe të shprehet me vargje të gjata e fjalë të shumta të cilat i japin autorit mundësi shprehëse e interpretimi shumëfishë më shumë dhe më mirë se sa në rastet e poezive të shkurtra. Gjithashtu po hynë në modë, përkatësisht do të hyjnë në modë botimi i librave me poezi voluminoze dhe ky eveniment po shihet pikërisht te autorët serioz të cilët poezinë e krijojnë si pasion, ngase nuk vuajnë për të pasur sa më shumë tituj, as sa më shumë libra, por shihet qartë se ata janë në kërkim të vlerës dhe mendimit letrar, përkatësisht mendimit poetik.

Libri me poezi "Thesaret e frikës" është konceptuar si një përmbledhje me poezi të zgjedhura, ngase nga poezia në poezi, përkatësisht nga cikli në cikël lexuesi do të ndeshet me qasje e motive të ndryshme, me tema të përsëritura siç janë poezitë e burgut dhe kush i ka lexuar edhe romanet e Zhitit do të habitet nga ngjashmëria dhe identiteti, por mënyra e sendërtimit të vargut ndryshon, ashtu siç ndryshojnë idetë, madje nganjëherë ka dal një duf dhe një pezëm më pak i përmbajtur se sa në librat e fillimit. Më duket se në librat e fillimit sikur poeti ka bërë përpjekje t'i shmanget gjuhës së ashpër, shprehjes së shëmtuar, edhe pse tashti shprehja e Visar Zhitit është artistike sikur ndihet dhe përjetohet më shumë gjëma dhe vuajtja, jo vetëm e tij, por e tërë një kombi ndër diktaturën komuniste e cila shkretoi dhe ngadalësoi shumë procese, shumë zhvillime edhe kulturore por edhe letrare. Ndonëse poezitë e burgut përjetohen si kthim në të kaluarën përkatësisht janë parë si një retrospektiv që ka humnerizuar një periudhë tashmë të kaluar, pasojat e së cilës po i heqin jo vetëm ata që ishin nëpër ato burgje, por një shoqëria e tërë e cila me vështirësi po rimëkëmbet.

Gjithsesi preokupim i poetit është drama jetësore, qoftë kjo personale apo e një shoqërie si tërësi, përndryshe ai ka arritur që të ngjizë fantazinë me realitetin, kurse në gjithë ato udhëpërshkrime (qofshin vetëm poetike), ai është poet që me fjalën artistike ka krijuar magjepsjen dhe respektin e të gjithëve. Shkaku që rreket për të krijuar poezinë është i parëndësishëm, madje i pa perceptuar për syrin dhe mendjen e njeriut të zakonshëm, por thellësia e interpretimit dhe mënyra artistike mbetët si gjëja më magjepse më shpirtërore dhe më humane që ka njeriu, përkatësisht poeti për të cilin po flasim.

Libri me poezi "THESARET E FRIKËS" është i ndarë në tetë kapituj të ndryshëm:
1."Zbritje nga qielli",
2."Forma të qelqta ndjenjash",
3."Përplasje me mermerin e verbër",
4."Tri net të vjetra në Kostandinopojë",
5."Duke ndjekur lirikat e hershme si kopenë e kuajve",
6."Në festën me tradhtarë",
7."Ikje të tjera dhe (sur)realizëm i vonë" dhe
8."Pergamenat e fundit me lëkurën time", të cilat shpërndahen si një mozaik ngjyrash, përjetimesh dhe interpretimesh prej më interesante.

Poeti bëhet pjesë e universit, e gjithësisë dhe e planetit tonë, tokësor dhe qiellor, pastaj udhëtimi i tij marramendës nëpër plasat e tokës do të shkoj përtej botës reale duke u përplasur në ferrin që ka jetuar, dhe duke u fascinuar në parajsën e gjetur mbi tokë, qoftë në Kostandinopojë, në Romë, në Tiranë apo thjesht në Kosovë, ku ka parë të ardhmen me syrin e perspektivës dhe të lumturisë e cila nuk duhet të mungojë as për poetin Visar Zhiti. Ndonëse realitetet mund të jenë të tjera dhe dëshpërimet mund t'i lexohen edhe nëpër poezitë e shumta, ai prapëseprapë të ardhmen dhe ngadhënjimin i sheh si forma të mundshme dhe të arritshme, prandaj poezia e tij gjithmonë kundrohet nga prizmi pozitivë duke e shikuar jetën në sy.

Për ta shikuar të ardhmen me objektivin zmadhues të dashurisë, poeti krijon vargje dhe sekuenca lirike që rrjedhin edhe në mes tragjikes dhe absurditetit, por, poezisë i japin lirizëm kurse lexuesin e relaksojnë nga ai stres që mund të jetë zhytur ngase poezia për poetin ka qen "lavire" ajo-poezia tashmë ia ka krijuar dashurinë për të cilën ia vlen të jetohet më shumë se sa të flijohet, ngase flijimin për poezitë e ka hequr në lëkurën e tij nëpër burgjet e famëkëqija te sistemit, prandaj ai jetën e shikon në sy ngase ia vlen për të jetuar qoftë edhe për ta shkruar edhe një varg më shumë, edhe një dashuri për fund. Vetëm një poet i madh që ka pasur privilegjin e një jete përplot privime prej atyre më elementare deri te gjërat ekzotike mund të krijoj një poezi artistike, me vlera të mirëfillta letrare e cila ka tërhequr vëmendjen e lexuesit dhe të kritikës letrare, qoftë asaj në shkallë kombëtare apo edhe me përmasa botërore.

Poezia e Visar Zhitit është poezi transparente, pa elekuizem dhe sforcime të sofistikuara, pa zymtësi dhe bubullima që vijnë si një tronditje shpirtërore. Bubullimat e poezisë vijnë si gjëmë nga thellësitë e mesjetës tashmë të lënë pas, për të dalë në dritën e një dite përplot shpresë, përplot perspektiv dhe ngadhënjim. Vetëm ai e ka përballur vetmin, izolimin dhe nënçmimin të cilat i ka sfiduar falë poezisë, prandaj sharmi i poezisë së Zhitit është i motivuar në jetën e tij përplot sakrifica e zhgënjime për t'iu kthyer besimi te njeriu te shoqëria, kurse kombin e shikon si një tërësi territoriale që shtrihet jo vetëm në hapësirën ballkanike, por sipas hapësirës poetike në tërë universin, si një qasje e tërësishme, unifikuese, përplot dritë dhe ngadhënjim, mbase një afinitet krijues, synime këto që i dalin herë më të hapëta, herë më artistike por gjithsesi parë nën prizmin e progresit dhe perspektivës.

Visar Zhiti është poeti që sfidoi të gjitha marrëzitë e sistemit totalitar, jeta aq sa dhe vepra e tij, janë bërë pikësynim që pasqyron të gjitha zhvillimet politike dhe historike të atdheut dhe kombit në përgjithësi. Ai me vetëmohim ka mbijetuar në aspektin fizik, dhe duke mbijetuar fizikisht ka shpëtuar poezinë e tij kaq të mrekullueshme e cila jo që e nderon poetin por i jep famë kombit dhe atdheut që aq shumë e persekutoi.

Ai është një fenomen i rrallë i cili kurdoherë ka sjell larushi motivesh e idesh në poezinë shqipe, dhe padyshim pa veprën e Zhitit poezia shqipe do të ishte më e pakt në sasi dhe shumë më e paktë në cilësi. Ai është një fenomen që i erdh letërsisë në çastet e duhura për t'i zgjeruar kufijtë e admirimit dhe mbase edhe të ndikimit të poezisë shqipe edhe më larg, duke paralajmëruar ekzistencën letrare e cila edhe në këto kriza të një shoqërie në ndryshim ka sjell vlera të pranueshme dhe të admirueshme duke e bërë poezinë shqipe një realitet që duhet dhe meriton me u respektuar.

Janë këto imazhe që dalin në takimin e parë me poezinë e Zhitit, në secilin rilexim këto imazhe japin porosi të reja ku mund të nxirren interpretime të vazhdueshme dhe të pafundme që pasqyrojnë realitetin, tejkalojnë atë, dhe vazhdojnë fluturimin drejt universit për të dhënë mesazhin e bukur artistik, të një poezie, të një gjuhe dhe të një kombi fisnik.

Krijimtaria poetike e Visar Zhitit është një dramë e jetuar, është një realitet që përshkruan të tashmen dhe është një rrëfyes për të ardhmen përplot ide e mesazhe që përjetohen si asonanca ekzotike të cilat si një mit kanë mitizuar edhe qenien e poetit në ekzistencën e tij të përtej varrit, në amshimin e përjetshëm sepse poezia e Zhitit është një kodifikim i së tashmes që do të interpretohet edhe në të ardhmen, ngase të gjitha parametrat e poezisë së Zhitit flasin për një poezi të qëndrueshme e cila do t'i sfidoj kohërat për t'i shërbyer njerëzimit. Ajo është e lidhur drejtpërdrejt me njeriun, shoqërinë dhe universin letrar, me përmasa të jashtëzakonshme ndikimi, e çiltër dhe kodifikuese për koncepte dhe sisteme të caktuara, qofshin këto koncepte e sisteme letrare apo thjesht politike.

"Thesaret e frikës" simbolizon metaforën e njeriut, krijuesit, jetën e tij, sakrificën dhe ngadhënjimin, në luftë të përhershme me padrejtësinë, me të keqen dhe vandalizmin e sistemit që përshkruhet pak a shumë si një dramë tragjikomike, madje e brishtët sepse e brishtë ishte jeta e poetit, kurse titulli kaq sugjestiv "Thesaret" jo të pasurive por të "frikës" del si një akuzë për mëkatet dhe mëkatarët e shumtë. Poeti kurdoherë i sfidon duke inkurajuar njeriun për jetë e gjallëri për një vazhdimësi ashtu siç ka vazhduar jeta e njeriut e cila e bënë poetin si njërin nga poetët më të dalluar të tashmes krijuese, si një pasqyrim real, se arti i mirë mund të shkruhet edhe në kohë të vështira, qofshin këto vështirësi të natyrës politike, kulturore apo thjesht të natyrës sociale. Gjithsesi libri "Thesaret e frikës" shënon arritjet me të larta të poezisë shqipe që krijohet në ditët e sotme jo vetëm përbrenda Shqipërisë por në kuadrin e hapësirës shqiptare në përgjithësi.