Një artiste shqiptare e gdhendjes së drurit hap galeri në Michigan

-- nga Beqir SINA, Nju Jork, SHBA

Shaqe Kalaj artiste e madhe e gdhendjes së drurit në Amerikë

Huntington Wood - Michigan: Vlerat artistike të artit tradicional shqiptar i shohim të shprehura më tepër në punimet e vjetra në dru, gur e metal. Këto vlera unikale që varen shumë nga teknika e punimit, vecanerisht në dru, dallohen dhe janë karakteristike e ndëtimit ose zbukurimit në disa qytete të Shqipërisë e Kosovës, si në Shkodër, Berat, Prizeren, Gjakovë, Dibër, Elbasan,Gjirokastër, Tiranë, Korçë e të tjera qytete karakteristike shqiptare.. Kjo mjeshtri e gdhendjes dhe punimeve në dru është përdorur nga mjeshtrit tradicionalë shqiptarë, ku jo shumë rrallë në banesat e tyre, lokalet, kisha e xhamija, shumë pak veshja ose muret të praktikuara me lyerje me ngjyra, të zvendësohej me dru. Ndër më të rëndësishmet ishin zbukurimet me gdhendje, ato të quajtura të nikës së mihrabit, pikturat dekorative në brendi, ribërja e tavanit me kupola druri të pikturuara e deri tek veshja e mureve.

Zbukurime të tilla që i përkasin mjeshtërve të në ndryshëm e në kohë të ndryshme, janë një larushi tipike orogjinale shqiptare Ato fillojn që nga simbolet kombëtare, figurat e herojve kombëtar, ikonat e kishave, nga ndërtimi dhe zbukurimet me gdhendje në dru, e deri tek mobiljet e punime të shquara në dru gjenden edhe në interiore banesash, kryesisht tavane, dollape muri. Piktura, skulptura dhe artet e aplikuara arrijnë sot, nivele bashkekohore në veprat artistike të pikturës murale dhe të fragmenteve të gdhendura në dru. Në këtë mënyrë pranojmë se Skulptura shqiptare gdhendja në dru është padyshim edhe elementi më i njohur dhe më me vlera i artit shqiptar. Traditën e së cilës duke se po e zhvillon këtu në SHBA-ës, një grua, një mjeshtre e vertet e këtij arti, shqiptaro amerikanja Shaqe Kalaj.

Duke iu referuar shtypit amerikan thuhet se një "puro" shqiptare, e cila, ka lindur në Shqipëri, dhe është rritur në qytetin Livonia - Michigan(SHBA), shtetë fedral në verilindje të ShBA-s, ka përdorur me mjeshtri të lart artistike gdhendjen në dru, në një formë e qujatur" një panoramë të zhveshur emocionale". Artistja e panjohur deri tani në opinonet dhe qarqet e artit shqiptar, në Shqipëri, dhe mjaft e njohur në SHBA-s, ku ka ekspozuar me dhjetra herë dhe veprat e saja janë shumë të vlersuara e të kërkuara, quhet Shaqe Kalaj, që në anglisht thirret (Shacha), ka përfunduar studimet për pikturë, grafikë dhe dezinjë dhe është diplomuar në gradën B.F.A të universitetit"Wayne State University". Ndërkaq, ajo më 1995 u diplomua nga univesriteti i "Eastern Michigan University". Këto ditë artistja shqiptaro - amerikane Shaqe Kalaj, do të hap një ekspozitë personale me titull "Baco" në galerin e madhe Sun Woods Gallery, e cila ndodhet në rrugën Scotia, qytetin Huntington Woods. Në korrik të vitit të kaluar Shaqe Kalaj nga Livonia me kolegen e saj nga Davisburg, Michigan, Marie Fender patë korrur sukses të plotë kur hapën ekspozitën "Ngjyrat që bëjnë ndryshim"-"Shades of Difference", në galerinë e qedrës kulturore të Michiganit, Starkweather Art & Cultural Center (SACC).

Vende të tjera ku ajo ka ekspozuar në galeritë e arteve të bukura në SHBA-ës, ekspozita personale dhe në grup:

* Woods Gallery-Huntington Woods, MI (personale)
* Birmingham Bloomfield Art Center- Birmingham, MI (personale)
* The Riverside Art Center-Ypsilanti, MI (personale)
* The Starkweather Arts and Cultural Center-Romeo, MI (personale)
* Zeitgeist-Detroit, MI (personale)
* Scarab Club- Detroit, MI (grup artistësh)
* Katherine E. Nash Gallery- Minneapolis, MN (grup artistësh)
* Stepping Stone Gallery- Huntington, NY (grup artistësh)

Në serinë e saj të gëdhendjes bardh e zi, Shaqe Kalaj, kërkon të shpreh me këtë mënyrë botën e brendëshme." Unë, thotë ajo kamë realizuar thellësisht në ndjenjat e mija botën humane në figurë. Ky proces i krijuar në dru të shkurtuar, dhe dërrasë me anë të një thike dhe dalte për gëdhendjen e drurit, nxitet nga emocione humane duke shfaqur gjërat më të bukura të gëdhendura në dru. E impresionuar nga biografia me këtë lloj arti, mendoj se kamë arritur të shpreh edhe prespektivën e gruas në botë." - thotë ajo.