HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Nė qendrėn kulturore "Nėnė Tereza" pranė Kishės Katolike Shqiptare nė Amerikė "Zoja e Shkodrės", Harsdale NY, u ēel dhe qėndroi hapur:

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Beqir Sina

-- nga Beqir SINA, Nju Jork, SHBA

Mirakaj: "Shqipėria, njė vend i vogėl - me vuajtjen dhe persekutimin mė tė madh nė botė"

Cubi: "Vetėm kur udhėheqin demokratėt, Shqipėrinė e vizitojnė njerėzit e mėdhenj"

HARSDALE - NEW YORK: Tė dielėn me 6 maj 2007, nė orėn 12.00 tė drekės, nė qendrėn kulturore "Nėnė Tereza" pranė Kishės Katolike Shqiptare nė Amerikė "Zoja e Shkodrės" nė Harsdale NY, drejtori i Institutit tė Pėrndjekurve Politik tė Shqipėrisė, z Simon Mirakaj, zhvillojė njė takim me bashkėvuajtės, e bashkėatdhetar, besmitar tė shumtė qė morėn pjesė nė mėshėn e sė dielės. Zoti Mirakaj, shoqėrohej nė kėtė takim nga shkrimtari - ish i burgosuri politik z. Agim Musta, i pėrndjekur i diktaturės njėkohėsisht kryetar i Shoqatės "Musine Kokalari".

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Nė sallėn, e nė qendrės kulturore "Nėnė Tereza" pranė Kishės Katolike Shqiptare nė Amerikė "Zoja e Shkodrės", nė Harsdale NY, u ēelė dhe qėndrojė e hapur ekspozita fotografike, kushtuar presekutimit tė gjatė tė rregjimit komunist, ndaj tė pėrndjekurėve politik nė Shqipėri. Gjatė takimit, u zhvillua edhe njė debat dhe u muarė informacion nė lidhje me gjendjen e ish tė presekutuarėve tė diktaturės komuniste, si dhe me Ligjin mbi dėmshpėrblimin e tyre, qė Qeveria Berisha e aprovoi kohėt e fundit.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Institutit tė Pėrndjekurve Politik tė Shqipėrisė, me Shoqatėn "Musine Kokalari", pėrmes njė pjesėze tė vogėl tė fotografive tė tyre, kanė dokumentuar historinė e papėrsėritur ndonjėher tė kushtuar persekutimit tė gjatė tė rregjimit komunist, ndaj tė pėrndjekurėve politik nė Shqipėri. Nė ekspozitėn e tyre, tė hapur dje, nė qytetin e Nju Jorkut - distriktin Harsdale, ekspozitė nė tė cilėn morėn pjesė ish tė burgosur politik, tė burgjeve tė Spaēit, Burrelit, Bulqizės, Ballshit e tjerė, ish tė interrnuar nė kampet famėkeqe, tė pėrndjekurė e tė preskutuar nga rrethe tė ndrysheme tė vendit, pėrfaqėues nga partitė e ndryshme politike, shoqata, organizatat, studentė, biznesmenė, shkrimtar, poetė, gazetarė e besimtarė, vėshtruan nė mbi 100 fotografi e dokumenta origjinale. Ata patėn rastin tė shohėn me syt e tyre, atė qė shpesh ėshtė artikuluar dhe folur pėr sagėn e vuajtjet makabre, tė, tė presekutuarėve e tė pėrndjekurve politik nė Shqipėri, nga rregjimi komunist i Enever Hoxhės pėr 45 vjet.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Nė kėtė ekspozitė ata dėshmuan kėtė histori nga mė tė dhimbėshmet e popullit shqiptarė dhe dhanė mesazhin pėr prosperitet, integrim dhe ngritjen e dinjitetit tė tyre tė nėpėrkėmbur.. Nė ceremoninė e hapjes ish i burgosuri politik, nė burgjet e diktaurės zoti Lek Mirakj, koordinator, dhe kontribues i kėsaj ekspozite, ēmoi lart angazhimin e drejtorit tė Institutit tė Pėrndjekurve Politik tė Shqipėrisė, z Simon Mirakaj, dhe shkrimtarit tė njohur- ish i burgosurit politik z Agim Musta, i pėrndjekur i diktaturės njėkohėsisht kryetar i Shoqatės "Musine Kokalari", pėr tė sjellė nė vendin e ėndrrave dhe shresave tė mėdha SHBA-ės, njėrėn ndėr ekspozitat mė tė rėndėsishme tė fotografive mė tė cilėn dėshmohet pėr vuajtjen dhe presekutimin e kėsaj shtrese dhe jepet mė tej qart dhe tė pėrcillet brez pas brezi mesazhi i mosharresės e kujtimit.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Kėto fotografi me emra dhe disa me diēitura tė shkurtėra janė marrė nga “arkivat e gjalla”, nga kujtesa e disa ish tė burgosurve politikė. Nga ata qė kanė qėnė nė “ferrin komunist” dhe kanė mbijetuar, pėr t’i bėrė tė njohura emrat e atyre qė vdiqėn ose u pushkatuan, nga torturat dhe tė atyre qė qenė shkaktarėt tė vuajtjeve fizike e shpirterore tė tyre dhe ėe shokėve qė nuk jetojnė mė. Natyrisht, qė nė njė ekspozitė kaq tė vogėl, nuk janė pasqyruar tė gjithė personat qė kanė pėsuar dhimbjen e diktaturės, qė kanė qėnė pjesė pėrndjekjeve,, interrnimeve, hetimeve, gjykimeve, e ekzekutimeve pėr motive politike dhe qe gjate asaj kohe, dhe ndaj tyre ėshtė ushtruar dhunė dhe tortura.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Sigurisht, numri i tyre, gjatė diktaturės komuniste 45-vejēare, ka qėnė disa mijra dhe jo sa ekspozohen e botohen nė libėra. Megjithse, shpresojnė kėta pėrfaqėsues se asnjėherė kėtė gjėmė tė paparė ndonjėher nė historinė e Shqipėrisė, nuk do tė t’i mbuloje pluhuri i harresės, Qeveria ka premtuar ngritjen e muzeumi me kėtė kapitull.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Nė fjalėn e tij zoti Simon Miraka, tha se ndihej i kėnaqur qė ndodhej sot, mes njė pjesė tė atyre cilėve ishin edhe bashkėvuajtės tė tij. "Erdhėm nė kėtė vend tė bekuar, tha ai shpresa e ėndrra jonė e vetme, pėr liri e demokraci me ftesėn e njė kishe nė Jacksonville, Florida. Pėr kėtė vijoj Miraka, atje na u rezervua njė pritje emocionuese, u hap ekspozita, e u dha njė meshė, ku morėn pjesė me mjira besimtarė. Interesimi dhe fjala Shqipėri, doli nga goja e ēdonjerit. Ashtu si nė Jacksonville, Florida dhe kėtu nė Kishėn Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodres” nė Hartsdale, Neė York, jemi duke ekspozuar njė ekspozitė tė vogėl, pėrpara gjithė asaj gjėme tė madhe tė kaloi vendi ynė. E kamė theksuar edhe herė tė tjera pėrsėriti Miraka, se: "Shqipėria, ėshtė njė vend i vogėl - me dhimbjen mė tė madhe nė botė". Shumė prej jushė janė tashmė, edhe nga ata qė e hoqėt mbi shpinėn tuaj vuajtjen e presekutimin politik. Ne edhe ju sot, po punojmė e aspiriojm qė vendi ynė Shqipėria tė bėhet, ashtu siē e donin edhe tė parėt tanė "Njė zonjė e rėndė" ka pėrfunduar zoti Simon Mirakaj.

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Shkrimtari i njohur Agim Musta, i ndijeshėm para bashkėvuajtėsve tė tij, pėrmendi faktin se sot, po takon shumė prej tyre qė ka kaluar sė bashku vitet e presekutimit dhe vuajtjes sė dėnimit politik nė burgjet e kampet nė Shqipėri. Ndėrkohė ai.faleminderojė nė mėnyrė tė posaēme, zotin Lek Mirakaj dhe zotin Pashk Maksuti, tė cilėt, dhanė kontributin e tyre pėr hapjen e kėsaj ekspozite. Kjo, ekspozitė, nėnvizojė ai, ėshtė njė sintez e vogėl e tragjedisė sė madhe tė popullit tė shumė vuajtur shqiptar. E asaj diktature tė egėr dhe nga mė mizoret, e cila ka qėnė mė e forta nė tė gjithė botėn komuniste. Ju sigurojė pohojė Musta, se kėto kujtime tepėr tė hidhura tė kaluarės sonė, do tė na mbajnė gjallė, krenar e dinjitoz, tė mos e ulim kurr kokėn pėr tokė, por krye lart e krenar pėr tė kaluarėn tonė. Tė mos harrojmė asnjėher atė qė hoqi kjo shtersė nėn rregjim komunistė."

Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri
Ekspozitė fotografike kushtuar persekutimit komunist nė Shqipėri

Njė ndėr veprimtarėt e dalluar tė ēėshtjes kombėtare kryetar i Kėshillit tė Kishės z. Marijan Cubi shprehet se " Asnjėher nė jetėn time nuk e kamė ndier veten mė tė emocionuar, sa qė kurė e vizitova kėtė ekspozitė tė vogėl - por shumė domethėnse. Mė vjen mirė qe erdhi kjo ditė pėr kėtė shtresė tė shumė vuajtur, theksoi Cubi, e tė dalėn nė dritėn e sė vėrtetės gjėmat e asaj tragjedie qė vuajti kjo pjesė e popullit shqiptarė padrejtėsisht. Kjo pa tjetėr, pėr zotin Marijan Cubi, qė ėshtė meritė e kėtij vendi kampion i demokracisė, vendi i cili, ėshtė nė krahun e anėn e shqiptarėve. Pėr kėtė ai iu referua fakteve qė ashtu si qe mė parė me presidentin Woodro Willsion, me Shqipėrinė e shqiptarėt. Siē, ishte Klintonin e Bush me Kosovėn e pavarėsinė e saj.

Patjetėr, tha Cubi qė nė kėtė kontekst, pėrkrahja dhe mbėshtetja amerikane pėr Shqipėrinė e shqiptarėt kurrė nuk ka munguar. SHBA i dha ndihmėn e saj demokracisė sė brishtė dhe liderit tė saj zotit Berisha. SHBA-ės, vlersojn dhe kanė lidhje tė mira qė tregojn se ato e pėrkrahin dhe e mbėshtetin vetėm demokracinė. Kėtė e ka treguar dhe kjo dėshmi se vetėm nė demokraci dhe kur Shqipėria udhėhiqet nga demokratėt, njėrėzit e mėdhenjė e viztijnė atė: "Nėnė Tereza, Ati i shejt Papa Gjon Pali, ish-presidenti Bush, dhe tash i pari president amerika bėnė njė vizitė historike nė Shqipėri mė 10 qershor."

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara