"Zbardhet" tema që u shtrua në bisedimet e Nju Jorkut: "Nënshkruhet deklarata - kompromisi shumë larg"

-- nga Beqir SINA, Nju Jork

United Nations NY: Dje, më 28 shtator delegacioni i Kosovës dhe i Serbisë zhvillojnë në Nju-Jork, bisedime të drejtpërdrejta lidhur me problemin e statusit të ardhshëm të Kosovës. Kjo është hera e parë që të dyja palët biseduanë ballë me ballë, për këtë problem nën drejtimin e komunitetit ndërkombëtar, gjë që është shumë e rëndësishme për zgjidhjen përfundimtare të problemit të Kosovës dhe procesin e ardhshëm të bisedimeve. Prandaj, këto bisedime kanë tërhequr vëmendjen e gjerë të komunitetit ndërkombëtar.

Dy delegacionet i kushtuan rëndësi të madhe edhe bisedimeve të kësaj here, ato dërguan në Nju Jork, delegacione të nivelit të lartë. Delegacioni i palës serbe kryesohej nga presidenti serb Boris Tadiç dhe kryeministri Vojislav Koshtunica, si pjesëmarrës i delegacionit ishte edhe ministri i Jashtëm Jeremiç dhe ministri i Çështjes së Kosovës Slobodan Samardziç etj. Pala kosovare, me në krye Grupin e Unitetit që kryesohej nga presidenti Fatmir Sejdiu, kryetari i parlamentit Kol Berisha dhe kryeministri i Kosovës zoti Agim Çeku.

Delegacionet në Nju Jork paraqitën planet të cilat kanë paraqitur edhe në takime e mëparëshme, në takimet e ndara me treshen. Ekipi kosovar i unitetit, i kryesuar nga presidenti Fatmir Sejdiu dhe kryeministri Agim Çeku i propozoi Beogradit traktatin për marrëdhënie të mira fqinjësore mes Kosovës dhe Serbisë, si shtete të pavarura.

Pala kosovare, theksuan burime diplomatike nga pallati i Qelqët, ka qënë unike dhe e vendosur vetëm një temë diskutimi. Pikërisht në atë që u debatua edhe në takimin e Londrës. Grupi i Unitetit thotë se se tani me Serbinë mund të ulemi të diskutojmë vetëm një çështje, dhe ajo vetëm me atë që ka të bëjë me marrëdhëniet e bashkëpunimit të fqinjësisë së mirë midis Kosovës dhe Serbisë, si dhe shpreson të arrihet marrëveshje lidhur me të. Presidenti i Kosovës Fatmir Sejdiu vuri në dukje se gjatë bisedimeve, përveç temës mbi pavarësinë e Kosovës, delegacioni kosovar nuk diskutojë për temë tjetër dhe nuk pranoi asnjë sugjerim të palës serbe. Pala kosovare ka kundërshtuar me propozimet serbe për autonomi dhe për vazhdimin e negociatave deri në gjentjen e një kompromisi. Presidenti Fatmir Sejdiu tha se status quoja është e parpranueshme. Ai pohon se 10 dhjetori është afati i fundit për zgjidhjen e statusit të Kosovës. Ndërsa kryeministri Agim Çeku u shpreh se Prishtina dëshiron që statusi të zgjidhet përmes Këshillit të Sigurimit, por nëse kjo nuk është e mundur, do të shpallë pavarsinë e Kosovës.

Pala serbe ka ri-sjellë 5 tema të bisedimeve. Ato ishin: të bëhet përpjekje për të arritur marrëveshjet ndërkombëtare lidhur me realizimin e vetëqeverisjes së lartë të Kosovës, të qartësohen përgjegjësitë e Kosovës dhe të Serbisë, të diskutohet për problemet e rajonit, marrëdhëniet midis Kosovës dhe organizatave financiare ndërkombëtare dhe rajonale, si dhe organizatat administrative dhe ushtarake të OKB-së, duhet të hyjnë në Kosovë për të garantuar zbatimin e marrëveshjeve të sipërpërmendura. Ministri i Çështjes së Kosovës i Serbisë Samardziç u shpreh se, nëse do të arrihet kompromis lidhur me temat e sipërpërmendura, atëherë Kosova do të zotërojë 95% të drejtat e vetëqeverisjes. Ndërsa delegacioni serb i ofroi kosovarëve autonomi substanciale të Kosovës në kuadër të Serbisë.

Bisedimet e radhës zhvillohen me 14 tetor në Bruksel.

Delegacionet e Kosovës dhe Serbisë nënshkruan deklaratën e Nju Jorkut, e cila parashikon respektimin e parimeve të Grupit të Kontaktit dhe vullnetin e popullit të Kosovës. Mirëpo me insistimin e Rusisë, në këtë dokument përmendet edhe Rezoluta 1244 e KS të OKB, pa dhënë shpjegime të mëtejme, se çfarë do të thotë kjo. Ishte ky rezultati i vetëm i bisedimeve të para të drejtëpërdrejta midis delegacioneve të Prishtinës dhe Beogradit, me ndërmjetësimin e trojkës ndërkombëtare. Përfaqësuesit e trojkës u shprehën të knaqur me rrjedhën e takimit dyorësh.

"Atmosfera ishte konstruktive, ndërsa palët u dakorduan për dokumentin e paraqitur", theksoi Volfgang Ishinger (Wolfgang Ischinger), duke shtuar se palët kanë rënë dakord që bisedimet të vazhdojnë me 14 tetor në Bruksel. Është kjo ditë e diel, kur të gjithë janë në pushim. Për Ishingerin është kjo një dëshmi më shumë se duhet punuar edhe në kohën e lirë, për zgjidhjen e statusit të Kosovës.

Një prej vendimeve tjera të marra në Nju Jork është ai që doli nga takimi i Grupit të Kontaktit, i zhvilluar në nivelin e ministrave të jashtëm. Ata vendosën që Grupi i Kontaktit t'ia paraqes raportin përfundimtar sekretarit të përgjithëshëm të OKB, Ban Ki Mun dhe jo trojka Ishinger, Frank Vizner dhe Aleksandar Bocan - Harçenko. Ministri i jashtëm gjerman, Frank-Valter Shtajnmajer (Frank-Walter Steinmeier) të premten deklaroi: "Ne natyrisht nuk kemi arritur në destinacionin e dëshirave tona. Pozicionet e Serbisë dhe të kosovarëve nuk janë afruar, por besoj, se qysh tani duket, që ne kemi mundur ta shmangim konfliktin e madh që kërcënonte në mes të vitit në qershor dhe në fillim të korrikut. Ky është një kontribut i rëndësishëm."

Njëkohësisht, edhe komuniteti ndërkombëtar ka divergjenca të mëdha në këtë problem. Qëndrimi i SHBA-së është shumë i qartë dhe disa herë e ka përkrahur hapur pavarësinë e Kosovës. Më 25 shtator, sekretarja amerikane e Shtetit Kondoleza Rajs u tha korrespondentëve se Kosova duhet të realizojë pavarësinë, dhe pala amerikane po bën përpjekje për këtë. Ajo është e mendimit se vetëm nëse Kosova bëhet e pavarur, mund të sigurohet qëndrueshmëria e Ballkanit. Analistët janë të mendimit se në gjendjen kur SHBA-ja dhe BE-ja përkrahin gjithësisht pavarësinë e Kosovës, atëherë bisedimet e kësaj here do të jenë shumë të vështira.

Udhëheqësit i Ekipit të Unitetit, në Nju Jork, shpalosin qëndrimet unike për Pavarësi të Kosovës

-- nga BEQIR SINA, Nju Jork

Pavarësia e Kosovës është caku i fundit dhe i panegociueshëm
Ekipi i Unitetit, i cili ka mbërritur je pasdite në Nju Jork, thotë se shtë i bindur dhe i vendosur se nuk do të pranohet asnjë zgjidhje tjetër përveç pavarësisë së Kosovës. Anëtarët e Ekipit të Unitetit kanë theksuar se janë të gatshëm në rast të një bllokimi të sërishëm të procesit të statusit të Kosovës në Këshillin e Sigurimit të veprohet në rrugë të tjera alternative. Megjithatë, sipas tyre, veprimet e palës kosovare duhet të bëhen në koordinim të plotë të bashkësisë ndërkombëtare në krye me Shtete e Bashkuara të Amerikës. Udhëheqësi i Ekipit të Unitetit, Presidenti Fatmir Sejdiu, kryetari i Parlamentit të Kosovës zoti Kolë Berisha, dhe kryetari i partisë demokratike të Kosovës Hashim Thaqi në bised me gazetën kombëtare Bota Sot, shpalosën qëllimet e tyre, vlersuan rëndësinë e këtij takimi dhe faleminderuan dhe përshëndetën qëndrimin e Shqipërisë e kryeministrit të Shqipërisë zoti Sali Berisha, në Asamblenë e 62-të OKBës në Nju Jork.

Kështu që Udhëheqësi i Ekipit të Unitetit, Presidenti Fatmir Sejdiu, deklarojë para takimit për gazetën tonë se "Vijmë në takimin e Nju Jorkut, të bëjmë një përballe të vizioneve tona. Ne do të ofrojmë atë dokument që kemi ofruar edhe në takimin e Londrës, për të radhmen e raporteve që do të vendosen mes Kosovës dhe Serbisë. Si dy shtete sovrane të lira dhe demokratike, që aspirojnë për t'u bërë sa më parë anëtarë të familjes europiane dhe strukturave evroatlantike. Pavarësia e Kosovës, mendojë se është e panegociueshme dhe vullnet politik i popullit të Kosovës. Është një e drejtë krejt e natyrëshme e këtij populli ashtu sikurse edhe vendet e tjera, ashtu si të gjithë popujt e tjerë të rajonit. Kështu, që së bashku t'i kontribojmë paqes dhe stabilitetit në rajon e të nxisim hapat që të inkuadrohemi në të gjitha struktura euro-atlantike.

Gazeta kombëtare Bota Sot ishte e interesuar të dinte se çfarë pritej nga ky takim nga pala kosovare. Presidenti i Kosovës, zoti Sejdiu tha, se; "Ne presim nga ky takim, atë që e shohim të mundëshme të realizohet nga ky takim dhe që ne do t'a paraqesëm. Dhe të tregojmë se kemi një bashkëpunim të jashtëzakonëshëm me vendet që na kanë mbështetur deri tani. Vende të cilat po mbështesin me të vërtet fuqishëm vizion tonë politik dhe të drejtën e Kosovës për mëvehtësi, e cila nga këto vende është thënë disa herë. Dhe besoj që edhe këtu do të jemi në vazhdën e mirë të angazhimeve dhe të bashkëpunimit me SHBA-të, të cilat unë personalisht i quaj dhe nikoqirët e këtij procesi.

Po për qëndrim e Shqipërisë, dhe më konkretisht atë të kryeministri Berisha gjatë qëndrimit të tyre në Nju Jork? Sejdiu, shprehet se është absolutisht për t'u vlersuar dhe përshëndetur ky qëndrim dhe ajo çka Shqipëria po bën me të gjitha strukturat e saj. Pra edhe me rrjetin diplomatik dhe institucionet që ka. Dhe në këtë rast edhe kryeministri Berisha dhe ardhja e tij në Nju Jork, është me një domethënje të veçantë. Dhe ne vetëm që mund të përshëndesëm këtë qasje dhe agazhim kaq të rëndësishëm që ka jo vetëm tani por shumë kohë.

Kryetari i parlamentit të Kosovës, zoti Kolë Berisha thotë se: "Ne nuk presim diçka spektakolare nga ato që kemi pasë në Londër. Kemi ardhur këtu në Nju Jork, të paraqesim qëndrimet tona të pandalëshëm, të shprehim gadishmërin tonë për të bashkëpunuar si dy fëqinjë të mirë, që do të ishte në interes të të dy vendeve tona."
Anëtari tjetër i Grupit të Unitetit, dhe njëhereshit kryetari i partisë Demokratike të Kosovës, zoti Hashim Thaqi, i deklarojë gazetës sonë që: "Natyrishtë, se ne presim të tregojmë qëndrimin tonë shumë të qartë se Kosova është e përgaditur e unike për të filluar, funksionuari si shtet. Natyrisht do të tregojmë në këtë aspekt edhe përkushtimin tonë që, që komuniteti ndërkombëtar të njoh pavarësinë e Kosovës, sa më shpejt të jetë e mundur. Për Kosovën mendojë se Pavarësia është kompromisi të cilin e kemi bërë prandaj jemi duke punuar në drejtim të asaj që të ndërtojmë shtet demokratik, shtet moderrn, ku do të sundojë vetëm ligji dhe do të respektohen të drejtat e minoritarve dhe do të hapet rruga reale e paqes dhe stabilitetit në rajon, por edhe e integrimit në Bashkimin Europian në Nato.

Gazeta Bota Sot, pyeti zotin Thaqi se cila është rëndësia e këtij takimi, dhe ai tha se: "Rëndësia e këtij takimi është se ne përsëri do të ofrojmë ofertën tonë, të pavarësisë dhe të çështjes së fqinjësisë së mirë, botkuptimin për të ardhmen tonë dhe zotimin tonë gjithashtu për këtë çështje. Takim i Nju Jorkut, ëshët takim i mesazhi që kjo çështje të zgjidhet sa më shpejt që është e mundur. Çka do të thotë edhe para 10 dhjetorit - por edhe më 10 dhjetor. Pra se Kosova në çdo moment është e gatëshme të fundksionoi si shtet dhe se çdo vonesë është shumë e dëmëshme si për Kosovën për paqen dhe stabilitetin por edhe për investimet e SHBA-s dhe vendeve të tjera.

"Është shumë inkurajues" na tha zoti Thaqi, qëndrimi i Shqipërisë dhe gjegjësisht qëndrimi i këtyre ditëve i kryeministrit Berisha në Nju Jork. Shqipëria ashtu si edhe kësaj radhe pro edhe në takime të mëherëshme përgjethësiht Shqipëria vazhdimisht ka luajtur rolin e vet që i takon, edhe për çlirimin e Kosovës, edhe tani në fazën e tranzicionit edhe në gadishmërin e saj për vendimin e njohjes së Kosovës shtet të pavarur dhe sovran. Për këtë është me shumë rëndësi të theksohet dhe të faleminderojë të gjithë në Shqipëri, për qëndrimin e tyre unik karshi çështjes së Kosovës, çka do të thotë pavarësinë e Kosovës.