HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Bashkatdhetarėt nė Zvicėr, besojnė se krenaria e luftės sė UĒK-sė, Ramush Haradinaj, sė shpejti do tė lirohet nga Gjykata e Hagės

Ramush Haradinaj edhe nė kohėrat sfiduese pėr Kosovėn besoi nė drejtėsi ndėrkombėtare

-- nga Dashnim HEBIBI, Zürich, 23 maj 2007

Dashnim HEBIBI Anketuam disa nga kėta bashkatdhetarė, qė i takuam nė disa vendtakime tė ndryshme tė disa qyteteve tė Zvicrės, si Zürichut, Bülachut, Oerlikonit, Solothurnit, Bernit, Tunit, Argaut, Lozanės, Luzernit, Frieburgut, Wintethurės, Glatbrukut, Neuchatelit. St.Galleneti, Flumsit, Sargansit, Spreitenbachit dhe zgjodhėm disa pjesė nga fjalimet e tyre, qė pėrkrahin me tė madhe drejtėsinė e mbrojtur para drejtėsisė tė nderuar ndėrkombėtare tė Hagės, drejt heroit pėr sė gjalli tė Kosovės Ramush Haradinaj.

Zakonisht tek ne, ata qė kanė kontribuar, me ata qė krenohet historia, qoftė nga trimėria, arti, gjuha, tradita etj, ata qė na japin emėr tė mirė dhe imazh kuptohet pozitiv, ata qė na frymėzojnė pėr liri e pavarėsi..., kujtohen pas vdekjes me njė emision, apo dy shkrime dhe aq. Duke parė kėtė aktualitet, mora guximin qė tė thej njė akull tė fortė dhe tė pranojė se edhe pėr sė gjalli duhet lavdėruar dhe kujtuar ata qė kanė punuar dhe po punojnė nė kėtė rast nė ēėshtjen kombėtare. Prandaj, me disa fjalė tė qėndisura moralisht dhe tė buruara nga kroi i pastėr i shpirtit, duke qenė apolitik dhe jo folklorik, por ashtu si shihen gjėrat natyralisht mundohem qė tė shpalos njė histori nė vetėvete e cila hesht dhe kjo heshtje ėshtė e fortė nė moral, qė dita ditės pėrmendet dhe krenohemi qė jemi gjak shqiptari, qė jemi nė tė njejtėn gjuhė, qė kemi tė njejtin flamur dhe qė e kemi tė njejtin emėr shqiptarė.

Haradinaj - poster
Pėr Ramush Haradinaj - poster

Krenaria e gjithė historisė sė njė heroi pėr sė gjalli, kujtohet nė kėtė milenium tė ri, i cili mbrojti pragun e shtėpisė, i cili nuk pranoi qė ti pėrdhoset nderi, flamurit, e gjuhės kombėtare, luftoi duke sakrifikuar mė tė shtrenjtėn e kėsaj jete, jetėn dhe familjen e tij, ku edhe ka dėshmorė dy vėllezėr, pėr tė cilėt krenohet dhe mburret, qė kanė luftuar kundėr njė regjimi tė egėr qė vriste fėmijė, gra dhe pleqė tė pafajshėm, me tė vetmėn arsye se janė shqiptarė. Gjersa, shohim nėpėr Kosovė, se po pėrkrahet mbrojta e drejtė e heroit pėr sė gjalli Ramush Haradinaj, nėpėr qytete tė ndryshme para Tribunalit Ndėrkombėtar nė Hagė, edhe diaspora ėshtė nė pėrkrahje tė madhe drejt drejtėsisė. Kėshtu nė katėr anėt e Zvicrės, me krenarinė mė tė madhe pėrmendet dhe nderohet heroizmi i paparė i heroit pėr sė gjalli tė Kosovės z.Ramush Haradinajt. Na kujtohet tė gjithėve, se njė ditė pasi qė Ramush Haradinaj dha dorėheqje si kryeministėr i Kosovės, senatori Joseph Biden, zyrtar i lartė demokrat nė Komitetin e Senatit tė SHBA-sė pėr Marrėdhėnie me Jashtė, e lavdėroi atė si patriot dhe burrėshtetas.

Hebibi nė njė takim pėr Ramush Haradinaj
Hebibi nė njė takim pėr Ramush Haradinaj

“Unė dėshiroj ta pėrshėndes publikisht pėr guximin e tij,” tha Biden, i cili e pėrshkroi Haradinajn si njeri tė ri, i cili dukej sikur se mund ta ngrinte kaun prej hendeku. Me qė lartėmadhėria e tij Ramush Haradinaj, migroi nė Zvicėr pėr tė fituar para dhe tė ikte nga represioni serb. Ai punoi atje si roje sigurimi, truproje nė klube nate dhe punėtor fizikė pėr tė kontribuar pėr familjen e tij dhe tė afėrmėve, sepse siē dihet nė Kosovė ishte e pamudur tė punėsohesh. Ai gjithashtu u bė aktiv nė vorbullėn e rezistencės politike tė shqiptarėve etnikė, tė cilėt e kishin bazėn e vet nė Zvicėr.

Duke u kthyer pėrgjithmonė nė Kosovė nė verėn e vitit 1998, ai rroki armėt me armatėn e re tė formuar, Ushtrinė Ēlirimtare tė Kosovės.Aftėsitė e tij tė udhėheqėsit dhe mungesa e mėshirės u bėnė tė dukshme shpejt kur ai dhe njerėzit e tij vendosėn kontrollin total mbi Zonėn e Dukagjinit, e cila pėrfshin qytetet e rėndėsishme tregtare tė Pejės, Deēanit dhe Gjakovės. Gjatė luftės dhe pasojave tė saj, komandanti i ushtrisė sė lavdishme tė UēK-sė i kthyer mė pastaj pas pėrfundimit tė luftės nė politikan, vendosi marrėdhėnie tė mira me komandantėt e NATO-s dhe zyrtarėt e OKB-sė. Soren Jessen Petersen, i cili ka kryesuar misionin e OKB-sė nė Kosovė nga viti 2004- deri nė vitin 2006, lavdėroi Haradinajn pėr “udhėheqjen e tij dinamike” dhe pėr “vizion”. Partia e Haradinajt AAK-ja pėrfundoi e treta nė zgjedhjet e vitit 2004 dhe iu bashkua koalicionit nė pushtet tė udhėhequr nga Ibrahim Rugova, atėkohė kryetar i Qeverisė sė Pėrkohshme dhe burrėshtetas mė i vjetėr dhe i butė kosovar.

Tre muaj mė vonė, akuzat nga Haga u dorėzuan. Haradinaj dhe dy togerėt e tij madhor, Idriz Balaj dhe Lahi Brahimaj, ishin akuzuar pėr krime lufte. Nė dhomėn e gjyqit, Haradinaj ėshtė i pėrfaqėsuar nga Ben Emmerson, njė avokat ambicioz nga Londra, i cili punon nė njė kompani tė drejtėsisė sė bashku me Cherie Blair, gruan e kryeministrit tė Britanisė, Tony Blair. Geekie, zėdhėnėsi i UNMIKut, ka thėnė se nuk ka asnjė dėshmi se Haradinaj ka lidhje me krimin e organizuar, pėr tė cilin supozohet. Edhe bashkatdhetarėt, si e gjithė Kosova dhe shqiptaria, besojnė se Haradinaj, do tė del triumfues para gjykatės sė nderuar tė Hagės. Ka dy muaj e mė shumė, qė nėpėr shumė qytete tė Zvicrės, temė aktuale ėshtė pavarėsia e Kosovės dhe gjykimi i Ramush Haradinajt. Bashkatdhetarėt e tė gjitha trevave shqiptare qė jetojnė nė kėtė shtet mik tė kombit tonė Zvicra, kujtojnė luftėn heroike tė Ramush Haradinajt dhe besojnė nė pafajsinė e tij. Ne anketuam disa nga kėta bashkatdhetarė, qė i takuam nė disa vend takime tė disa qytete tė Zvicrės, si Zürichut, Bülachut, Oerlikonit, Solothurnit, Bernit, Tunit, Argaut, Lozanės, Frieburgut,Wintethurės, Glatbrukut, Neuchatelit. St.Galleneti, Flumsit, Sarganist, Spreitenbachit dhe zgjodhėm disa pjesė nga fjalimet e tyre qė pėrkrahin me tė madhe drejtėsinė e mbrojtur para drejtėsisė ndėrkombėtare tė heroit pėr sė gjalli Ramush Haradinaj.

Nė mesin e kėtyre bashkadhetarėve kishte familjarė tė dėshmorėve tė UĒK-sė, UĒPMB-sė, intelektualė tė varur e tė pavarur dhe ja se ēfarė na deklaruan ata me krenari: "Ramush Haradinaj, besojmė se do tė del triumfues. Po pėrcjellim seancat gjyqėsore dhe shohim se disa dėshmitarė po mundohen tė mveshin akuza, por drejtėsia e kupton dhe po i zenė ata me shpifje. Ramush Haradinaj, me miqtė e tij, me vėllezėrit tanė, dy togerėt madhor, Idriz Balaj dhe Lahi Brahimaj, po i tregojnė botės sė qytetėruar edhe pse dihet, se kemi mbrojtur nderin, nuk lejohet qė tė luhet me moral, nuk lejohet qė tė vrasin fėmijė, pleqė dhe gra shtatėzėna, me tė vetmin "faj", se janė shqiptarė. Lufta ėshtė imponuar, ne nuk kemi pushtuar askend, ne nuk kemi shkuar nė Beograd tė luftojmė, ne kemi mbrojtur pragun e shtėpisė, ne kemi mbrojtur tė drejtat tona natyrore. Na kujtohen disa fjalė tė urta, tė cilėt shpesh kur takoheshim me kėtė shqiponjė tė kombit tonė Ramush Haradinaj na thoshte me plot modesti, ku ai nuk ishte gjoksrrahės, nuk nėnēmonė tė tjerėt, i urtė, i qetė kur fliste, i dėgjueshėm dhe na thoshte: "Nuk ka qėllim tė madh pa sakrifica tė mėdha.Dashuria pėr atdheun ėshtė topi qė shkatėrron kalatė mė tė forta dhe kalaja qė mund t'u qėndrojė topave mė tė fortė. Mos pyet se ē'do tė bėjė atdheu pėr ty, pyet me gėzim ē'mund tė bėsh ti pėr tė. Edhe mė i merituari i ka mė shumė borxh atdheut, sesa atdheu atij.

Njeriu nuk lind pėr veten e vet, por pėr atdheun.Liria ėshtė thelbi i shpirtit dhe i mendjes; aty ku s'ka liri, mendja dhe shpirti thahen si bima pa ujė. Te liria s'arrihet nėpėr lule po nėpėr vuajtje e mundime tė gjata. Mė parė do vdekur nė kėmbė, se sa tė jetojmė nė gjunjė.Sinqerisht e them, se Ramush Haradinja, ishte shumė i qetė, mundohej gjithnjė qė tė dėgjojė edhe pse shpesh flisnim ne me emocione. Ai ishte dhe pėr nga natyra ėshtė optimist, kurr nuk dorėzohej. Bėmirėsit Xhelil Xhelili dhe Prof.Skender Rexhepi, qė njėherit ėshtė edhe drejtor i Bibliotekės sė parė shqiptare nė Zvicėr, me emocione ndėr tė tjera thanė se: "Me Ramush Haradinaj, do tė krenohemi pėrgjithmonė dhe familjen e tij tė nderuar. Sinqerisht, ju them, se Ramushi ėshtė heroi i pavdekshėm, ai edhe pėr sė gjalli do tė nderohet si hero, si shqiponjė e flamurit kombėtar. Sado qė tė flitet pėr Ramush Haradinajt, prap ėshtė pak, por mundohemi qė tė solidarizohemi me Ramush Haradinajn edhe ne nė mėrgatė, e konkretish ne nė Zvicėr.

Ai edhe nė kohėrat mė sfiduese pėr Kosovėn besoi nė drejtėsi ndėrkombėtare dhe vendosi pėr tė mos u fshehur, vetėm e vetėm pėr tė ndihmuar Kosovėn tė arrijė atje ku dėshirojmė tė gjithė ne.Ashtu siē ka thėnė i ndjeri z. Robin Cook, se ‘nėn udhėheqjen e tij, Kosova ka pėrparuar mė shumė nė pėrmbushjen e standardeve kryesore, sesa gjatė pesė viteve tė kaluara, dhe profesori Ismajl Kadare se ‘zoti Haradinaj, me dorėheqjen e tij tė menjėhershme dhe me nisjen e menjėhershme pėr nė Hagė dha njė shembull qytetarie qė e nderon atė vetė dhe qeverinė qė kryeson". Ndėrsa Besniku nga Presheva tha se: "Ai luftoi pėr ta ēliruar popullin nga pushtimi serb, nė vijim tė dhjetėve viteve pushtimit mė brutal nė zemrėn e Evropės qė nga periudha naziste. Ai ėshtė njė hero i dekoruar i Luftės sė NATO-s tė vitit 1999 nė Kosovė, ku dhanė jetėn dy vėllezėrit e tij, Shkelzen dhe Luan. Pas luftės ai luajti njė rol kryesor nė transformimin e Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės nė njė trupė mbrojtėse dhe pastaj u bė politikan. Ai ėshtė njė mendimtar pėrparimtar dhe human qė e ndėrtoi njė parti politike, Aleancėn pėr Ardhmėrinė e Kosovės, ishte deputet nė tė dyja zgjedhjet kombėtare parlamentare, fitoi njė grade shkencore si jurist dhe pastaj u mbėshtet njėzėri nga partia e tij pėr t’u bėrė kryeministėr.

Pas kėtyre takimeve, kėtyre pėrshkrimeve tė atmosferės momentale nė Zvicėr nė lidhje me gjykimin e Ramush Haradinajt, pasqyrojmė edhe njė lajm tė shkurtėr, ku po tregohet zemėrbardhėsia e familjes Haradinaj, drejt mėrgatės, ku njė grup intelektualėsh nga Zvicra, mė konkretisht bashkėinicuesit e Bibliotekės sė parė shqiptare nė Zvicėr i kryesuar nga Prof.Skender Rexhepi, vizituan Kosovėn dhe realizuan shumė takime tė rėndėsishme nga presidenti e gjerė tek shkrimtarėt e atdheut tonė dhe njėherit me respekt vizituan edhe selinė e AAK-sė nė Prishtinė, ku i mirėpritėn edhe njė delegacion i AAK-sė, si nga nėnkryetari i saj Ahmet Isufi, vėllau i Ramush Haradinajt, z.Daut Haradinaj, veprimtari Ymer Abazi dhe ekipi i tij, ku me njė mikėpritje tė pėrzemėrt, kėtij delegacioni iu dhanė urimet mė tė pėrzemėrta pėr themelimin e Bibliotekės sė parė shqiptare nė Zvicėr dhe z.Daut Haradinaj i dhuroi me respekt librin mė tė ri kushtuar jetės dhe veprės pėr sė gjalli, kėtij heroi tė atdheut tonė Ramush Haradinajt, duke premtuar, se do tė ndihmohet me tė gjitha mėnyrat kjo Bibliotekė dhe nuk do tė harrohet pėr asnjėherė diaspora jonė e rėndėishme, diaspora, kjo arterie kryesore e atdheut dhe duke ditur rėndėsinė e saj tė madhe qė do tė ketė nė mėrgatė e konkretisht pėr brezin e ri.

Nė tė gjitha kėto, Ramush Haradinaj i shėmbėllen Nelson Mandelės, tė cilin ne nuk duhet tė harrojmė se dikur ishte quajtur “terrorist” nga kundėrshtarėt dhe denigruesit e tij pse ai pėrpiqej ta ēlironte popullin e tij nga aparteidi". Me kėtė rast kujtojmė edhe njė fjalim tė mbajtur para disa vitesh tė Goldbergut, ku patė theksuar se Ramushi “bėri punė tė mirė dha bashkėpunoi mirė me komunitetin ndėrkombėtar dhe largimi i tij ishte njė goditje”. Kongresisti Rohrabacher reagoi duke thėnė se “tė akuzosh Ramush Haradinajn ėshtė njė lloj sikur ta kishe akuzuar Alesandėr Hamiltonin” - burrėshtetasin amerikan tė shekullit tė tetėmbėdhjetė qė ishte delegat i Kongresit Kontinental dhe qė kishte luajtur rol vendimtar nė formėsimin e politikės sė jashtme e tė brendshme nė dekadėn e parė tė Pasrevolucionit tė Madh Amerikan. Prandaj, sado qė tė flitet pėr Ramush Haradinjan ėshtė pak, por edhe ne krenohemi qė e kemi njė burrė qė nuk u frigua nga regjimi i egėr, por luftoi me shpirt qė tė mbrojė pragun dhe pėllėmbėn e atdheut."

Bashkatdhetarėt qė jetojnė nė Zvicėr, shpresojnė se shpejt, Ramush Haradinaj me shokėt e tij tė idealit, do tė dalin tė pafajshėm, do tė kthehen nė Kosovė, do ti kthehet familjes, miqėve tė tij dhe atdheut. Tribunali Ndėrkombėtar nė Hagė, e dinė mė sė miri se si ndahet drejtėsia, prandaj tė gjithė bashkatdhetarėt njėzėri besojnė nė kėtė drejtėsi ndėrkombėtare dhe pėrshėndesin punėn qė bėnė kjo gjykatė dhe shpresojnė se Ramush Haradinaj, do tė kthehet shpejt nė Kosovėn e bukur, nė Kosovėn e pavarur, ku pėr tė cilėn vetė Ramush Haradinaj, ka sakrifikuar dy vėllezėr, ku Kosova nė pėrgjithėsi ka sakrifikuar shumė djemė, ku gjaku i dėshmorėve dhe ndihma e miqėve tanė si Amerika, Anglia, Gjermania etj, me njė fjalė e aleatėve tanė, bėri qė Kosova tė lirohet nga ēizmja e robėrisė, tė jetojė lirshėm, tė pėrjetojė fjalėn e lirė, pra tė jetė e pavarur.

Letėrnjoftim i shkurtėr:
Ramush Haradinaj lindi mė 3 korrik 1968 nė Gllogjan, afėr Deēanit. Ėshtė njė politikan dhe ish-udhėheqės i Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės (UĒK). Prej datės 3 dhjetor 2004 deri mė 8 mars 2005 ishte Kryeministėr i Kosovės. Haradinaj ėshtė rritur nė Gllogjan nė njė familje bujare shqiptare ku edhe u frymėzua pėr dashurinė ndaj atdheut, diēka qė mė vonė e dėshmoi me luftėn heroike qė e bėri nė Dukagjinin legjendar kundėr pushtuesit tė regjimit serb. Ramush Haradinaj ishte komandant nė Zonėn Operative tė Dukagjinit tė UĒK-sė. Pas luftės me transformimin e Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės nė Trupat Mbrojtėse tė Kosovės (TMK) ai emėrohet zėvendėskomandant i TMK-sė, mirėpo pas njė kohe ai u largua nga jeta ushtarake dhe themeloi partinė Aleanca pėr Ardhmėrinė e Kosovės (AAK), kryetar i sė cilės ėshtė edhe sot.
Mė 3 dhjetor 2004 nė parlamentin e Kosovės u zgjodh kryeministėr me shumicė votash. Mė 8 mars tė vitit 2005, Tribunali pėr Krime tė Luftės nė ish-Jugosllavi publikoi aktakuzėn pėr krime lufte ndaj Ramush Haradinajt dhe si rrjedhojė po atė ditė Haradinaj dha dorėheqja nga pozita e Kryeministrit tė Kosovės nė mėnyrė qė tė pėrballet me aktakuzėn e ngrituar ndaj tij. Ai tė nesėrmen shkoi vullnetarisht nė Tribunalin e Hagės, ku me tė mbėrritur u burgos. Pas disa muajve nė paraburgim ai u lirua pėrkohėsisht deri nė fillom tė gjykimit tė tij nė Tribunal. Ėshtė i martuar me prezantuesen e lajmeve, Anita Haradinaj, me tė cilėn ka njė djalė dhe njė vajzė. Haradinaj ka jetuar pėr disa vite jashtė Kosovės, kryesisht nė Zvicėr, ku edhe ka mėsuar gjuhėn frėnge dhe angleze. Banon nė lagjen Arbėria nė Prishtinė.


Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara