Kosova nis të mendojë evropianisht

Pas shumë vitesh e pas shumë labirintesh të pakuptueshme politike, Kosova hyri në një proces të rëndësishëm historik, sqarimit të pozicionit të saj ndërkombëtar dhe vizionit të saj se si duhet shkur dhe kah duke shkuar, dhe se si duhet ndërtuar shteti demokratik dhe kushtetues. Këtë e bëri të mundur emisari i OKB-së, Martti Ahtisaari, i cili propozoi kornizat e shtetit të ardhshëm të Kosovës dhe ardhmërin e saj europiane. Pos kësaj në propozimin e tij lexohen qartë kuadrot e katër JO-ve të Grupit të Kontaktit dhe heqja e sovranitetit të serbisë ndaj Kosovës, si: JO kthim në statusin përpara 1999; JO coptim të Kosovës; JO bashkim me ndonjë shtet fqinj; JO diskriminim të pakicave etnike në Kosovë.

Gjithashtu në propozimin e Ahtisaarit vërjem përmirësimin e imazhit historik ndërkombëtar të Kosovës dhe arkitetkturës së ardhshme të mardhënieve ndërkombëtare. Një fakt i rëndësishëm duket se në propozim kemi përcaktimin e saj se qfarë shoqërie në të vërtetë duhet të jetë sic thuhet "Kosova do të jetë një shoqëri shumë-etnike, që e qeveris veten në mënyrë demokratike dhe me respekt të plotë për rendin ligjor, nivelin më të lartë të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore të pranuara nga bota ndërkombëtare, dhe që nxit ekzistencën paqësore dhe të lulëzuar të gjithë banorëve të saj".

Shihet se Ahtisaari në vend se ta përdor fjalën shtet ai i ikë asaj dhe përdor gjuhën e diplomacisë indirekte, që thotë "shoqëri" e që në esencë për nga terminologjia politike dhe diplomatike shumë pak dallohen sepse "shteti" është "polis" dhe ky "polis" është "bashkësia" dhe kjo "bashkësi" është "shoqëria" dhe "kjo shoqëri përbën shtetin" etj. Nuk është gjë aspak e vogël të hysh e të dalësh me këmbën e njejtë, këtë e bëri Ahtisaari me një diplomaci dhe me një politikë shumë thelbësore. Ai po mban në duar një tufë nervash të ngjarjeve të rëndësishme historike, gjithashtu edhe tani i ka futur duart në spicat e rrotës historike me propozimin e tij që e dërgoi në Prishtinë dhe Beograd.

Ahtisaari në këtë mënyrë tregon qartë se pa një zgjidhje historike dhe duke u bazuar në të drjetën e natyrshme të popujve për vetvendosje dhe liri nuk ka paqe dhe stabilitet afatgjatë. Në këtë mënyrë Kosova duhet të nis të mendoj evropianisht dhe të ecë drejtë europës dhe në hapa të sigurtë të ndërtimit të shtetit të saj ligjor dhe kushtetues.

Në qoftë se Kosovarët, nuk do të jenë të mencur në këtë kohë, sa që ishin edhe trima në atë kohë, dhe t'i binden përvojës së domosdoshmërisë së një shteti që proprozoi emsiaari Ahtisaari, nuk do të mund të përfitojnë nga paqja dhe suksesi i tyre për të bërë një shtet demokratik dhe europian. Në vend të politikës së gabuar, ata duhet që të ndjekin politikë të qartë të demokracisë dhe paqes. Mirëpo në qoftë se aftësia dhe vizionet e qarta nuk mbështetn nga mundësitë reale për zbatimin e tyre, ato shëndrrohen në vlera të dhimbshme. Prandaj nëse mbetet për t'u hetuar se si një mekanizëm kaq i keq i qeverisë i zbatuar ndaj nesh, do të mund t'i përgjigjej qëllimit të tij, atëherë sigurisht, kjo gjendje e gjërave nuk mund ta meritonte emrin e shtetit të Kosovës dhe as njerëzit e mencur nuk do t'ia besonin atij vullnetin e tyre.

Në këtë rast historik për Kosovën duhet sfiduar marifetet e "politikanëve të vegjël" për të kontrolluar ose ndryshuar te pandalshmen e të pandryshueshme të natyrës. Edhe pse është e kotë të shpresosh e mund të ruhesh nga ngjarje që janë shumë përtej fuqisë së parashikimit ose kujdesit njerëzor dhe do të ishte punë boshe të kundërshtoje një popull për shkak se ai nuk mund të bëjë gjëra të pamundura. Sikur njerëzit të ishin engjëj nuk do të kishte nevojë që të bëhet sheti i Kosovës. Por interesi i njeriut duhet të lidhet me të drejtat kushtetuese të vendit që zë sikurse që është Kosova. Sikur engjëjt të qeverisnin njerëzit nuk do të ishte nevoja as për kontrolle të jashtme e as të brendshme mbi shtetin e Kosovës. Në ndërtimin e shtetit të Kosovës, ku njerëzit duhet të qeverisin njerëzit e Kosovës, vështirësia më e madhe është: së pari, t'i jipet mundësi shtetit të Kosovës që të kontrollojë të qeverisurit dhe veteveten dhe së dyti vështirësia tani më e madhe e Kosovës të skarifikojë në mënyrë ambicioze si shumicës për të ngritur lartë pakicën. Edhe pse s'ka dyshim se varësia nga populli i Kosovës është kontrolli parësor mbi qeverisjen, por përvoja e ka mësuar njerëzimin se janë të domosdoshme edhe garanci plotësuese. Kështu që shteti i Kosovës duhet të jetë për një qeverisje të mencur e të ekuilibruar dhe për një popull të lirë dhe prosperues e integrues.