Ditëlindjet e mija

-- nga Parashqevi Kostaq Stefa

A ka gjë më të dhimbëshme se ajo, që ditën kur ti mbush një vjeç, kur e gjithë familja pret të festojë ditëlindjen tënde të parë, kur ti s'je veçse një foshnjë njëvjeçare, një pafajësi e gjallë dhe ja pikërisht atë ditë, që do të ishte një ditë gëzimi i madh për familjen tënde, vjen lajmi kobzi që atin tënd të shtrenjtë, kryetarin e familjes tënde, e kanë pushkatuar barbarisht, duke qenë i pafajshëm dhe për mëse gjashtëdhjetë vjet e lanë pa varr dhe pa emër! Që nga ajo ditë, për ty s'do të kishte më ditëlindje, sepse ajo datë në familjen tënde do të thoshte ditëvdekje e atit tënd tejet të pafajshëm.

Kjo më ndodhi mua, Tinës (Parashqevi Kostaq Stefa) fëmijës më të vogël të bashkëshortëve Kostaqi dhe Eleni Stefa. U rrita pa njohur atin tim të shtrenjtë. U rrita pa përkëdheljet e tij, pa thirrur njëherë fjalën e shtrenjtë "baba". U rrita duke patur në sy portretin e tij të ëmbël prej shenjtori vetëm nga një fotografi e madhe aty, në dhomën e gjumit, ku flinim ne të dyja, unë dhe nëna ime Eleni. Është ajo fotografi e fiksuar ditën e martesës së tyre. Qysh se isha fëmijë, përditë rrija çaste të tëra duke e parë atin tim dhe më dukej se edhe ai vetë ishte aty me mua. bashkëmoshtatarët e mi i kishin etërit e tyre, të cilët i sillnin çdo ditë në kopësht dhe më vonë, në ditën e parë të shkollës ata ishin përsëri pranë fëmijëve të tyre. Kurse unë? Unë kurrë s'do ta njihja atin tim të dashur.

Mësuesja e popullit, Eleni Stefa

Kur fillova të ndërgjegjësohem dhe të kuptoj se mungesa e atit tim vinte, sepse ishte shpallur "armik" dhe ishte pushkatuar barbarisht nga diktatura komuniste shqiptare si "armik i popullit", atëhere qendroja më shpesh para portretit të tij dhe e përlotur pyesja: "Pse të vranë o baba?!"
Ai, me vështrimin e tij tejet të ëmbël sikur më thoshte: "Dije mirë moj bijë, kam qenë dhe mbetem i pafajshëm!"

Parashqevi (Tina) Stefa

Për pafajësinë e tij isha e bindur nga fjalët e nënës sime, por atë m'a përforconin edhe më shumë njerëz të ndryshëm, bashkëqytetarët tanë beratas.
Kanë kaluar shumë vjet dhe ata njerëz kurrë s'i harrojmë; ndonëse nën zë, ata sikur ma lehtësonin atë brengë kur më thoshin: "Vajza e Kostaqit je ti? Ah i shkreti Kostaq... iku kot..." Dhe unë fëmija, shkoja në shtëpi, hyja në dhomën e gjumit, i afrohesha fotografisë, ku im atë qendronte si një dhëndër i bukur, e puthja në buzë nga malli që s'e njoha kurrë dhe nga dashuria.