HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Rrėnimi i edukatės fizike

-- nga Suat Jegeni*, 09-03-2007

I motivuar vetėm nga njė detyrim njerėzor dhe profesional, nėpėrmjet kėtij shkrimi dėshiroj tė parashtroj disa mendime, pėr t'i pasur nė konsideratė dhe pėr t'i pėrkushtuar vėmendje pėrmirėsimit tė politikave qeverisėse pėr sektorin shumė tė prapambetur, por me vlera, tė kulturės e edukatės fizike dhe sportive. Me keqardhje jam i detyruar tė informoj, se gjendja e nivelit e edukatės nė tė ushtruarit e popullatės me aktivitet fiziko-sportiv gjatė kohės sė lirė, nė funksion tė mirėqenies pėr njė jetė aktive dhe tė shėndetshme, ėshtė nė shifrat e 3-4%. Ky nivel ėshtė shumė i ulėt qė duhet tė jetė shumė shqetėsues pėr tė gjithė, i papranueshėm dhe qė nuk korrespondon aspak me arritjet e mira progresive qė po bėhet nė sektorėt e tij tė qeverisjes, qė kontribuojnė pėr mirėqenien e popullit. Tė ushtruarit e popullatės nė vendet e tjera ballkanike, ėshtė nė nivelet 25-35%, nė vendet evropiane ėshtė 45-50%, vendet skandinave mbi 60%, Amerika rreth 50%.

Prapambetja e lėvizjes masive nė tė ushtruarit me aktivitet fizik e sportiv, e pėrfaqėsuar tashmė me sloganin e unifikuar nė mbarė botėn, "Sport pėr tė gjithė", kanė pasqyruar politikat jorezultative qė janė zbatuar e tė trashėguara prej vitesh tek ne. Por, mė shqetėsuese ėshtė fakti, se akoma nuk po vihet as edhe njė tendencė ndryshimi, vlerėsimi dhe pėrmirėsimi tė gjendjes aktuale, si pasojė e sė cilės fatkeqėsisht po kemi njė regres progresiv nė shumė probleme sociale, veēanėrisht nė atė tė pėrgatitjes dhe edukimit tė rinisė, nė problematikat e shumta mbi shėndetin publik, profilaksi, zhvillim e kurim shėndetėsor nė vetė nivelin masiv e cilėsor tė sportit, infrastrukturės sportive etj. Tė ushtruarit me aktivitet fizik e sportiv, ėshtė njė nga tė drejtat bazė dhe njė nevojė e domosdoshme jetėsore pėr ēdo njeri, mbasi ajo pėrbėn njė parakusht pėr mirėqenien dhe cilėsinė e jetės sė ēdo individi e tė familjes, dhe si i tillė pėrfaqėson njė burim vlerash tė gjithanshme me ndikim tė fuqishėm, nė dobi tė mirėqenies sė jetės pėr tė gjithė shoqėrinė.

Pėrmirėsimet e lėvizjes "Sport pėr tė gjithė" duhet tė vlerėsohen edhe tek ne si njė problem i rėndėsishėm kombėtar, mbasi ai do tė luajė njė rol tė rėndėsishėm nė jetėn shoqėrore tė vendit, duke ndikuar fuqishėm nė pėrmirėsimin e shumė problematikave e shqetėsimeve sociale, edukative, ekonomike, shėndetėsore, mjekėsore, sportive etj. "Sporti pėr tė gjithė" pėrfaqėson nivelin e kulturės sportive dhe edukatės fizike tė njė populli, ėshtė aktiviteti mė madhėshtor nė mbarė njerėzimin. Sporti duhet tė jetė i tė gjithėve mbasi pėr tė kanė kėrkesa, interesa dhe nevoja jetėsore i gjithė populli. Pėrmirėsimet nė sportin pėr tė gjithė, do tė shėrbejnė si kusht dhe mundėsi reale, qė ēdo njeri tė pėrfitojė vlerat e gjithanshme jetėsore nėpėrmjet tė ushtruarit fizik, do tė jetė njė mundėsi reale e gjithė pėrfshirjes nė kėtė veprimtari tė tė gjithė kategorive tė njerėzve, nga fėmijėria, deri nė pleqėrinė e thellė, pa dallim moshe, gjinie, gjendjes ekonomike, kulturore, edukative, fizike apo shėndetėsore. Sporti pėr tė gjithė, nėpėrmjet shumėllojshmėrisė sė aktiviteteve fizike e sportive qė afron, do t'i japė mundėsinė ēdo individi qė tė inkuadrohet nė kėtė veprimtari pėr tė plotėsuar sa mė mirė dėshirat, kėnaqėsitė, pritjet dhe veēanėrisht nevojat e gjithanshme pėr tė siguruar njė jetėgjatėsi sa mė aktive, tė lumtur e tė shėndetshme.

Janė kėto disa nga arsyet mė kryesore qė duhet tė na bindin tė gjithėve, se tė ushtruarit e popullatės me aktivitete sportive-fizike domosdoshmėrisht, duhet tė vlerėsohet dhe tė menaxhohet jo vetėm si njė veprimtari prioritare nė politikat e strategjisė kombėtare tė sektorit sportit, por nė gjithė pėrfshirjen e detyrimisht tė saj edhe nė politikat komplekse tė strategjive tė sektorėve tė tjerė, qė kontribuojnė pėr mirėqenien e jetės sė popullit, tė shėndetėsisė, arsimit, edukimit, kulturės, ndėrtimit, transportit, ushqimit etj. Qė tė mundėsohet ky objektiv, ėshtė domosdoshmėrisht e nevojshme qė, sė pari, tė pėrmirėsohet vizioni, vlerėsimi dhe pėrkushtimi pėr ndryshim nga vetė institucionet e qeverisjes qendrore. Nuk ka se si tė pretendohet pėr arritje mė tė mira tė kėtij sektori, me kėtė nivel kaq tė ulėt, nėnvlerėsues e injorues tė pėrfaqėsimit nė strukturat institucionale tė qeverisjes qendrore e vendore, kur dihet edhe fakti, qė drejtuesit kryesor qė kanė pasur nė dorė fatet e sportit, kanė qenė tradicionalisht me emėrtesa politike e me njė vizion jo tė mjaftueshėm sportiv. Prej shumė vitesh, aktualisht edhe sot, strukturat drejtuese tė sporteve kanė menaxhuar vetėm cilėsinė sportive, vetėm atė kontigjent shumė tė vogėl prej 1%, tė 3-4% tė popullsisė, qė vetushtrohet me aktivitet sportiv, ndėrsa masa e madhe e popullsisė qė ka interesa, dėshira, veēanėrisht kėrkesa e nevoja jetėsore pėr tė pėrfituar nga kjo veprimtari, janė lėnė nė harresė pa asnjė menaxhim institucional, gjithēka ėshtė spontane dhe formale, qė gjithmonė jemi vetėkėnaqur vetėm me organizimin e ndonjė aktiviteti sporadik, qė nė tė shumtėn e rasteve ata janė ēedukuese dhe jo me efektivitetin qė duhet tė pėrfitohet nga kėto lloje aktivitetesh.

Struktura institucionale e sportit duhet tė pėrmirėsohet, pėr tė siguruar njė menaxhim sa mė tė mirė e kompleks, pėr tė gjithė strukturėn piramidale me bazė sa mė tė gjerė qė duhet tė ketė bota sportive, pėr tė mundėsuar kėshtu pėrfitimin e madhėshtisė sė vlerave tė shumta pėr jetėn e gjithė popullit, ku sporti cilėsor, si zakonisht pėrbėn vetėm 1% tė kėtyre vlerave, ndėrsa 99% do tė pėrfitohen vetėm nėpėrmjet pėrmirėsimit tė lėvizjes mbarė popullore, "Sport pėr tė gjithė". Vetėm atėherė kur tė kemi pėrmirėsuar ndėrtimin e piramidės sportive, atėherė do ta kemi shumė mė tė lehtė pėr tė pretenduar pėrmirėsime edhe nė shumė sektorė dhe tregues tė tjerė tė rėndėsishėm me karakter social, edukativ, shėndetėsor, ekonomik etj. E gjithė kjo madhėshti vlerash qė pėrfitohen nga "Sporti pėr tė gjithė", nuk mund tė realizohen vetėm nga strukturat sportive.

Sporti duhet tė jetė i tė gjithėve, nga ai pėrfitojnė tė gjithė, prandaj ėshtė domosdoshmėrisht e nevojshme pėr njė pėrmirėsim tė bashkėveprimit ndėrmjet institucioneve tė tjera shtetėrore, tė mbėshtetura fuqimisht edhe nga njė shumėllojshmėri strukturash vullnetare, pėr tė ndėrtuar sė bashku strategjinė kombėtare qeveritare, qė do t'i shėrbejė jetės sa mė aktive e tė shėndetshme tė popullit. Z. Kryeministėr! Po jua kėrkoj edhe si mjek dhe si prind, qė tė bėni pak pėrpjekje pėr tė gjithė sado pak kohė, pėr t'iu pėrkushtuar edhe kėtij problemi me rėndėsi e vlera kombėtare. Kam shumė besim, se me mundėsitė tuaja do tė kontribuoni shumė mė tepėr, pėr tė dalė nga prapambetja edhe tė kėtij sektori tė rėndėsishėm pėr mirėqenien e popullit

*Autori ėshtė sportist veteran.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara