Kisha evangjeliste dhe lufta e Kosovës

-- nga Zef Ahmeti, nëntor 2003, St. Gallen

Lidhur me luftën e Kosovës janë shkruar libra të shumtë në botën perendimore, duke e trajtuar konfliktin e Kosovës nga pikëpamjet e ndryshme. Është interesant se sa libri i është kushtuar Kosovës. Lufta e Kosovës ka shtyrë të trajtojnë konlfiktin nga fushat më të ndryshme duke filluar nga aspekti politik, juridik, ethik etj. Edhe bashkësit fetare nuk kanë qëndruar indiferent përballë luftës në Kosovë. Kështu edhe Kisha Evangeliste e Gjermanisë ka shprehur pozicionin e saj.

Kisha evangjeliste në Gjermani boton librin vjetor kishtar që ka traditë 126 vjeçare. Në librin vjetor të Kishës Evangjeliste në Gjermani publikohen ngjarjet dhe aktivitetet që i përkasin kësaj bashkësie dhe qëndrimeve të saj në raport me ngjarjet e kohës. Përvec trajtimeve dhe qëndrimeve teologjike të kishës Evangjeliste në Gjermani, kjo bashkësi ka shprehur edhe pikëpamjet dhe qëndrimet e saj edhe rreth luftës në Kosovë.

"Kisha Evangjeliste dhe lufta e Kosovës", titullohet libri i teologut evangjelist Gerhard Arnold. Ky libër është botuar në kuadër të librit vjetor që e nxjerr bashkësia evangeliste në gjermani me titull "Kirchliches Jahrbuch 1999", duke filluar nga fq. 291 deri në fq. 405. Sipas autorit asnjë konflikt që nga vitet e 80-ta nuk ka ngre peshë për Kishën e Evangjeliste më shumë se kriza e Kosovës.

Dhe një nga arsyet e bashkinkuadrimit në diskutimet e Kishës Evangjeliste të Gjermanisë ka qenë edhe pjesëmarrja e aviacionit ushtarak gjerman në luftën e Kosovës. Autori trajton qëndrimet publike të Kishës Evangjeliste lidhur me luftën e Kosovës. Kisha Evangjeliste ka lëshuar mbi 150 qëndrime publike në kuptimin e gjërë, duke filluar nga deklarimet për media, letrave të ndryshme, intervista në gazeta dhe televizione, thirrje për ndihma për refugjatë etj. Kjo paraqitje krahason qëndrimet kishtare me komentimet në media të të njejtës periudhë.

Personaliteti i parë që paraqitet pas intervenimit drejtpërdrejt dhe të parë të NATO-s në Kosovë, ka qenë ipeshkvi evangjelist Ludwig Kohlwage, i cili jep një deklaratë në të cilën i menjanohet çdo vlersimi politik të intervenimit të NATO-s. Sipas autorit i vetmi vlersim moral i ipeshkvit Kohlwage, dhe kjo në mënyrë indirekte pa bërë emrim direkt, ka të bëjë me forcat ushtarake serbe, të cilat për të dytën herë që nga viti 1998 kanë bërë dëbimin e shqiptarëve të Kosovës nga vendlindja e tyre. Pos të tjerash autori bën edhe analizimin e deklaratave të personaliteteve kishtare evangjeliste si psh. të kryetarit të Këshillit të Kishës Evangjeliste në Gjermani, Manfred Kock. Poashtu këtu trajtohen qëndrimet dhe vlersimet e ndryshme etiko-theologjike lidhur me luftën e Kosovës të personaliteteve të ndyrshme në kierarkine e Kishës evangjeliste. Interesante në këtë libër janë edhe kontaktet e Kishës evangjeliste me Kishën Ortodokse Ruse dhe kontaktet e kësaj të fundit me Kishën Ortodokse Serbe dhe me vetë Millosheviqin. Në këtë libër publikohen pjesërisht edhe deklaratat e patriarkut ortodoks të rusisë, Aleksejit të II, dhe solidarizimin me kishën simotër ortodokse serbe, dhe jo vetëm si kishë por edhe solidarizim me popullin slav serb.