HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Parathėnia e botimit nė gjuhėn shqipe

Lulet e fatit duhet t'i mbjellėsh vetė

-- libėr nga Phil Bosmans

Tė dashur njerėz!
Bota jonė ende ėshtė gjithnjė fushėbetejė. Njerėzit rrahen pėr copė mė tė madhe tė ėmbėlsirės, ndėrsa vendimtare ėshtė e drejta e tė fortit. Dėshtimi mė i madh i dhekullit XX, po ashtu edhe nė vendet e pasura ėshtė se, me gjithė pėrparimin dhe mirėqenien nuk ėshtė pėrfunduar qė njerėzve t'iu sjellet "paqa" e tė jetojnė tė lumtur nė kėtė tokė.
Njerėzit prapėsohen, shtypen, shfrytėzohen, dėbohen, turturohen apo vriten pėr bindje tė tyre politike, pėr shkak tė besimit tė tyre, apo thjeshtė pėr asgjė. Tė pafuqishmit janė gjthnjė viktimė. Unė habitem e mbes pa fjalė pėr pafuqinė e tė "mėdhenjėve" tė kėsaj bote. Ata mblidhen nganjėherė natė e ditė e nuk janė nė gjendje tė bėjnė pakėz "paqe" nė botė. Kėshtu kjo botė gradualisht do tė bėhet e pabanueshme pėr njerėzit e thjeshtė e tė zakonshėm. Unė thėrras pėr njė "zemėr" nė kėtė Botė!
Kjo jetė ėshtė shumė e shkurtėr pėr t'ia bėrė kaq tė rėndė njėri-tjetrit. Zoti na thėrret tė gjithėve pėr t'i mbushur ditėt tona me "mirėsi", "duresė" e "dashuri", nė rend tė parė nė familje e pastaj pėr tė gjithė ata qė jetojnė rreth nesh. Vetėm kėshtu krijojmė "oazė" nė kėtė botė shkretėtire. Ne nuk duhet tė dorėzohemi. Ne duhet tė vihemi kundėr rrymės: kjo gjė mund tė jetė shumė e vėshtirė nė situata tė caktuara, por nėse shkohet kundėr rrymės atėherė vihet te burimi, te burimi i paqes.

Tė dashur njerėz, kujdesuni pėr njė zemėr nėn pallton tuaj!

Ėshtė shfaqur nė histori njė zbrazėtirė shpirtėrore e pazakonshme. Zoti ėshtė menjanuar prej gjithė neve, i krishterė e mysliman, ortodoks e jude; Zotin, i cili urren tė gjitha dhunat, Zotin qė dėshiron tė jemi miq me njėri-tjetrin, njė familje, e bijtė e tij.

Shkretėtirėn shpirtėrore nė tė cilėn jetojmė ne nuk mund ta ndėrrojmė brenda ditės, por secili prej nesh mund tė fillojė me njė "oazė" tė vogėl. Bėje kėtė e jeta jote do tė vlejė tė jetohet. Nėse nė shkretėtirė fillon tė lulėzoj njė lule, njė ditė atje do tė jenė mijėra sosh.

Zoti ju bekoftė e ju ruajtė tė gjithėve nė dashurinė e tij.
Phil Bosmans
(Janar 1998)

Ē'ka
jam unė
pa dashuri?
Njė zero
e madhe!

Nėse nuk e kam dashurinė,
ē'kam unė atėherė?
Tė holla? Gėzim? Bolėk?

Ē'ka bėj unė me to?
Ē'ka jam unė me to?
Asgjė!

Nėse nė shtėpi mungon dashuria,
buka mbi tavolinė
s'do tė ketė shije!

Nė dashurinė e vėrtetė
s'ka thyerje.

Buka e ndarė
shijohet
dyfishė mė mirė.

Tash e di ēdokush:
miliona njerėz vuajnė nga uria-
dje, sot, nesėr.
Ata nuk mundė tė punojnė,
sepse s'kanė pėr tė ngrėnė.
Ata sėmurėn,
sepse s'kanė pėr tė ngrėnė.
Ata vdesin tė rinj,
sepse s'kanė pėr tė ngrėnė.
Miliona njerėzve iu ėshtė shkruar vdekja
nė fytyrė, nė trup.
Ky ėshtė skandali mė i madh
i shekullit njėzet!

Shtrihen njerėzit pa jetė,
shpirtėvdekur nga uria
mbi tė njėjtėn tokė,
mbi tė cilėn ne tė ushqyer mjaftueshėm
ecim, fluturojmė, kalėrojmė,
shetisim dhe marshojmė,
vrapojmė e tėrbohemi
si sportist, politikan, menaxher,
turistė ose gazetarė.

Ē'bėjmė ne,
ne njerėzit me tavolinė tė shtruar mirė,
byfe plot dhe shtratė tė butė?
A na hyri frika nė palcė,
kurė pėr tė parėn herė
u konfrontua
me kėtė tragjedi botėrore?
A jemi pajtuar me kėtė?
A na shtynė neve mėshira?
A bisedojmė ne mbi kėtė?
A ia hedhim ne fajin tjetrit?

Tė tmerrohemi nuk ndihmon!
Mėshira nuk ndihmon!
Tė flitet mbi kėtė nuk ndihmon!
Shmangja e fajit ėshtė arratisje!
Ne duhet tė ndajmė!
Tė ndashė bukėn do tė thotė:
t'i nashė tė mirat dhe pasurinė,
mirėqenien dhe pasurinė,
luksuzin dhe komoditetin.

      Ndaje bukėn tėnde
      e do tė shijohet mė mirė.

Ndaje fatin tėnd
e do tė bėhet i madh.

      Ju jeni shumė tė varfėr.
      Ne jemi shumė tė pasur.

Jeta do tė thotė: tė japėsh dhe tė marrėsh.
Ne marrim pėr sė tepėrmi!

Pėrkthyer nga gjermanishtja: Zef Ahmeti

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara