HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Shekulli i 21-tė

Koha dhe momenti pėr shqiptarėt qė tė fitojnė tė drejtat e tyre

-- nga BEQIR SINA, Nju Jork (SHBA)

Beqir Sina BIG APPLE, NY: Nė njėrėn prej qėndrave mė tė populluara me shqiptarė, nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, Nju Jork, ku sė bashku me rrethinat e tija, mendohet, se ka rreth 150 mijė shqiptarė, etnikė, Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane, e udhėhequr nga presidenti i saj ish kogresisti republikan e Nju Jork(ut) Joseph DioGuardi, dhe kėshilltarja e ēėshtjeve Ballkanike, Shirely Cloyes-DioGuardi, zhvilloi tė dielėn, nė mbrėmje, nė njė prej mjediseve tė Sheraton Hotel, njė debat publik, me kongresistin demokrat Tom Lantosh. Ky, takim, i paralajmėruar mė parė, u ndoq mė vėmėndje nga njė grup bashkėkombasish, kryesishtė, antar tė bordit, drejtues tė Ligės Qytetare, politikan , gazetar, biznesmen, dhe njėrėz tė fushave tė ndryshme. Nė takim, merrnin pjesė edhe pėrfaqėsues tė disa organizatave dhe shoqatave komunitare. Debati publik, nė formė dhe ne paraqitje, ishte njė vazhdimėsi tė pėrpjekjeve tė kėtij ligjėvėnėsi, nė planė tė parė, i cili, nė bashkėpunim me Ligėn Qytetare Shqiptaro Amerikane, siē ėshtė bėrė e ditur, kanė bashkėngjitur punėn e tyre, nė lidhje tė ngushtė edhe me miq tė tjer nė ligjėvėnsin amerikan, e komunitet, pėr tė ndėrkombėtarizuar ēėshtjen e shqiptarėve, nė Kosovė, Kosovėn Lindore(Preshevė-Bujanovc -Medevegje) Mal tė Zi, FYROM(IRJM) dhe ēėshtjen Ēame.

LQSHA: Mision nė Gjurmimim tė Fakteve, mbi tė drejtat e lirit e mohura e tė shkelura tė shqiptarve, kryesishtė, nė Mal tė Zi

DioGuardi, moderatori i ketij takimi, duke ēelur debatin, kėrkoi njė minut heshtje pėr tė nderuar tė gjithė rėnėt e kombit tonė. Mė pas, ai, ftoje nė tribunėn e debatit, Delegacionin e Ligės Qytetare Shqiptaro Amerikane, qė sė bashku me Kongresmenin Tom Lantosh, paradokohe, ata ndėrrmorėn njė Mision nė Gjurmimim tė Fakteve, mbi tė drejtat e lirit e mohura, e tė shkelura tė shqiptarve, kryesishtė, me direktsion Malin e Zi. Pėr, kėtė qėllim, tha ai, ne, prej 31 korrikut, deri mė 4 gusht 2003, me mbėshtetjen e Shoqatės Patriotike tė Krajės dhe Shoqatėn Ana e Malit, zhvilluam takime me popullsnė shqiptare nė Mal tė Zi, sė bashku me Kongresistin Tom Lantosh(Tom Lantos) dhe bashkėshorten e tij, Anet Lantosh (Annette Lantos).

Kėshtu, tha ai, "Delegacioni ynė, ishte nė zbatim tė njė plani, tė Ligės Qytetare, pėr tė filluar prej shqiptarve nė Mal tė Z , ndėrkombėtarizimin e gjendjes sė shqiptarėve nė keto treva. Kjo, sipas DioGuardit, ka si pikėnisje punėn tyre, rreth problemeve tė shqiptarve nė kėtė trevė, nė njė plan tė tyrin te nisur nė mė shumė se njė vit mė parė, nė Uashington DC. Dhe, siē u'a kemi bėrė tė njohur, mė parė nėpėrmjet medias, thotė; DioGuardi, neve, nga ky udhėtim nė tervat shqiptare, nuk na u desh shumė kohė e pune pėr tė gjetur tė vėrtetėn. Sepse, siē do t'a shihni edhe nėpėrmjet filimimeve, te cilat ne i realizuam atje, shumė shpejt ne zbuluam, se pėrpjekjet e shumicės sllave malazeze tė sponsorizuara nga ai rregjim, pėr ta pėrzėnė nga vendi ose pėr ta asimiluar popullsinė shqiptare, nė Mal tė Zi, nuk ėshtė njė temė e historisė, por njė realitet bashkėkohor dhe tronditės, problem serioz qė kėrcėnon vetė ekzistencėn e shqiptarėve nė Mal tė Zi."

Cloyes DioGuardi: Lantosh, ėshtė "i pėrkushtuar emocionalisht dhe intelektualisht"

Zonja Shirley Cloyes DioGuardi, e cila ėshtė Kėshilltare e Ēėshtjeve Ballkanike e LQSHA, para, se t'i jepte fjalėn zotit Lantosh, tha se ", Lantosh ėshtė "i pėrkushtuar emocionalisht dhe intelektualisht" pėr ta ndihmuar popullin shqiptar nė Malin e Zi. Ai, tha, ajo, ėshtė zotuar qė "t"i trajtojė problemet e tyre nė nivelet mė tė larta nė Uashington DC, pra, dhomėn e pėrfaqėsuesve - Kongresin Amerikan."Kongresmeni demokrat i Kalifronisė, Tom Lantosh, ėshtė i gatshėm pėr tė ndėrkombėtarizuar Ēėshtjen e Shqiptarėve nė Mal tė Zi, mendon, ajo. Pėr kėtė arsyeje, sipas saj : dy ishin dhe qėllimet kryesore tė ketij udhėtimi, tė tyre nė Mal tė Zi. E para: ishte, tė shikonin, para sė gjithash, kushtet nė tė cilat shqiptarėt e Malit tė Zi, jetojnė sot, dhe e dyta, dhe mė e rėndėsishmja ishte: pėr ta sjellė informacion e nxjerr nga kjo vizite, nė Kongresin e SHBA-s. Kėshtu, e filloi fjalėn e saj zonja Cloyes-DioGuardi, bashkėshortja e presidentit tė Ligės Qytetare. Ajo, duke vijuar me tej me disa tė dhėna kokrete rreth tė drejtave dhe lirive tė mohurara ose tė shkeluara nga rregjimi serbo-malazes, pėr shqiptarėt e kėsaj treve nė detaje argumetoj nje realitet.

Tom Lantosh, ėshtė ligjėvėnės demokrat, i Kalifornisė, ai ėshtė me origjinė hebreje, i mbijetuari nga kampet e ēfarrosjes - Holokausiti. Lantosh, i cili sapo mbushi tė 70 vjetėt, dhe ato pati nderin t'i festoj, nė vendlindjen e tij Hungarinė, vinte nė kėtė debat me shqiptarėt e Amerikės, tė organizuar nga Liga Qytetare,dje, nė Nju Jork, nga njė takim ndėrkombėtar zhvilluar, ditete me pare nė kryqytetin e Francės-Paris nga UNESCO, ku, ai, sė bashku me gruan e Parė amerikane zonjėn Laura Bush, udhėhoqėn Delegacionin amerikan, nė kėtė pjesmarrje pas 6 vjeteve, tė bojkotit amerikan qė i kishn bėrė nė shėnjė proteste ndaj kėsaj organizate, lidhur me antigonizmat e medha qe kane egzistuar midis SHBA- DHE UNESCO-s.

Lantosh: I kėnaqur tė takohem pėrsėri me ju !!!

Qė nė fillim tė fjalės sė tij zoti Lantosh, shprehu kėnaqėsinė, qė takohej me shqiptarėt, dhe konfirmojė edhe njė herė angazhimin e tij maksismal ndaj ēėshtjes shqiptare, nė tė gjitha trojet etnike. Me kėtė rastė tha ai: "Dėshiroj tė theksoj se jamė shumė i kėnaqur qė takohem pėrsėri me ju, me ju miqėt e mijė shqiptaro - amerikan . Gjithmonė, i sinqertė me ju dhe ēėshtjen tuaj, njeriu si unė, arrinė qė nė njė moshtė tė till, kurr, nuk mendon mė tė mėsojė shumė me njė udhėtim , por t'i besoj njė realiteti, tė cilin e pashė tek shqiptarėt nė Mal tė Zi. Arsyeja e ktij realiteti mė shtyu mua dhe bashkėshorten time, megjithse, unė ftohem nė shumė vende tė botės, si demokratė i madh dhe si pėrfaqėsues amerikan i Komitetit pėr Mardhėnjet me Jashtė, nė shtėpinė e pėrfaqėsueseve, t'i refuzojė, kėto ftesa , me tė vetmin qėllim, sepse, kėsaj rradhe vendosa, tė shkoj nė Mal tė Zi, nė krye tė njė delegacioni tė udhėhequ,r nga Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane, me Kėshilltaren e Ēėshtjeve Ballkanike Shirley Cloyes, dhe, persidentin e saj ish kongresmenin Josph J DioGuardi.

Dua tė shprehem para jushė se: "pėr, kėtė punė qė kamė bėrė dhe po bėjė, me ju, as nė njė moment, nuk e kamė ndier lodhjen , por, kamė ndier njė kėnaqėsi tė veēantė, qė kamė pasė mė shumė kohė tė njohė pikėrishtė atė vend, tė cilin ne edhe e vizituam. Lantosh, vijojė duke thėnė, se; kamė lexuar dhe kamė mėsuar shumė pėr gjėndjen e shqiptarve, nė Mal tė Zi, ndėrsa, kur e pashė vet, ajo, mė hapi syt tė shohė tė vėrteten, qė unė tani duhet tė bėjė ēėshtė e mundur dhe tė mos ndalem pėr asnjė ēastė, deri sa nė atė vend tė ndryshojė gjendja, e shqiptarve, tė cilėt jetojnė nė Mal tė Zi".

Pėr kėtė jam edhe i nxitur qė unė, pradokohe me anė tė njė letėr shkruar t'i drejtohem edhe kreut malazes Gjukanoviqit, t'i kėrkoj atij dhe Qeverisė sė tij, mė shumė tė drejta pėr shqiptarėt nė Mal Tė Zi. Kėshtu, qė unė do tė vazhdojė t'i qėndrojė kėsaj ēėshtje, sepse, ajo ėshtė ēėshtje, e cila nė shumė pikpamje, lidhet, edhe me punėn time 20 vjeēare, anemban globit, ate qe une i jame perkushtuar me jeten time, Mbrojtjen tė tė Drejtave dhe Lirive tė Njeriut.

Njė jetė nė Mbrojtje tė tė Drejtave dhe Lirive tė Njeriut...

Eksperienca, ime me tė drejtat e njeriut nė Botė, mė ka mėsuar se tė gjithė, ata, qė mohojnė tė drejtat e liritė e njeriut, megjithse kritikohen ose ju tėrhiqet vrejtje, ata,pėrsėri menodojnė se ne do tė tėrhiqemi dhe ata, do tė vazhdojnė rrugėn e tyre tė shkeljes dhe mohmit tė tė drejtave tė njerėzve. Dhe, njė shembull i shkėlqyeshėm me kėtė fakt ka qėnė edhe gjatė udhėtimit tim mė tė fundit nė Azi, kur u takova me Dalai Laman, udhėheqėsin e Tibeitit dhe e solla atė tė marrė marri pjesė nė 20 vjetorin, e krjimit tė Komisionit pėr Mbrojtjen e tė Drejtave e Lirive tė Njeriut, nė Kongresin Amerikan.

Megjithatė, tė vazhdojmė me ēeshtjen shqiptare, ēėshtjen tuaj. Ēėshtja shqiptare nė Ballkan, ėshtė si dy gjėra nė pamje tė jashtme duken sikur janė kundra ndaj njėra tjetėrės, por, po tė mendosh pėr njė ēastė do tė shohėsh se ato nuk janė tė tilla ,por ėshtė e njėjta gjė. Dhe, kėto gjėra janė ēėshtjet e shqiptarve, nė tė gjitha viset shqiptare, nė Mal tė Zi, nė Maqedoni dhe nė Preshevė, Medvegje e Bujanovc, tė lidhura sė bashku, me Pavarsinė e Kosovės.

Gjėrat qė po provojmė ne, tė fitojmė e tė bėjmė pėr ēėshtjen shqiptare, ato, dihet se duan mė shumė punė edhe nuk bėhen menjeher ... Tė jemi tė ndergjegjėshėm, thotė Lantosh, se kjo gjė nuk bėhet as automatikishtė, pasi, ē'do antar i kongresit ndjek politikėn e vetė. Ēėshtja e shqiptarve, tnai nuk ėshtė mė e larta nė axhendėn e politikės. Janė hapur probleme tė tė tjera, edhe mė tė rėndėsishme se sa problemi i shqiptarve: Iraku, Afganistani, marrėdhėnjet amerikane me Europėn, Rusinė, Kinėn, Kolumbinė e Koren e Veriut.

Lantosh: "nė se ndodh njė gjė e till, ajo, do tė jetė njė gabim i madh?!

Por ėshtė shumė e rėndėsishme, pėr shqiptarėt nė komunitetin shqiptarė nė SHBA-s, tė lidhin vete aktivtetin dhe veprimtarinė e tyre, pėr ēėshtjen shqiptare, sepse me tė gjitha problemet qė ka Amerika, sot, ju duhet tė tregoni vendosmėri pėr realizmin e dėshirave tuaja.

Tom Lantosh, ligjėvėnėsi demokrat, i Kalifornisė, nė suazėn e shumė shqetėsimeve, tė cilat, ai mori prėsipėr tė trajtojė nė kėtė debat, tha, ndėr tė tjera, se; njė gjė shumė e rėndėsishme pėr shqiptarėt, ėshtė :"Dje, gazeta The New York Times, shkruante : Serbia dhe Mali i Zi, kėrkojnė tė futen nė aleancė me kualicionin ndėrkombėtar, nė luftėn kundra terrorizmit. Duke, dėrguar rreth 1000 trupa, nė Irak, Afganistan ose Liberi. "Unė, tha Lantosh, do tė them se nė se ndodh njė gjė e till, ajo, do tė jetė njė gabim i madh, pasi, qė serbia me kėtė qėndrim kėrkon qė para Botės, tė ulė imazhin e keq tė Sėrbisė nė Botė."

Kėtij lloj qėndrimi do njė pėrgjigje te fortė qe duhet tė j'a japė vetė komuniteti shqiptarė nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės. Sepse, sipas Lantosh, ka ardhur koha, pėr tė treguar vete-veten shqiptaret, me aksione dhe jo fjalė pėr shqiptarėt, por vepra qė do tė tregojnė se Amerika, ka vetem nje shok dhe mik tė vėrtet nė luftėn kundra terrorizmit, ne Ballkan, dhe ata jeni vetem ju, jeni ju shqiptarėt.

Komuniteti Shqiptar - Amerikan, nė SHBA-s, por edhe shqiptarėt kudo nė trojet e tyre, duhet tė jetė gadi tė pėrkrahin dhe tė mbėshtesin me tė gjitha kapacitetet, dhe shpirt luftėn ndėrkombėtare kundra terrorizmit. Unė, edhe nje here ju faleminderojė pėr vėmėndjen dhe pjesmarrjen, ndersa ju premtojė se do tė punojė vazhdimishtė pėr ēėshtjen shqiptare, Do tė punojė se , per te vetmin qellim se shqiptarėt , kanė tė drejt dhe se tani ka ardhur dhe koha qė nė shekullin e 21-tė, shqiptarėt tė fitojnė tė drejtat e tyre.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara