"Lidhja e Prizrenit"
537 Glenmore Ave
Broklyn, NY, 11207
U.S.A.
M E M O R A N D U M
-- nga Ismet Berisha, New York
Kombeve tė Bashkuara me Seli nė New York City-Amerikė!
(Sekretarit tė Pėrgjithshėm Mr. U. THANT drejtues
i Asamblesė sė OKB-sė dhe delegatėve tė shteteve)
Organizata mė e madhe shqiptare kosovare nė mėrgim, e dalur nė dritė pėr herė tė tretė nė botėn e lirė, mė 28 nėntor 1962, e cila pėr njė kohė tė shkurtėr pėrfshiu tė gjithė rruzullin tokėsor, ku dėshirojnė 9 grupet e formuara, si nė Amerikė, Kanada, Belgjikė, Francė, Gjermani, Australi. Turqi e vendet tė tjera, e sheh tė arsyeshme dhe tepėr tė nevojshme tė paraqitet me kėtė memorandum pranė Kombeve tė Bashkuara pėr tė drejtat e popullit tė shumėvujtur tė Kosovės me njė popullsi mė se 2.000.000 banorė, i cili pa asnjė tė drejtė shkelet nga ana e ēizmes sė sllavizmit internacional, sot Jugosllavia komuniste.
Me kėtė rast i bėjmė tė njohur tė gjithė opinionit botėror, se ka ardhur koha qė Kombet e Bashkuara (UNO) tė hapin njė fletė tė re nė historinė e nacioneve (kombeve) dhe ta nxjerrin pėrpara problemin delikat tė shqiptarėve kosovar pėr zgjidhje, nė mėnyrė qė ti jepet e drejta e vetėvendosjes e lirisė dhe pavarėsisė sė plotė, sikurse tė gjithė popujt e kėtij planeti.
Jemi thellėsisht tė bindur se dhe vendi ynė do tė gjejė njė zgjidhje paqėsore, tė pėrshtatshme ndėrkombėtare, si tė tjerėt. Pėr me tepėr shohim se ditė pėr ditė popujt gjysėm tė egėr tė Azisė dhe Afrikės fitojnė tė drejtat e tyre, pėr tė jetuar tė liriė dhe tė pavarur, ndėrsa populli kosovar keqtrajtohet e shfrytėzohet nė kulm edhe nė mbarim tė shekullit XX, pa marrė parasysh se ėshtė njė ndėr popujt mė tė lashtė tė gadishullit Ballkanik dhe i mbarė botės. Vendi ynė ka njė histori aq tė pasur dhe tė ndėrlikuar, qė nuk mund tė krahasohet me asnjė komb tjetėr.
Ka ardhur koha qė populli kosovarė me ndėrmjetėsinė e kėsaj Organizate ndėrkombėtare humanitare, ti jepen tė drejtat e para tė njeriut, d.m.th. tė ndalohet shteti barbar jugosllav nga nasakrimet e vazhdueshme, pse nė realitet shteti nė fjalė nuk ėshtė asgjė tjetėr veēse njė shpikje e imagjinuar, nė brendinė e tė cilit pėrmblidhet njė varg kombesh qė shtypen aq mizorisht nga sllavėt vdekjeprurės tė komunizmit internacional.
I gjithė populli kosovar, si ai nė mėrgim dhe sidomos ata nė Atdhe, kanė shpresa tė pashterrura nė fuqine e fjalės vendimtare tė UNO-s, e cila pėrpiqet me kėmbėngulje pėr sigurimin e tė drejtave tė njerėzimit dhe ėshtė pishtarja e parė e ruajtjes sė paqes nė botė sot mė shumė se kurrė. Pėr kėtė gjė ne kosovarėt tė mbledhur masivisht nė Lidhjen III tė Prizrenit, kėrkojmė ndėrhyrjen urgjente tė autoriteteve tuaja, para se tė jetė tepėr vonė. Mendojmė, se Organizata autoritative duhet tė marrė njė qėndrim tė prerė ndaj Jugosllavisė, nė mėnyrė qė tė stabilizohet ky rajon dhe tė vendoset paqja nė Ballkan.
Duhet ta dini se Jugosllavia gjithnjė ka qenė vatra mė e rrezikshme e pėrleshjeve me karakter tė gjėrė tė luftės botėrore.
Kosova kėrkon Pavarėsinė e saj
Lidhja e Prizrenit, ėshtė Organizata mė e vjetėr shqiptare nė pėrgjithsi,
zėri dhe famėn e tė cilit ia ka dėgjuar mbarė bota perėndimore, tallazet e sė
cilės vazhdimisht janė pėrplasė ndėr dyert e mbledhjeve tė mėdha ndėrkombėtare
(Berlin e Londėr) etj., si ajo e 1878, kurse kjo e ditėve tona 1962 pėrpiqet me
tė gjithė fuqitė e saj ti garantojė popullit tė drejtėn e mohuar ndėr shekuj
me radhė. Pėr kėtė gjė jesmi shumė optimistė nė pavarėsinė tonė, e cila nė saj
tė bijve tė denjė tė Kosovės, do tė fitohet patjetėr me gjak ose paqesisht.
Populli i Kosovės, nuk mund tė durojmė mė shtypjen e sllavizmit, pse ato janė
dhe po i kalojnė tė gjithė fuqitė pėrballuese dhe fuqia mendore njerėzore nuk
ėshtė nė gjendje tė pėrshkruajė sjelljet shtazarake tė serbomėdhenjve.
Nuk e shohim tė nevojshme tė futemi nė dhėnjen e detajeve tė diktaturės rė
rėndė komuniste, e cila shtyp miliona popuj anė e mbanė botės. Pėr veprime tė
tilla janė tė njohur dhe kombet mė tė prapambetur kudo qė gjenden, por ne duam
tju vėmė nė dijeni duke protestu se pėrveē masakrave tė vazhdueshme nė tė
kaluarėn, kohėt e fundit veprimet e tyre janė bėrė tė padurueshme. Pėr veprimet e
Jugosllavėve ėshtė njohur e gjithė bota dhe pėr tė vėrtetuar kėtė gjė kemi
lajmet e radio Londrės mė 14 korrik 1964 dhe artikullin e gazetės sė Stambollit
nė Turqi me titull: "Cummuriyet", mė 15 korrik 1964, e cila tekstualisht
shkruan: "Njė Jugosllavi shqiptarėt arrestohen. Londėr, 14 korrik 1964 (Radio).
Sipas lajmeve tė marrė nga shqiptarėt qė jetojnė nė botėn e lirė, shqiptarėt qė
jetojnė nė Jugosllavi kanė filluar tė lėvizin. Sipas kėtyre lajmeve, nė muajin
prill, nė Kosovė e Metohi, e sidomos nė Prishtinė, Pejė e Mitrovicė, janė
ngritur flamujtė e Shqipėrisė, nėpėr ndėrtesa dhe insititucione tė mėdha tė
ndryshme dhe janė ngritur afishe (pllakata) tė dukshme nėpėr mure me shkronja tė
mėdha. Kėto afishe kishin tė shkruar: "Kėto vende janė tonat!", "Hiqni dorė nga
kėto vende!", "Kėto vende si nė pikėpamje historike, si nė kuptim tė sotshėm
janė shqiptarė", etj. Pėr kėto arsye, organet e sigurimit jugosllav kanė bėrė
arrestime, arsyetime tė rrufeshme nė shumicė. Synimi i arrestimeve janė
profesorėt e Universitetit tė Prishtinės. nxėnėsi, mėsuesit, njė pjesė e nėpunėsve tė
radio-stacionit tė vendit dhe njė pjesė e nėpunėsave tė fletores shqipe
"RILINDJA". Pėrve kėtyre veanėrisht nė Pejė, Llap e Mitrovicė. Nė Gilan janė bėrė
arrestime nė masė tė gjėrė. Nė mes tė arrestuarve janė: Adem Demaēi (shkrimtar),
Prof. Mustafa Venhari dhe Ali Hoxha nga Mitrovica. Ndjekjet e kontrollimet
janė nė vazhdim nė tė gjithė krahinėn e Kosovės. Ky operacion i arrestimeveende
nuk ka marrė fund. Deri tashti numri i arrestuarve mendohet se ka kaluar 2.000
vetė. Tė burgosurit internohen grupe-grupe dhe me mjete tė ndryshme
transportimi, dėrgohen brenda nė Serbi".
Populli i Kosovės po dėshmon botėrisht, se kėrkon me ēdo kusht shkėputje nga
shteti jugosllav, tė cilėn atė e shftytėzon si njė koloni tė majme. Ėshtė koha
pėr thirrjen e njohur "o sot o kurrė", qė shtetet antare tė Asamblesė sė
Kombeve tė Bashkuara me nė krye Sekretarin e Pėrgjithshėm U THANT ta ofrojė
pėrpara pėr zgjidhje dėshirėn dhe tė drejtėn e legjitime tė popullit kosovar, qė
Kosova tė jetė e lirė dhe e pavarur.
Padrejtėsia mė e madhe bpotėrore qė i ėshtė bėrė atij populli. mos tė mbesė
nė heshtje dhe indiferentizmin e burrave shtetėrorė ndėrkombėtar tė kohės sė
atomit. Nė asnjė mėnyrė mos lejoni qė tė derdhet gjak, pėr tokat tona qė tė
parėt tanė Ilirėt na kanė lėnė amanet brez pas brezi, tė cilėt sllavėt jugor, me
ndihmen e nanės sė tyre arushė Rusinė, mundohet pa asnjė tė drejtė me i fut ne
dorėn e saj, duke kėrcėnuar botėn perėndimore herė pas here.
Jugosllavia artificiale e kriminelit Tito e ka shėmtuar kėtė krijesė
(krahinė) aq shumė sa ėshtė bėrė ti dhimbset gurit e drurit dhe njerėzimit. Prej njė
vendi qė prodhonte aq shumė saqė vetė serbėt e kanė quajtur Kalifornia e
Jugut, tashmė e kanė shndėrruar nė njė shkretėtirė, saqė komunistėt dhe pushtuesit
serbė e kanė kthyer nė njė burg tė madh ku zia e mjerimi ėshtė katastrofik.
Shqiptarėt e Kosovė pėrjetojnė momente mė kritike nė historinė moderne, tė
cilėt nė do lėmi shkelėn pa asnjė tė drejtė njerėzore. Serbėt bėjnė njė presion
shumė tė madh, saqė kanė detyruar dhe detyrojnė akoma atė popull tė shpėngulet
me shumicė, sė pari, duke iturqizuar me detyrim, e pastaj duke ia hapur derėn
e madhe pėr nė Anadoll tė Turqisė, ku sot si dėshmitare kanė mbetur kolonitė
e mėdha ksovarėsh shqiptarė, qė nė numėr i kalojnė 1 milion banorė.
Kjo sjellje jo humanitare ėshtė karakteristikė e dallueshme e sllavizmit
internacional pa marrė parasysh ngjyrat dhe format e saj tė paraqitjes gjatė
etapave tė historike, nuk ka pėrfunduar me kaq, por krimet, burgimet, pėrsekutimet,
internimet nė masė tė gjėrė, pushkatimet, varjet, mos dhėnia e tė drejtave tė
barabarta qė janė garantuar me statusin elastik tė qeverisė sė Jugosllavisė,
etj., pėr ēdo kombėsi, shqiptarėt janė njė pėrjashtim i veēantė d.m.th.
trajtohen sikur tė ishin zezakė e shekujve tė kaluar. Ata shpesh kthehen nė hamej
duke punuar punė tė rėnda me orė tė stėrgjatura, si nė Beograd, Zagreb,
Sarajevė, Ljubjanė, Maribor, Novi Sad, gjatė bregdetit Adriatik dhe qendrave industriale, etj.
Gjatė kohės sė pėrfundimit tė Luftės II Botėrore, serbomėdhenjtė pushkatuan
60.000 banorė tė kėsaj krahine shqiptare. Ata qė u pushkatuan u hodhėn si
kufoma nė ujėrat e detit Adriatik (nė limanin e Kosovės, bregdetin e Tivarit).
Serboshovinistėt pėr ta sunduar mė lehtė popullin martir tė Kosovės e kanė
ndarė dhe falė republikave tė tjera tė shtetit jugosllav, duke pėrdorur
politikėn e vjetėr pėrēa dhe sundo. Kėshtu Rrafshin e Dukagjinit e shfrytėzonte
Serbia, pjesėn jug-lindore Maqedonia e Stalinit, dhe atė veri-perendimore republika
e favorizuear e Malit tė Zi, qė nė pikėpamjen e banorėve, sipėrfaqen tokėsore,
industriale, blegtorale, etj., ėshtė mė e prapambetur dhe disa herė mė e vogėl se Kosova.
Vendi ynė prej kohėsh njihet nga bota. Pikėrisht atėherė kur njeriu ka
filluar tė shkruaj dhe lexojė, ka qenė banuar prej shqiptarėve dhe kėtė gjė e ka
vėrtetuar mė sė miri shkenca e arkeologjisė. Po ashtu dhe nė ditėt tona ky shtet
ėshtė i banuar nė masėn 90% nga shqiptarėt me pakica etnike serbe-malazeze, etj...
Me vendim tė Sekretarit Qendror z.Ismet Ukė Berisha, si delegat i Kosovės sė
robėruar pranė UNO-s emėrohet z.Mithat Vranica, ku pėr tė gjithė shpenzimet,
organizata e jonė ėshtė nė gjendje tė paguaj gjithnjė dhe kėtė pėrjashtim nė
histori Kosova e meriton, sepse vendi i saj nė shekuj ėshtė larė me jetėn e
gjakun e bijve tė saj. Xhelati i kombeve Tito nuk ėshtė gjė tjetėr veēse njė
Eichmen nr.2 nė Ballkan, po shfaros me tė madhe kombin shqiptar nė Kosovė, pėr
krimet e fshehura dhe tė hapura ėshtė i dalluar me gisht, prandaj sot po i kalon
tė gjitha kufijtė e rezistencės duke ndjekur kosovarin kėmba kėmbės pėr ta
torturuar sikurse ēifutėt nga gjemanėt nazistė. Robėria nėn sllavokomunizmin i
mbushi 20 vjet, prandaj ėshtė e tepėrt tė mbahet mbi shpatulla tė lodhura ky
kolonizim nė kohėn e atomit. Pėr kėtė Lidhja e jonė parasheh, se nėse problemi nuk
vlerėsohet si duhet ai do tė keqsohet, dhe shtypja do tė ēojė pėr pasojė nė
revolta zemėrimi tė tjera.
Nganjėherė i bėjmė pyetjen vetes sonė, se a ėshtė fajtor ky popull pse ėshtė
musliman, duke parė njė shtet si Qipro, qė ėshtė gjysmė milion banorė ēdo ditė
tėrheq vėmendjen e tėrė botės dhe OKB-sė, tė cilat para disa kohe ndėrhynė me
fuqitė e veta policore pėr ruajtjen e tė drejtės tė njeriut dhe paqes nė
Detin Mesdhe, kurse pėr muslimanėt e Kosovės nuk ka asgjė tė re. Bile edhe shtypi
i pėrbotshėm e mbron Jugosllavinė ortodokse dhe problemin e Kosovės e lėnė nė
mėshirėn e fatit. Kujtojmė se njerėzimi nė kėtė botė lind i njėllojtė, prej
mishi, gjaku dhe eshnave, kurse fetė nuk janė gjė tjetėr vetėm rrugėt e ndryshme
pėr tė besuar Perėndinė, ose po ta krahasojmė trupin e njeriut, i cili pėr
nevojat e jetesės tė tij nė sipėrfaqen e tokės ushqehet me atė ushqim qė ėshtė
i pėrshtatshėm pėr organizimin dhe shijen e tij vetjake. Kėshtu ėshtė zgjedhur
besimi ndėr njerėz, por mbi tė gjitha ėshtė e rėndėsishme se populli i
Kosovės beson nė tė drejtat dhe sovranitetin e tij, si shtet i pavarur nė tė
ardhmen. Do tė ishte njė mėkat i rėndė i shek.XX, nė qoftėse shkojmė nė rrugėn e
qindra vjetėve mė pėrpara, d.m.th. lufta e popujve nė pikėpamje dalluese, sikurse
nė kohėn e luftės sė kryqėzatave.
I shohim tė nevojshme pėrshkrimin e masakrave dhe torturave tė vitit 1956, me
pretekstin e "mbledhjes sė armėve nė Kosovė", dhe nė asnjė vend tjetėr nė
Jugosllavi. Populli shqiptar kosovar u shtru pėrtokė nga pendreku (kamxhiku)
serb, u vra dhe u burgos, ku shumica e tyre ende nė ditėt tona lėngojnė, tė sėmurė
nė shtėpitė e tyre, pa qenė nė gjendje ekonomike me pėrballu shpėnzimet pėr
mjekimet e nevojshme nė spitale. Armėt e kėrkuara, pushkėt, revolet,
automatikėt apo diēka tjetėr qė thonė serbėt, nė shumicėn e rasteve kosovari nuk i ka.
Por ata thonė, se gjoja ato nuk duan ti dorėzojnė dhe ky "pretekst" absurd i
nxit ata tė ndėrmarrin masa ekstreme dhune e vrasje tė drejtpėrdrejtė. Popullit
u jepet shkresa (leja e sigurimit) pėr tė blerė armen nė mėnyrė qė tė
shpenzojnė 50.000 dinarė. Kjo masė e serbėve ishte njė formė e e re plaēkitjeje, duke
varfėruar edhe mė shumė fshatarėt e shkretė tė lodhur shumė ekonomikisht dhe
financiarisht. UDB-ja famėkeqe arreston shqiptarėt pa kurrėfarė tė drejte, atė
e denon me gjyq tė mbyllur nė 60% tė rasteve, gjė qė pregatit vėllaun me folė
kundra vėllaut tė vet, pėr ta denuar gjoja me fakte pėr tė mbjellė armiqėsi
tė reja nė mes tė kosovarėve.
Presioni komunist serbo-malazez i 20 viteve tė funit, masat e reja tė
shkombėtarizimit tė Kosovės tnike, gjeti kundėrshtimin e hapur tė vetė popullit
kosovar, i cili masivisht shpalosi flamujtė kuq e zi dhe nė plakkatat e tyre
shkruahej se "Kosova ėshtė toka jonė", dhe do tė mbesė gjithnjė shqiptare. Pėr kėtė
guxim tė mrekullushėm janė arrestuar 5000 vetė, nėn okelion si armiqtė e sllavizmit.
E gjithė Kosova ėshtė mbuluar me rroba tė zeza, dhe asnjė turist i huaj nuk
guxon tė hujė nė brėndėsi tė kėsaj kasaphane tė pafund. Komunizmi gjakatar nuk
la asnjė masė pa pėrdorur kundra popullit tė pafajshėm, ata nuk kanė turp,
respekt, dhimbje pėr masėn e pa mbrojtur tė popullsisė. Ata vetėm njė gjė kanė
shumė frikė, ndėrhyrjen e jashtme tė ndonjė shtetit, si p.sh Nikita Hrushovi
ndaj vendimit shumė tė lartė tė Mr. John F. Kennedy, nė lidhje me situatėn nė
Kubė nė vitin qė shkoi. E kjo lėvizje antikomuniste e shqiptarėve tė Kosovės nuk
ėshtė njė gjė e rastit, sepse kėto shembuj janė pėrsėritur gjatė gjithė jetėn
sė kėtij populli si para luftra botėrore kundėr invazioneve sllave, qė kanė
sulmuar e sulmojnė tokat Ilire. Ata mundohen me do mėnyrė tė shfarosin racen
shqiptare nė ato krahina me qėllim qė tė dominojnė nė mėnyrė absolute nė pikat
strategjike tė Ballkanit dhe nė ngushticėn e detit Adriatik.
Sot Jugosllavia komuniste ndjek tė njėjtin plan likuidues ndaj shqiptarėve nė
Kosovėn etnike, ashtu si dikur Bullgaria e aq mė tepėr Greqia nė pjesėn
Jugore tė tokave arbnore (Ēamėria). Pėr tokat shqiptare nė Ēameri, ishte nė dijeni
e gjithė bota, se ėshtė tokė e mirėfilltė shqiptare, por shkombėtarizimi i saj
vazhdon edhe sot, ku nuk kanė munguar tė shkruajnė gazetat italiane, turke,
etj. Kleri ortodoks grek nė vend qė me ushtrue detyrėn fetare fetare,
shfrytėzon misionet e veta me synim tė caktuar me njė propagandė tė pasur antishqiptare
nė Ēamėri dhe nė shtetet pėrēark, sidomos me shqiptarėt ortodoks qė gjenden
nė Turqi. E gjithė pėrpjekja pėr regjistrimin e shqiptarėve me nenshtetėsi
greke deshtoi nė saj tė vetė ēamėve qė janė me tė vėrtetė patriotė, duke
deklaruar, se "mė parė marrim shtetėsinė turke se greke"...
Lidhja III e Prizrenit, kėrkon ndėrhyrjen urgjente tė OKB-sė pėrsa i takon tė
burgosurve, qė ata tė kthehen nė Atdhe dhe gjatė proceseve gjyqėsore ndaj
kosovarėve tė jetė i pranishėm njė komision special qė ta studioj ēėshtjen nė
vend. Ndoshta ky memorandum nuk do ti gjej tė papėrgatitur qarqet e OKB-sė, por
Ju themi kėtė se sė shpejti ka me ardhė koha qė vetė ky popull ta shqyrtojė
kėtė ngatėrresė, tė padrejtė dhe tė madhe qė u ka bėrė e kaluara e kombit
shqiptar, tė cilin Fuqitė e Mėdha asokohe nuk ishin tė zoja ta kundėshtojnė
dėshirėn dhe epshet ruse, copėtimin e trupit shqiptar, duke lėnė mėse gjysmėn e
trojeve tė Shqipėrisė mė 1913, nė krah tė Serbisė, Malit tė Zi, Maqedonisė dhe Greqisė...
Nga ana e tjetėr shqiptarėt e mėrguar nė tė gjithė anėt e botės e sidomos
kolonitė e mėdha kosovare nė Turqi, kohėt e fundit i janė drejtuar Qendres sė
Lidhjes III tė Prizrenit, si nė letra, peticione, memorandume e telegrame, pėr
ndėrhyrjen e shpejtė tė OKB-sė, tė ndalohen masakrat dhe kėrcenimet e pandėprera
tė Jugosllavisė kundra vėllezėrve tė tyre qė ndodhen nė Kosovė...
Por gjaku i derdhur pa kursim i kosovarėve pėr mbrojtjen e trojeve tė tė
parėve, gjaku i djemve heroikė tė batalionit "Hasan Prishtina", gjaku i trimave nė
zė tė Drenices kreshnike dhe i atyne fatosave qė vazhduan luftėn deri mė
1946, ishin trathtuar nga komunistėt e Shqipėrisė, e cila nėn komandėn e Shefqet
Peēit dėrgoi mė shumė se njė divizion partizan pėr tė shtypė qėndresėn kosovare
me armė dhe gėnjeshtra, dhe kur ia doli nė krye me gėnjye komandantin Fuat
Dibrėn me oficerat e tij dhe parin e Drenices qė tė lėshojnė armėt "meqenėse
Kosova i mbetet gjithnjė Shqipnisė nanė (!)", e vulosi trathitnė me aktin tragjik
tė pushkatimeve nė masė tė shqiptarėve. Mbi 100 oficera ishin pushkatuar nė
Prizren nga komunistėt e quajtur shqiptarė. E gjithė paria e Drenices,
Bajraktari i Junikut e shumė tė tjerė, tė gjithė antarėt e Komitetit tė Lidhjes II tė
Prizrenit, tė Qendrorit e tė krahinave tė tjera tė Kosovės etnike.
Nė mbarim tė memorandumit drejtuar Asamblesė sė OKB-sė me nė krye Sekretarin
e Pėrgjithshėm dhe tė gjithė antarėve tė OKB-sė nder shtetet e tyre, Ju
dėshirojmė suksese tė dukshme nė pėrpjekjet e pandėrprera pėr zgjidhjen e problemeve
tė nderlikuara pėr tė evituar ēdo ngatėrresė tė rastit kudo nė botė.
Lidhja III e Prizrenit me qendėr nė New York City dhe tė gjithė grupet qė ekzistojnė nė pesė kontinentet e botės, janė nė pritje qė OKB-sė qė tė tregojė interesim dhe tė vėrė nė rendin e ditės ēėshtjen delikate tė Kosovės, e cila po shkelet nga sllavėt pushtues pa asnjė mėshirė. Ti jepet e drejta atij populli tė jetojė i lirė e i pavarur si tė gjithė kombet e tjera.
Shpresojmė qė Organizatė botėrore nuk do tė lerė Kosovėn tė shndėrrohet nė njė vend si Kongo, Korea, Algjeria, Vietnami, Qipro, por ti jepet Pavarėsia si shtet i pavarur.
28 shtator 1964
New York City
|