At Fishta në fillimet e shekullit të kalumë pasqyroi në kangët e “Lahutës së Malcís” dëshirat e nevojat e shqiptarve për me jetue të lirë në vend të vet. Sot ajo atmosferë po jeton për së dyti në përkthimin e pêsë kangëve të para të vepës, krye prej z. Robert Elsie-t, mikut të njohtun kanadez të vendit tonë. Elsie edhe kësaj here diftoi se e njeh shkëlqyeshëm jo vetëm gjuhën tonë por edhe historinë, doket e zakonët tona, shumë të nevojshme këto për me përkthye Lahutën e Fishtës.
Me të drejte, përkthyesi i talentuem ka mendue me bâ në krye të secilës prej pêse kangëve nga nji përmbledhje të shkurtër në të cilën përshkruhën ngjarjet qi do të këndohën mâ poshtë. Për lexuesin nji gja e tillë âsht shumë e dobishme sepse gjuha e prozes i bân mâ të kuptuëshme ngjarjet sidomos për ata të cilët nuk e kanë të lehtë me kuptue gjuhën e poezisë. Siç thotë edhe vete në parathanjën e librit, Elsie ka përdorë nji përkthim interlinear, domëthanë ku nji vargu shqip i përgjegjet nji varg anglisht. Kjo si metode punët ësht e ndryshme prej asaj të përdorun prej albanologut tjetër të madh, Max Lambertz-it i cili në përkthimin e vet u përpoq me e shpjegue Lahutën me vargje gjermanisht.
Kuptohet se metoda e përdorun prej Elsie-t bjen me vedi shumë mâ tepër vishtirësi së sa e dyta, e cila mund të quhet edhe si nji përkthim i lirë. Le të përpiqemi tash me komentue shkurtimisht anën stilistike e semantike të këtij përkthimi të ri të Lahutës. Qysh tek Kanga e parë, të bjen mënjiherë në s? përpjekja e përkthyesit me ruejt sa mâ shumë qi të jetë e mundun ritmin e vargut të Fishtesë Në shqip ky ritëm ndihët se tepërmi se bashku me rimen. Tue veprue me shume zgjuetsi, Elsie ka zgjedhe mâ mire me ruejt ritmin sesa rimen. Ritmi âsht ecunija e mbrendshme e vargut, e kjo edhe mund të përcillet në nji gjuhë tjetër tue mbajt theksat.
Përkundrazi, rima e Lahutes qi për në shqiptarët âsht krejt e pranueshme, për poezinë angleze nuk âsht e tillë. Përveç kësaj, përkthyesit, në fund të çdo vargut do t’i ishte dashtë me gjetë edhe fjale qi të bâjnë rime me vargun pararendes e e gjithë kjo punë do të kishte qenë e kotë, sepse siç thashë ma nalt, kjo lloj rimet nuk tingllon mirë në anglisht e do t’i kishte ule vlerën edhe vargut, i cili âsht përkthye aq mjeshtrisht. Nji fakt tjetër për me u vue në dukje, âsht se Elsie ka ruejt edhe figurat stilistike të autorit shqiptar. Fjala vjen, përkthyesi ka kuptue mirfilli vlerën e anaforës ose të aliteracionit te Fishta e këto mandej edhe i ka përdore me sukses tue na dhane anafora e aliteracione të njajta ose të reja, por në masen e duhun, në variantin e vet anglisht.
Po marrim vetëm nji shembull prej anaforave e përkthyeme njinji: Lypet me shtue se këto anafora të reja të Elsie-t kryejn edhe nji funksion të dytë shumë të randsishëm. Ato janë nji shpërblim dhane vargut për rimen e mohueme. Shembulli qi vijon difton se si anafora ka zâvëndsue rimen: Kjo sepse emnat-koncepte si Ore, Zana, bese e tjere, jane lane ne gjuhën e origjinalit e tash e mbrapa kanë me bâ pjese në leksikun e specializuem të gjuhës angleze qi shërben me përkthye vepra të tilla prej shqipës. Përveç kësaj, për nji anglez, besoj se ka edhe mâ shume interes me u sqarue nji pikë tjetër: bashkëjetesa e raporti mes paganizmit e kristianizmit nder personazhet e “Lahutës së Malcís”. Nji gja tjetër qi tërheq vemendjen në këtë përkthim âsht riprodhimi i plotë i vlerave semantike të vargut të Fishtës. Nji fakt tjetër qi flet për mundin e bâme prej përkthyesit e për seriozitetin me të cilin ai ka studjue Lahutën, âsht edhe treguesi i gjane bibliografik, qi gjindet ne fund të librit. Kjo pregatitje e fortë i ka mundsue atij me e përcjelle besnikisht poemin e Fishtës në anglisht tue e realizue plotesisht qëllimin e këtij përkthimi. (Koha Jonë)