NËNË TEREZA KA KOMBËSI SHQIPTARE

-- Letër drejtuar redaktorit të gazetët "The New York Times"

I nderuar Editor,

Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë ka konsideratë të lartë për gazetën prestigjioze New York Times, prandaj i vjen keq kur botohen në faqet e saj artikuj dizinformues ose që shtrëmbërojnë të vërtetën. I tillë qe artikulli i z. Ian Fisher botuar më datë 6 gusht 2003, faqe 6, ku autori e mohon kombësine shqiptare të Nënë Terezës, me argumente pa baza historike a shkencore. Ja argumentet kryesore që paraqet zoti Fisher për të mbrojtur tezën e tij:

1. Nënë Tereza nuk ka si të jetë shqiptare a me kombësi shqiptare, kur dihet se ishte katolike e ritit Latin, ndërsa shqiptarët janë myslimanë.

Çdo njeri që ka sado pak dijeni mbi shqiptarët, e di se ata u përkasin tre besimeve fetare myslimanë, ortodoksë të ritit Bizantin dhe katolikë të ritit Roman, pa llogaritur sektin Bektashi. E njëjta përbërje fetare zotëron edhe në trevat e banuara nga shqiptarët, si në Kosovë, Maqedoni dhe Mal të Zi. Në Maqedoni gjithmonë ka patur ortodoksë dhe katolikë shqiptarë, ashtu sikurse ka edhe sot. Dijetarët dhe etnografët e huaj kanë shfaqur admirim për tolerancën fetare ndërmjet shqiptarëve që vazhdon prej shekujsh. Ndofta në asnjë vend të botës nuk ka aq martesa mikste sa te shqiptarët, në raport me popullsinë.

2. Mbiemri vajzëror i Nënë Terezës, Gonxhe Bojaxhiu hedh dyshime mbi kombësinë e saj, mbasi gjuha shqipe nuk ka mbaresa “u” për mbiemrat.

Ky argument filologjik dëshmon se autori ka mangësi në fushën e onomastikës shqipe. Edhe librin e telefonave sikur të kishte shfletuar, do të kishte gjetur një tok mbiemrash me mbaresën “u.” Shumica e mbiemrave të shqiptarëve, me prejardhje nga profesionet, mbarojnë me “u.” Shembuj: “Bojaxhiu,” (painter); “Kundraxhiu,” (shoemaker); “Terziu,” (taylor); “Furrxhiu” (bakery); “Djepaxhiu,” (cradlemaker); “Sapunxhiu,” (soapmaker); “Hanxhiu,” (The owner of an Inn); etj.

3. Nënë Tereza nuk dinte shqip dhe nuk fliste shqip.

Nënë Tereza haste vështirësi për të folur rrjedhshëm shqip, pas një emigrimi prej 7 dekadash, por ajo kurrë nuk e ka mohuar origjinën e saj shqiptare. Kur ishte e re jo vetëm ka folur, por ka shkrojtur edhe poezi në gjuhën shqipe. A mund të shkruante shqip po të mos ishte shqiptare? Në kohën që shkruajti poezinë, të cilën po ua servirim shqip e anglisht, ajo ishte 22 vjeçe. Besojmë se kjo dëshmi e patjetërsueshme, mjafton për të bindur edhe më skeptikët për kombësinë e saj shqiptare.

Për Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë
Kryetari
Naum Prifti

A Poem by Mother Teresa
Gonxhe Bojaxhiu
Composed Dec. 9, 1928, en route to India

GOODBYE

I am leaving the glowing hearth,
And my birthplace and kinsfolk;
To go to disease-wracked Bengal,
Far, far away.

I bid goodbye to fretful friends,
From hearth and relatives I turn away,
To obey my heart that tells me
To serve Christ.

Goodbye, dear mother,
Take care friends of mine;
A pure force stirs within me
And drives me toward inflamed India.

The boat sails ever so lightly,
As it awaits stormy scars;
For the last time, my eye surveys
The coastline of wrathful Europe.
On the boat, joy and exultation
Light up the face care-worn
Of a soul betrothed to Christ-
The tender bride of the new world.

An iron cross she clasps in her hand,
A cross that rings with the message of salvation;
And her spirit is ready
To sacrifice all for it.

“Accept, oh, Lord, this sacrifice,
as a testimony of my love;
and on this day help my soul
that wants to exult Your name.

In return, oh, Gracious Lord,
Our kind Father,
I ask only that I be filled with the spirit
Known only to You.”

Pure as a summer drizzle at dawn,
My hot, wistful tears roll softly down,
And uplift my public oath
To make my life a ceaseless prayer to You.

Translated from Albanian by Peter R. Prifti
San Diego 1991

ALBANIAN CATHOLIC BULLETIN, San Francisco, CA., Vol. XII, 1991

Poezi e Nënë Terezës
Gonxhe Bojaxhiu
Shkruar më 9 dhjetor 1928, kur po udhëtonte për në Indi.

LAMTUMIRË

Po lë shtëpinë zemërfanar
Vendlindje e farefis
Po vete n’Bengalin dergje-vrarë
Atje, në të largtin vis.

Lë të njohurit në mejtime
Të afërmit e vatrën shqim,
Më tërheq zemra ime
T’i shërbej Krishtit tim.

Nënë e dashur, lamtumirë
Ju le shënde’n miq të mi
Më djeg, o, një fuqi e dlirë
Drejt të përflakurës Indi…

Dhe anija lehtë lehtë lundron
Pret valët e detit të trazuar,
Për herë të fundit syri vrojton
Brigjet e Evropës së hakërruar.

Qëndron në anije e galduar
Fytyrë e përvuajtur gjithë hare
E Krishtit flijetarja e vluar
Nuse e njomë e botës së re,

Një kryq hekuri n’dorë shtërngon
Shpëtimi lëvarshëm kumbon në të,
E shpirti i gatshëm pranon
Blatën e rëndë fli për të,

“Pranoje, këtë flijim, o Zot,
Dëshmi e përbetimit që të dashuroj,
Ndihmoi gjallesës Tënde sot
Që emrin do të madhëroj!

Si shpërblim, Të lus o i Hirt’,
O Ati ynë plot mirësi
Të më japësh vetëm atë shpirt
Atë shpirt që-veçse Ti e di.”

Dhe t’imtë, të pastër si n’ag vere vesojnë
Të valët lot rjedhin qetë, me mall,
Që betimin për Ty prore e madhërojnë
Për të madhin blatim që tani u shpall.

Letters to the Editor

The New York Times
229 West 43rd Street
New York, NY 10036

Dear Editor:

Intentionally or not, with his August 6, 2003 article "Saintly Spirit Remembered, in a Truly Balkan Way," Ian Fisher has placed himself in the middle of a Balkan verbal brawl. That Serbs, Macedonians or Greeks would try to obfuscate history, particularly in an effort to discredit Albanians, is not news. But Mr. Fisher and your paper should dig deeper before stoking the fires of this baseless argument. Particularly in light of recent revelations that from time to time THE NEW YORK TIMES has had difficulty separating fact from fiction.

Mr. Fisher tries to advance an outrageous theory that Mother Teresa has Slav heritage in part because her brother's name was Lazar. First, it should be noted that the father of Mother Teresa and Lazar did not die from natural causes -- he was murdered by Slavs because of his work as an Albanian nationalist. Also, although not the most common of names among Albanians, I have met other Albanians with the name Lazar, and I am certain they would be most disturbed to have their ethnicity questioned.

But this will be interpreted by some as just more Balkan hearsay, so I suggest Mr. Fisher and you view the film "Mother Teresa," the only authorized documentary about the life of this remarkable woman. The film was produced in 1986 by Anne and Jeannette Petrie, American sisters who were known to be among Mother Teresa's closest friends. In this film, Agi Bojaxhiu, Lazar's daughter and Mother Teresa's only living relative, states quite clearly and proudly about her truly saintly aunt, "she's Albanian." And what is most striking about Ms. Bojaxhiu's comment is the distinct absence of any qualification or hesitation in her voice and words.

It is quite interesting that certain Balkan revisionists have only spoken up now - well after the death of Mother Teresa - in their petty attempt to separate Mother Teresa from her self-described ethnic identity as an Albanian. The most powerful men in the world were known to stumble in Mother's living presence, so it is no surprise that a few creeps with malicious agendas have crawled out from under their rocks in a cowardly post mortem campaign to reinvent the soon-to-be Saint's Albanian roots.

Anyone who knows the people of the Balkans and who was fortunate enough to look into Mother Teresa's eyes would have seen one thing -- the unmistakable face of an Albanian who just so happened to be the most admired person of the 20th century.

Sincerely,