Gasprin do ta kujtojmë gjithmonë me penel në dorë...

Kurrë nuk pretendoi se ka ba një kryevepër, por sa herë binte biseda thonte: “Njiky jam, pra, e kaq dij!” Frazë monumentale kjo, e thjeshtësije, që s’ia ndieva kërkuej. Si njeri e naltonte në sferat ma të nalta të njerëzisë, edukatës dhe respektit, por edhe të njerëzve të thjeshtë e të kujtdo që i vinte për vizitë. E natyrisht, këshilltarja e parë ishte bashkëshortja, Rozina, që i ndej afër në çdo moment e që vazhdimisht e frymëzoi për punë.

Natyra e tij e urtë, thjeshtësia e jashtëzakonshme, fjala e ambël, dëshira për të pa mirë gjithkend, puna kambngulëse, ndihma për nxanësat, të cilat janë të shumtë në karrierën e tij të gjatë të mësuesisë, feja e ngulët dhe mbështetja te Zoti, shpirti i dlirtë, janë disa tipare, që gjithë jetën e ndoqen njeriun Gaspër Zojzi.
Shkodra e nofti dhe çdo shkodran, kur bie fjala për te, flet me respekt edhe në qoftëse vetëm një herë asht takue me të, pa diskutue që në familje ishte bashkëshort, vëlla e babë i mrekullueshëm.

Po t’i hëdhim një sy katalogëve të ekspozitave lokale të organizueme prej Shtëpisë së Kultures, mandej prej Degës së Lidhjes së Artistëve e së fundi prej Shoqnisë Kulturore “Illyricum”, emri i Gaspër Zojzit gjendet pa nderprenje qysh në ekzpoziten e parë më 1960 deri më 2002, pa përfshi këtu pjesëmarrjen në ekspozitat kombëtare si dhe personale.
Pra një periudhë krenarie, për një krijues që punoi pa nderpremje edhe në momentet e vështira të shëndetit që e trazoi mjaft, por s’e mposhti deri pak kohë para se të ndërronte jetë.

Gaci (kështu e thirrshin të gjithë), qe shembulli i një vullneti të rrallë. Në çdo kohë të ditës, sidomos mbasi doli në pension, do ta gjeje me penelin në dorë, e lënte në tavolocë vetëm për të pritë ndonjë mik e për të ba dy pare muhabet, kryesisht për pikturen. Derdhte të tana fuqitë për të mbërrijtë atë që i bluente truni, pa pasë tendenca e influenca, por ashtu si e konceptonte ai vetë e prej këndvështrimit të tij. Kurrë nuk pretendoi se ka ba një kryevepër, por sa herë binte biseda thonte: “Njiky jam, pra, e kaq dij!” Frazë monumentale kjo, e thjeshtësije, që s’ia ndieva kërkuej. Si njeri e naltonte në sferat ma të nalta të njerëzisë, edukatës dhe respektit, por edhe të njerëzve të thjeshtë e të kujtdo që i vinte për vizitë. E natyrisht, këshilltarja e parë ishte bashkëshortja, Rozina, që i ndej afër në çdo moment e që vazhdimisht e frymëzoi për punë.

Gaci kurrë se krahasoi as se mati veten me të tjerët. Sinqeriteti i tij si natyrë u pasqyrua edhe në punimet e tija të cilat i përshkon një frymë naiviteti e pasherrije fëminore, një pastërti pasqyrimi, ashtu si ia thonte shpirti e zemra e tij e dlirtë, që gjatë kohës u ba karakteristike e artit të tij, tue krijue kështu, një mënyrë pune që do t’u dallonte prej piktorëve të tjerë.
Gjatë periudhës së artit të realizmit socialist, Gaci iu shmang temave “të mëdha”, trajtoi tema krejt lirike, kryesisht peisazhe dhe natyra të qeta. Diçka të madhe, që vetëm Gac Zojzi bani në këtë periudhë, qe se pati guximin, që natyrisht në shtëpi e me shumë kujdes, shpalosi dosjet e vjetra e punoi një cikël jo të vogël me temat fetare e peisazhet e kishave, që regjimi komunist i kishte rrënue.
Me një frymë romantike - dramatike, ato sot janë dokument artistik i kohës. Vetëm Feja e fortë që kishte i jepte guxim, se po të diktohej prej ndonji kolegu spiun, i kushtonte jetën. Për fat mardhaniet e mia më të ngushta me të, e besimi që kishte te unë, më bani dëshmitarë të atyne situatave.

Me hapjen e kishave u krijue lirësia e trajtimit të këtyne temave të dashuna prej tij, si: “Mesha e parë 1990”, “At Gjergj Fishta”, “Kuvendi i Fretenve”. Ndërsa në periudhën e çensurës zgjodhi temat e atdhedashunisë, si: “Edhe nji betej u fitue, Skenderbeu”, “Kangë për Flamurin” etj., trajtoi edhe temat etnografike: “Grue shkodrane” si dhe pamje të qytetit të lindjes, Shkodres, që e deshti aq fort.

Kryemja e Liceut Artistik me korrespoendencë, nën drejtimin e Vladimir Janit, për atë brez që s’pati mundësi tjetër shkollimi, ndikoi në fitimin e njohunive shkencore e artistike, pajisjen me elementet e nevojshem për rritjen e cilësisë artistike. Punoi pa nderpremje qysh në bankat e shkollës, në atë pak kohë të lirë kur ishte shegert, ma vonë nëpunës, mësues e në pension, kur kaloi periudha të vështira. Gaspërin do ta kujtojmë gjithmonë ne penel në dorë...