Sekreti i marrëveshjes Shkup–Beograd

-- nga Ylber Lili, Shekulli, 25.05.2003

Maqedonia, e cila akoma çalon nga papërgjegjshmëria institucionale ka treguar në konferencën rajonale të mbajtur në Ohër se me Serbinë është e lidhur si “mishi me kockën”. Në laboratoret e boshtit Shkup-Beograd po përpunohen ide dhe skema që Kosova të skualifikohet nga e drejta për vetëvendosje. Optika e politikës pansllaviste, Kosovën e shikon vetëm si vend i turbulencave dhe kanosjeve. Në këtë prizëm ka rrjedhur dhe takimi i kryeadministratorit Shtajner me ministrat e Brendshëm dhe të Mbrojtjes së Maqedonisë, ku është arritur pajtueshmëri për shkëmbim informacionesh rreth AKSH-së. Ndërkaq, për nënshkrimin e marrëveshjes për vendkalimet e reja kufitare, numri një i OKB-së në Kosovë është shpërfillur, thënë me fjalë të tjera, maqedonasit me një fanatizëm të shfrenuar vlerësojnë se Kosova është nën ombrellën serbe. Fakti që kryeministri maqedonas Cervenkovski nënshkroi marrëveshjen me Serbinë për hapjen e vendkalimeve të reja kufitare në pjesën me Kosovën është tregues real i kësaj konkluze.

Maqedonia pas këtij hapi anashkalues, i treti me radhë, me vetëdije të plotë përbuz jo vetëm Kosovën dhe institucionet e saj, por dhe rezolutën 1244 të OKB-së. Është rasti i tretë që maqedonasit anashkalojnë institucionet legjitime kosovare dhe aq më keq ato ndërkombëtare në nënshkrimin e marrëveshjeve. Marrëveshja për tregtinë e lirë, ajo e vijës kufitare dhe e fundit, ajo e vendkalimeve kufitare janë fakte konkrete që Maqedonia përzihet në punët e brendshme të Kosovës. Hipokrizia e Cervenkovskit ka shënuar kulminacionin pikërisht në konferencën e Ohrit, ku teorikisht ka dhënë një vlerësim “emancipues”, pra ndryshe nga politika që ka ndjekur gjer më tani, por praktikisht ka vepruar diametralisht kundër duke nënvleftësuar institucionet kosovare dhe ato ndërkombëtare.

“Ardhmëria e Maqedonisë nuk lidhet me statusin e Kosovës”, - ka thënë Cervenkovski. Sipas tij, për Maqedoninë me rëndësi është që në Kosovë të mbizotërojë ligji dhe rendi. Mirëpo vetëm pak minuta më vonë, ai ka nënshkruar një marrëveshje tinzare me autoritetet serbe për Kosovën. Duke iu referuar rezolutës 1244 të OKB-së, Kosova është nën administrimin ndërkombëtar dhe për çdo vendim që merret lidhur me fatet e mëtejme të Kosovës është UNMIK-u, i cili vulos në bashkëpunim me institucionet vendore kosovare. Mirëpo këtë paragraf nuk kanë dëshirë ta kuptojnë autoritetet e Shkupit zyrtar. Dhe ç’është më e keqja, për ta Alfa dhe Omega e Kosovës mbetet Serbia.

Marrëveshja e nënshkruar dy ditë më parë në Ohër mes autoriteteve maqedone dhe serbe për hapjen e vendkalimeve të reja kufitare Tanushë-Debëllde dhe Strezimir-Restelicë dha të kuptojmë sërish se prapa shpinës së Kosovës, dy shtetet sllave po luajnë në mënyrë perfekte lojërat e tyre antishqiptare.
Shtrohet pyetja: a ka të drejtë Shkupi zyrtar të drejtohet nga Serbia që të vendosë firma duke kapërcyer Kosovën? Së pari duhet theksuar se çdo marrëveshje që i referohet Kosovës, pa dijeninë e institucioneve të saj sjell pakënaqësi, jo vetëm në kuadër të institucioneve kosovare por dhe të opinionit të gjerë shqiptar. Së dyti, maqedonasit duhet të kuptojnë se institucionet e Kosovës nuk janë krijesa artificiale, por përkundrazi ato kanë legjitimitet dhe veprojnë legalisht ku janë të pranuara ndërkombëtarisht.

Së treti, sllavomaqedonasit duhet të qartësohen që një marrëveshje, e cila ka të bëjë pikërisht me Kosovën është e pranueshme dhe e qëndrueshme vetëm atëherë kur bisedohet me institucionet kosovare dhe ndërkombëtare. Fataliteti i nënshkrimit të kësaj marrëveshjeje qëndron në atë se shteti maqedonas, merr guximin të injorojë institucionet kosovare dhe ato ndërkombëtare. Do të ishte qesharake, nëse Cervenkovski me suitën e tij do të kamuflonin me rezolutën 1244 të OKB-së. Shembulli i Shqipërisë do të demantonte një gjë të tillë. Kohë më parë mes shtetit shqiptar dhe Kosovës janë lidhur një sërë marrëveshjesh, mirëpo ato janë nënshkruar mes UNMIK-ut, institucioneve të Kosovës dhe qeverisë së Shqipërisë.

Në të vërtetë, çfarë fshihet pas marrëveshjes mes Shkupit dhe Beogradit? Strategët serbë dhe maqedonas gjatë gjithë kohës hartojnë dhe përpilojnë planin për instalimin e një pike biologjike që do të pengonte komunikimin e brendshëm shqiptar. Pika kufitare Tanushë-Debëllde dhe Strezimir-Restelicë si dhe ajo që preferohet në të ardhmen në Gollobordë, assesi nuk mund të konceptohet në funksion të lehtësimit të komunikimeve të brendshme shqiptare. Nuk duhet harruar se një pjesë të madhe të trasesë nga Dragashi në Restelicë e pati ndërtuar ushtria jugosllave për nevojat e saj strategjike ushtarake.