HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Stokholm 2004: Konferenca Ndėrkombėtare mbi Gjenocidin "Parandalimi i Gjenocidit nė Botė"

Me akademi shkencore bota kujton viktimat e diktaturės komuniste rreth 108 miljon njėrėz janė vrarė nga rregjimet diktatoriale nė botė

-- nga Halil RAMA & Beqir SINA

Beqir Sina Stokholm SU: Ditėn e hėnė (26 janar 2004) nė Stokholm i fillon punimet Konferenca Ndėrkombėtare mbi Gjenocidin, ku marrin pjesė 58 pėrfaqėsues shtetesh e qeverishė nga mbarė bota dhe afėr 100 akademikė tė cilėt do tė punojnė nė 12 grupe punuese. Temė e kėsaj Konference, sivjet ėshtė "Parandalimi i Gjenocidit nė Botė". Pjesmarrėsit dhe organizatorėt kanė si qėllim, qė me anė tė kėsaj Konference Ndėrkombėtare, tė zbardhin nė mėnyrė shkencore kėtė barbari, e cila ėshtė patjetėr dhimbja mė e madhe qė ka pėrjetuar njerėzimi nė 21 shekuj. Njė dhimbje tė till madje pėr mbar njerėzimin dihet se nuk ja shkaktojė natyra, luftėrat, vullkanet, tėrmetet, pėrmbyetjet, urraganėt ose rėnja e ndonjė meteori, por njė fatkeqėsi edhe mė e madhe se sa ajo qė shkaton natyra, rregjimet diktatoriale e komuniste.

Mirėpo, tė mos harrojmė se ndoshta, kėto kohra kur u vranė kaqė shumė njerėz tė pafajėshėm do tė mbeten pėr botėn si periudhat mė tė kėqia historike. Kėto ndodhėn mė sė shumti pikėrisht atėhere kur duhej shumė pak qė mund tė dilej nga sistemet totalitare e diktatoriale dhe qė tė praktikoheshin forma Qeverisje demokratike, pėr tė demostruar sadopak disa vlera tė demokracisė sė vėrtet. Si psh. pikė se pari toleranca e mirėkuptimi pėr tė gjithė pa dallim race, feje e ideje - dhe kjo tani kur e shohim me studime tė tilla ndėrkombėtare si Konfereca e Stokholmit mėsojmė se ajo qė ndodhi nuk ėshtė ēėshtje e njė marrėzie politike, por e njė paaftėsie e atyre qė i kryen kėto krime barbare.

Tani bota i sheh me njė sy tjetėr tė gjitha kėto krime por ėshtė edhe njė gjė qė duhet parė pėr t'i ndalur kėto krime pak sa mė thellė sepse kjo ėshtė njė rrezik dhe njė dhimbje edhe mė e madhe se ajo e 108 miljon tė vrarėve. Ngase, kjo tani ka marrė formėn e njė gjendje tė pėrhershme shpirtėrore ku pėr njė kohė tė gjatė nuk mund tė respektohen rregullat mė thmelore tė demokracisė. Madje, pėr ēdo lloj krimi qė ndodh sot qoftė edhe me njė, dhjetė apo qindra tė vdekur, pėr kėtė gjėndje tė rėndė shpirterore siē ėshtė vdekja e pamėshirėshme janė pėrgjegjes: janė Qeveritė dhe qeveritarėt, politikanėt, intelektualėt qė duhet ti thonė ndal kėtyre krimeve para se ato tė ndodhin dhe tė kthehen nė vdekje tragjike. Eshtė pikėrishtė Konferenca Ndėrkombėtare mbi Gjenocidin me sloganin: "Parandalimi i Gjenocidit nė Botė", Stokholm 2004.

Rreth 108 miljon njėrėz janė vrarė nga rregjimet diktatoriale nė botė

1.5 milion armenė u vranė nė kohėn e imperatorisė Ottomane Turke.
3 million ukrainas u vranė nga rregjimi totalitar i sundimit komunistė nė Ukrainė
25 deri 62 milion sovietikė u vranė nga rregjimi komunistė i Joseph Stalinit nė BRSS.
6 milion (hebrenj) Jews, 6 milion (romė) Gypsies u vranė nga sundimi Hitlerian
25 milion kinezė u vranė gjatė sundimit komunistė nėn parrullėn e Mao Tce Tungit "Great Leap Forward"
1 million nigerianė u vranė nga rregjimi diktatorial
1.5 milion bengalezė u vranė nėn sundimin e Pakistanit
2.5 milion, tė quajtur Mayan Indians, u vranė nga rregjimi Guatemaltenko
1.7 milion kamboxhianė u vranė nga rregjimi komunistė i Khmer Rouge nė fushatėn e vrasjve "Cambodia's "killing fields"
800,000 ruandezė u vranė nga rregjimi diktatorial
10,000 shqiptarė tė Kosovės u vranė vetėm se ishin shqiptarė nga sundimi diktatorial i rregjimit sėrb tė kryekasapit Slobodan Miloseviq
250,000 boshnjak tė vrarė gjatė luftės rregjimin diktatorial sėrb
2 million Sudanes u vranė nga fundamentalistėt Musliman
1.6 million Koreano Veriorė u vranė gjatė sundimit komunistė nė Korenė e Veriut"North Korean"

Nė Shqipėri nga rregjimi komunistė i Enver Hoxhės janė ekzekutuar 5 577 burra dhe 450 gra.
- Janė dėnuar 26 768 burra dhe 7 367 gra.
- Kanė vdekur nė burg 1 065 persona.
- Kanė humbur aftėsinė mendore 408 vetė.
- Kanė vdekur nė internim 7 022 vetė.

Ndėrkoh kėtyre njėrzve qė bėnė kėto krime kaqė tronditėse, bota e civilizuar kurr nuk do tė ja u fali. Ajo ka ngritur dhe Gjykatėn pėr Krimet e Luftės dhe tė Genocidit nė Hagė qė t'i gjykojė e dėnojė me tė gjithė forcėn e Ligjiit kėta kriminel. Dhe kėrkon me ēdo ēmim qė "artitektet" e krimit, tė dalin sa mė parė para gjyqit. Njė ndėr vendet, qė ka njė pergjėgjėsi tė madhe ndaj kėtyre krimive ėshtė edhe Sėrbia. Shtetet e Bashkuara tė Amerikės vendi kampion i globit nė liri e demokraci ka kėrkuar nga Sėrbia dhe i a ka lėnė pėr detyrė qė tė bėjė qė ėshtė e mundur nė mundėsitė e saja qė tė arrestojė tė akuzuarit pėr nė Gjykatėn pėr Krimet e Luftės nė ish "Jugosllavi" Ratko Mladiq dhe Radovan Karagjiq.

SHBA - mėsohet se e kanė kushtėzuar kė fakt me atė pėr tė livruar financimin e 100 miljon dollarė amerikanė dhe pėr krahjen financiare ndėrkombėtare pėr demokratizimin e sėrbis posmillosheviqiane. Kėshtu, pohohet nė Ligjin pėr ndihmėn e botės sė jashtėme nė vitin 2004, tė cilin e ka aprovuar Senati amerikan. Nė kėtė Ligj pėr herė tė parė nė mėnyrė tė prerė pohohet emri ish komandatit tė Ushtrisė sėrbe tė Republikės Sėrbet e Bosnjes, Ratko Mladiqit si njė kushtet pėr vazhdimin e ndihmės financiare Sėrbisė. Pėrveē arrestimit tė Maladiqit kusht tjetėr pėr dhėnjen e nidhmės amerikane mė 31 mars tė kėtij viti janė : Bashkėpunimi i Sėrbisė dhe Malit tė Zi me Gjykatėn Ndėrkombėtare pėr Krimet e Luftės nė ish "Jugoslavi", respektimi i standarteve demokratike, liria e mediave dhe tė drejtave tė njeriut tė pakicave. Dhoma e Pėrfaqėsueseve e ka aprovuar kėtė Ligj qysh nė dhjetor tė vitit tė kaluar.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara