Shqipëria Etnike, Shqipëria e Tanë, Shqipëria e Jonë

Nëse e pyesim një rus se ku fillon e ku mbaron Rusia, vështirë se mundet me u përgjigj i shkreti rus. Mundeni me pyet pse është kaq e vështirë me ditë me iu përgjigj kësaj pyetje?!!

Unë them se është e vështirë jo vetëm për një rus t'paditur por edhe për një rus shumë t'kulturuar me iu përgjigj kësaj pyetje. E para sepse Rusia është për më shumë se 2/3 nji shtet artificial, pra i krijuar n'një shtrat që historikisht nuk është banuar nga popullatë ruse. E dyta, sepse shtrirja e Rusisë është kaq e madhe sa vështirë të thotë dikush se e ka shkelur fund-e-krye, e për vijimësi s'mund të themi se e njeh "me sy mbyllur". Tjetër se Rusia është e populluar nga më shumë se 50 popuj të tjerë të vegjël e të mëdhenj (flasim vetëm për Rusinë, duke përjashtuar ish republikat sovjetike që tashmë janë shtete të pavarura), kështu që edhe për një rus është tepër e vështirë për të kuptuar se me t'vërtete ku fillon e ku mbaron "Rusia e Vërtetë". Sot pas shkërmoqjes së ish Perandorisë Ruse - Bashkimit Sovjetik, gjeografikisht Rusia fillon nga Kaliningradi (ish Kënigsberg), nji "ishull në kontinent", ish pjesë e Ost Projsen (Prusia Lindore) - në perëndim, kërcen si gjeli me një këmbë Lituaninë e Letoninë, rifillon, e mbaron në gadishullin e Kamçatkës (emër i marrë nga popullata kamçadale që banon gadishullin) - në lindjen e largët; po kështu në veri kufizohet me Oqeanin Arktik, buzëdet ose më saktë buzëoqean plotësisht i banuar nga popuj të vegjël e të panjohur edhe për enciklopeditë e jo më për njeriun e thjeshtë; kështu filluar prej kufinit me Finlandën e Norvegjinë vijnë n'sira - karelo-finët, lapponët, nentcët, komi-permjakët, hantët, mansët, jamalët, tajmalët, votjakët, marët, mordvët, tatarët, bashkirët, evekët, jakutët, çukçët, koriakët e kamçadalët n'kufi me Alaskën. Në jug prej stepave të Donit e Vollgës, e tokave ranore n'brigjet e Kaspikut e deri n'kufi me Korenë Veriore e detin e Japonisë - numërohen adigët, çerkezët, çermisët, kabardinët, ingushët, osetët (e veriut - ata të jugut përfshihen në Gjeorgji (Gruzi)), çeçenët, dagestanasit, kalmukët, gjermanët (e Vollgës), altajasit, hakasët, tuvinët, burjatët, mongolët, saskaçevanasit, e deri në Krahinën Autonome Çifute me kryeqendër Birobdishan n'kufi me Kinën në brigjet e lumit Amur. Pa llogaritur këtu edhe dhjetëra popuj të tjerë që nuk i dihet emri e vendndodhja e qartë.

Kështu tatarët i gjejmë në Republikën Tatare, në Krime, në zonën midis lumit Don e Vollga, si edhe në Kazakistan. Vetëm 1/5 e tyre jeton në Republikën Autonome të Tatarisë. Me mëshirë mundem me thënë që rusi i shkretë nuk ka faj që është injorant e "jo nacionalist i devotshëm". Eshtë tamam si ai njeriu i shkretë që punonte gjithë ditën e gjatë, e kur kthehej natën n'rrugicën e shtëpisë e pyeti njërin prej shumë fëmijve (t'tij) se i kujt ishte; e fëmija iu përgjegj se ishte fëmija i tij!!!

A thua për shqiptarin është ky problem një ekuacion me pesë apo gjashtë të panjohura?! Them se është shumë më e thjeshtë. Shqipnija nuk ka nji stërzgjatje e turlilloj popujsh mbrenda vetes, që t'jetë kaq e vështirë me kuptuar se ku fillon e mbaron. Pra është e mundur me u shkel e qëmtuar me mjaftueshmëri çdo cep i saj. Fatkeqësia qëndron n'atë që ne akoma nuk kemi një histori apo gjeografi që t'na tregojë saktsisht këtë. N'botimet e mëparshme bëhej e qartë qysh n'parathanie se: Kjo është historia e popullit shqiptar brenda kufirit të Republikës së Shqipërisë. Pra po vazhdojmë me i qenë përjetësisht besnik vendimeve t'Kongresit të Përmetit; ku u vendos që kufijtë e Shqipnisë janë të pandryshueshëm.

Kështu ne vazhdojmë "me ja fal dreqit" shqiptarët që janë jashtë kufinit ndërkombas! Ma qartë me thanë që nuk kemi një histori t'popullit shqiptar por kemi një histori t'popullatës që jeton brenda këtij kufini "që e duam kaq fort" megjithse na e kanë vënë tjerët e ne s'na pyetën fare. Jemi pothuaj injorantë në shtrirjen, vendndodhjen, emërtimet e qyteteve, krahinave, lumejve e maleve; e jo më fshatrave, prrojve apo liqeneve. Duke qënë se nuk përmenden prej më shumë se 55-së vjetësh ato po hyjnë në fondin e harresës, tamam ashtu siç dëshirojnë ata që punojnë për këtë punë, sigurisht jo në të mirën tonë. Eshtë për të ardhur keq që edhe gazetarë apo folës "të njohur" - por që nuk kanë formimin e duhur, pjesërisht jo për faj të tyre, keqinformojnë masën e gjërë të popullatës me përdorimin e emërtimeve të tilla si: Xhakovica (për Gjakovën), Peç (për Pejën), Florina (për Follorinën), Bitola (Manastiri), Kastoria (Kosturi), Biellopoja (Fushëbardha), etj., etj...

N'historinë e Shqipnisë nuk përfshihen jo dhjetvjeçarë, por qindravjeçarë e mijavjeçarë që fatkeqsisht ne i dëgjojmë me habi nga të tjerë, që edhe pas qindra vjetësh e ndiejnë veten më shqiptarë (megjithse nuk e flasin shqipen rrjedhshëm) se ne që jemi lind n'truallin shqiptar. E n'disa raste vejmë në tallje e dyshim rezultate të një pune dhjetravjeçare t'personaliteteve që bota i respekton, e ne me t'drejtën e padijes i injorojmë apo hedhim poshtë; siç është rasti i Manjanit, Katapanos, Shuflait, Koljes etj., etj...
Me plot gojë mund t'themi që "me gishtat e dorës! janë ata shqiptarë që munden me thënë saktësisht se ku i thonë bukës-bukë, e ujit-ujë, pra se ku asht "Shqipni". Eshtë e vërtetë që një numër i vogël njerëzish njohin në mënyrë evazive (të paqartë) shtrirjen e Shqipnisë, por pjesa më e madhe pothuajse nuk e njeh fare. Sot e kësaj dite si mashtab mbahet harta e "Shqipnisë së vërtetë" e Prof. Ahmet Gashit (Që nuk përfshihet në tekstet e historisë). Pa minimizuar vlerat e saj për atë kohë: A është e mjaftueshme kjo? Mendoj që jo! E para që edhe kjo harte është tepër e përciptë, pra me pak të dhëna. Eshtë përpiluar n'vitin 1944, pra pothuajse përpara 60-të vjetëve. Pra s'mundet me qenë e vyeshme për kohën. Janë bërë përpjekje për të botuar harta të tjera, por të pashoqëruara me propagandën e duhur nga shteti apo institucionet kulturore. Duket është frika se na idhnohen fqinjët.
Ka pasur periudha të shkurtra kur politika "liro-shtrëngo", në reflektim të plotë me marrdhëniet ndërshtetnore lejonte me rizgjuar kujtesën popullore se trupi i Shqipnisë vazhdonte përtej kufinit. Atëherë njerzit kujtoheshin se kishin lanë trojet e t'parve, dikush vllaznin, krushqin, nanë e babë përtej asaj vijës abstrakte e t'padukshme që quhet kufi; pra aty ku fillon e mbaron diçka. Kështu lindën koncepte abstrakte për shqiptarët e Jugosllavisë, duke i emërtuar të gjithë si "kosovarë". Kështu "kosovarët" u globalizuan si shqiptarët e Kosovës, ashtu edhe ata të Malit të Zi, ata të Kroacisë (Dalmacisë), Sanxhakut, Bosnjes, Kosovës lindore, ai i nahisë së Maqedonisë. Po kështu me emërtimin "çam" u globalizuan të gjithë shqiptarët e trevave që sot gjenden përtej kufirit të Shqipërisë me Greqinë, gjë që s'është e drejtë. S'mundemi me emërtuar "çam" - shqiptarin e nahisë Kostur - Follorinë, Korfuzit, atë të Artë - Prevezës, Thesalisë apo Selanikut, Atikës apo Athinës, apo të Peloponezit ose ishujve të Egjeut (E gjiut). Kur dikush tash trumbeton nismën për një linjë të re ajrore me Shkupin (Tiranë-Shkup), askush nuk kujtohet me thënë se kemi pasur deri para lufte (Luftës s'Dytë Botnore) linja ajrore me Dibrën, Shkupin, Strugën, Manastirin e Ohrin (flasim vetëm për nahinë e Maqedonisë). Kësaj kulture dasie e harrese i shërbeu edhe heshtja e plotë pothuajse për ngjarje e njerëz shqiptarë tej kufinit. Vetëm n'ato raste kur ngjarja është madhore, apo vazhdoi veprimin edhe n'territorin e sotëm të Shqipërisë, atëherë ajo mund të ceket në dy-tre rreshta ose rallëherë n'kapitujth. Me keqardhje konstatohet se informacioni për emërtime, emra personash, data, ngjarje plotësuese që kanë lidhje me ngjarje madhore, n'rastin më të mirë vetëm përmenden, tjetërherë ose nuk thuhen, ose i ndërrohen vendet personave si t'ishte fjala për një skuadër futbolli. Bjen fjala figura botnisht t'njoftuna si: Thoti, Knonsi, Omiri, Enea, Aqileu, Agamemnoni, Paridi, Odhiseu, Leka i Madh, Dari, Bardhyli, Spartaku, Kostandini i Madh, Justiniani, Dikloceani, Kopiliqi, Araniti, Qyprilit, Napoleoni, Mehmet Aliu, Bushatllinjt, Gjikat, e deri tek Kryezinjtë, Toptanasit, Zogu, Hasan Prishtina, Idriz Seferi, Fishta, Konica, Shaban Polluzha, etj., etj.,; të gjithë këta emra e qindra e qindra të tjerë ose nuk bëjnë pjesë n'Historinë e Shqipnisë ose përmenden vetëm si figurant n'te, pra i thuhet emri por mbetet pothuajse enigmatike veprimtaria e tyre.
Kjo vetkrasitje, ose më mirë vetkastrim, solli atë gjendje tragjikomike të dhjetë-dymbëdhjetë viteve më parë kur një shqiptari nga Kosova me t?drejtë i bëhej pyetja naive po aq edhe fyese: ?Sa mirë e paske mësuar shqipen?!!? Falë zhvillimeve t?fundit të viteve 90-të filloi me u zbeh perçja letargjike. Por ndëgjegjja kombtare është pak me thanë se ështe ?përtokë? (siç ka thënë poeti ? ?pse ke ra me kry n?hi?). Dihen pak-a-shumë arsyet se pse është kjo gjendje; rrjedhur nga niveli ekonomik e politika servile e më shumë se e nënshtruar kundrejt shteteve t?huaja, mbytja e ekonomisë vendase qysh në qelizë, politika doganore, etj. Si mundet shqiptari me e ndjerë veten krenar i t?qenurit shqiptar, kur edhe djathi, qumështi, tlyni, domatet, patatet, kastravecat, vezët, e deri edhe buka vijnë nga jashtë?! Por a mundemi me ja lanë fajin shqiptarit t?thjeshtë për këtë gjendje?! Besoj se përgjigjen e dijnë t?gjithë, edhe ata që nuk duan ta pranojnë.
Eshtë detyra e çdo intelektuali e shqiptari njëkohësisht me e rrit e mbajt lart ndërgjegjen e bashkkombasve. Sa më e lartë t'jetë ndërgjegjja kombtare në total e gjithë shqiptarëve pa dallim se është i kësaj pjese t'Shqipnisë apo asaj, aq më mirë kanë me filluar me shkuar punët e Shqipërisë. Por gjithmonë duhet me kuptuar se kusht i parë është rimëkëmbja ekonomike! Vetëm atëherë mundemi të fillojmë, të shpresojmë për një psikozë apo psikollogji gjithëkombtare, që do t'ishte fillesa e kthimit n'rrugën e duhur t'asaj që do ta kishte emrin "E mira e Shqipnisë është e mira ime". Nuk vazhdohet më tej me moralin e asaj fabulës: ... ra kolera n'vend; larg krahinës time, ra n'krahinë; larg katundit tim, ra n'katund; larg shtëpisë time, ra n'shtëpi; larg b... time.
Dihet që shtetarët apo pseudopolitikanët tanë janë pjellë (term që përdoret për kafshët) e sistemit të kaluar, e pra kanë mungesa të mëdha si në drejtimin e vendit ashtu edhe në dozën e kombëtarizmit. Kjo vihet re jo vetëm në spektrin e ashtuquajtur të majtë, por edhe tek të vet-emëruarit të djathtë, si edhe ata që nuk e dinë se ç'janë. Ndryshe si mund t'shpjegohen pranimi pa kushte i rilidhjes së marrdhënieve me Beogradin, ndërkohë që ishin ata që kërkuan ndërprerjen e marrdhënieve diplomatike me Shqipërinë, ishte Beogradi ai që shpërnguli mëse 500.000 shqiptarë vetëm në Shqipëri (Cili vend i zhvilluar në botë do ta përballonte një fluks të tillë refugjatësh?!). Shqiptarët e mbajtën vëllain e tyre se e ndjenë për detyrë ndaj vetvehtes e jo se i detyroi qeveria apo dikush tjetër. E kështu kanë qenë shqiptarët gjithëherë. Kufiri verior i Shqipnisë ishte në gjendje lufte t'pashpallur (Lufta për lirimin e Kosovës 1998). Kurrë nuk u kërkua falje zyrtare apo individuale nga Beogradi. N'lakoren kohore 1878-1990 u vranë e masakruan sipas shifrave që kurrë nuk u shpallën nga ata që e kanë për detyrë mos me i shpallë: 1.000.000-1.500.000 shqiptarë, vetëm nga pjesa shqiptare që sot gjendet jashtë kufirit t'Shipnisë zyrtare (që ështe pothuaj dy herë më e madhe se Shqipëria zyrtare (e njohur)), pa llogaritur këtu t'shpërngulurit. Gati n'çdo qytet të madh shqiptar kemi lagjet e muhaxherve, lagjia e kosovarve, lagjia e dibranëve, lagjia e çamve. A është kaq e vështirë me i shpjegu këto?! Pa llogaritur këtu ata që i detyruan të ndërrojnë fenë e emrin, e me kushtin që t'paktën në publik mos me e përdor gjuhën shqipe. E sot përballemi me fenomenin e çuditshëm të shpikjes së popullsisë myslimane, që për sa mendoj unë është kështjella e fundit që u zgjodh nga ata shqiptarë për me e dalluar vehten nga sllavët.
Nga Beogradi kërkohet me ngulm që të kthehen rreth 200.000 serbë, që na paskan jetuar n'Kosovë, e të kenë t'drejtë vote. Kërkush nuk u ngrit me thanë pse t'mos kthehen edhe ata 300.000 shqiptaro-kosovarë të Shqipnisë, po ata miliona shqiptarë të Turqisë (bëhet fjalë për 5.000.000 që e flasin shqipen në shtëpi, e në total rreth 8.000.000 që janë me origjinë shqiptarë, shumica nga Sanxhaku, Malizi, Kosova e Maqedonia), kur qyteti me numrin me popullsi më të madhe shqiptare (Tirana llogaritet të ketë rreth 800.000) edhe sot e kësaj dite mbetet Stambolli (me mbi 1.000.000 banorë shqiptarë). Mijra t'tjerë që emigruan n'brigjet e Dalmacisë e n'Itali, të tjerë në Bosnje (para luftës në Bosnje llogariteshin saktësisht 31% boshnjakë-myslimanë, 23% sërbë, 18% kroatë dhe 5% e popullsisë së Bosnjes të ishte shqiptare, kryesisht në Sarajevë, që është vazhdimi i trungut shqiptar - Sanxhak-Kosovë). Kërkush nuk u interesua për ta. A thua do t'ia japin edhe atyre t'drejtën për të votuar?!
Na vdiq se ç'na vdiq një kryeministër apo nji zvendëskryeministër sërb (Lexo: Sërv-shërbyes, shërbtor)!!! Parlamenti shqiptar duhet me e treguar vehten përpara Evropës se ne e qajmë atë edhe më shumë se t'zotët e shpisë. Ne i duam fqinjët (në këtë rast hasmin) më shumë se njerëzit tonë!!! Ne mbajmë zi, s'ka gjë se ai është shtetar i një shteti që ka vra e vazhdon me vra mishin e gjakun tonë. Po s'ka gja, ne jemi bashkëkohor, nuk duhet t'i vejmë re këto gjëra t'vogla!!!
Na erdhi se ç'na erdhi nji ambasador i ri: Për pak nuk filluan të këndojnë atë këngën "Nusja re, moj nusja re...", sa i mirë mor xhan, apo nuk e flitka shqipen ujë... Reklamë më e qëlluar zorr se bëhet. Tani që na erdhi ky ambasador i zgjidhëm hallet! Na dridhet goja me thanë një fjalë për shqiptarët e Maqedonisë, edhe kur flasim themi shifra qesharake: 23-25% shqiptarë. Se mos i ngelet hatri qeverise maqedonase!? Kur krisi pushka u pa se sa ishte përqindja e popullsisë; "maqedonasit" s'kishin burra me ju përgjigj shqiptarëve. A thua maqedonasit janë t'gjithë gra?!? Ndoshta!
Si mundet që popullsia shqiptare (megjithë shpërnguljet masive të herë-pas-hershme deri më 1968) n'Maqedoni t'jetë vetëm 23-25%, kur gati t'gjithë qytetet e mëdhej janë qytete shqiptarë; duke filluar nga Kumanova, Shkupi, Tetova, Dibra, Kërçova, Ohri, Struga, Manastiri e Përlepi. Për qytete të ashtuquajtura "maqedonase" (se ata nuk meritojnë të përdorin emrin e vendit të Lekës së Madh të Maqedonisë - që ishte padyshim shqiptar, e jo vetëm ai por e gjithë popullsia ishte shqiptare), na mbetën vetëm Stobi e Gjevgjelia. Nuk po përmendim këtu lindshmërinë e lartë të shqiptarëve, që është emërtuar tepër e rrezikshme si nga sërbët, malaziasit, e maqedonët; që nuk shpjegohet nga "kultura jo e lartë e popullatës", përkundër është një kundërpërgjigjeje tepër e ndërgjegjshme e ndjenjës së fortë e t'patundshme të atdhedashunisë së shqiptarve.
Ne jemi vend që kemi pranuar të jetojmë n'paqe me fqinjët që na i vrasin bashkëkombasit n'kufi, edhe pse ekziston një ligj që ndalon ta vrasësh tjetrin për kalim kufiri. Ministrat maqedonas deklarojnë se në Shqipëri na jetokan 350.000-400.000 maqedonas (t'gjallë-e-t'vdekur se bëjnë dot këtë numër!!), e kërkush nuk i përgjigjet, kërkush nuk fyhet. T'njëjtën gjë bëjnë edhe grekët; e ne na dridhet zëri për të kërkuar një vizë për kalim kufiri.
Për t'i bërë qejfin Evropës ne bëhemi t'gjithë të krishterë, bile edhe çifutë po t'na thonë, për t'qenë t'pranueshëm, ne e ndalojmë hoxhën me këndu n'minare, se mos na besdisen ambasadat e huaja (që janë edhe turistët e vetëm n'Shqipëri), s'ka gjë se këmbanat e kishave bien sa herë e kane për detyrë me ra. Si mundet Evropa me na treguar ne marrëdhëniet ndërfetare, kur historikisht ata i kanë parë fetë e tjera si kundërshtare. Kur Kostandini i Madh (nga e mori emnin Kostandinopoja), që e njohu për herë të parë zyrtarisht fenë e krishterë (pas gjithë atyre masakrave) ishte një shqiptar. E pra ne njerzit e prapambetur, me bisht, që kemi tre fe, brenda një kombi, e që shkojmë kaq mirë me njëri-tjetrin, duhet t?marrim shembull nga Evropa që në t'shumtën e rasteve ka një grup fe-shë ose derivate të një feje (katolikë, ortodoksë, protestantë, anglikanë, evangjelistë, kalvinistë etj., që kanë një histori shumë t'hidhur me njëri-tjetrin (Luftrat fetare)). Sipas tregimeve gojore në fund-fillimin të këtij shekulli në Tiranë u shpërngulën nga rrethinat e Shkodrës 20 familje katolike.
Familjet tiranase myslimane përveç lejimit të banimit në tokat e tyre, ndihmës në ushqime e faljes së banesave; mblodhën lekë për ndërtimin e kishës katolike, që këta njerëz të kishin mundësi të kryenin ritin e lutjeve në shtëpinë e zotit. Ku ka në botë një shembull të tillë?! Kjo u përsërit me rastin e rihapjes së kishave e xhamiave; njerzit pa dallim feje ndihmuan në hapjen e rindërtimin e tyre. Ne i shkojmë për vizitë n'gëzime fetare njëri-tjetrit edhe pse jemi me fe t'ndryshme, por siç duket këto veprime i bëjmë nga prapambetja që kemi!!
Kush duhet të mësojë për këtë problem nga njëri-tjetri? Përgjigjja është tepër e qartë! Me e dashtë Shqipninë ka vetëm një mënyrë; me qenë i ndershëm. Pra mos me ba pazar n'kurriz t'bashkombasve tanë, siç kanë bërë (fatkeqsisht) shumë njerëz që janë bërë milionerë n'dollarë brënda natës. Po nuk kanë për t'parë ditë të mirë, se ato janë gjaku e djersa e shqiptarve!
Pra vëllezër shqiptarë - Shqipnia duket e vogël, por është kaq e madhe, siç është shpirti i shqiptarit, por edhe ka halle shumë, siç ka shqiptari.
A ka shembull që mund t'i përqaset Nanë Terezës, a ka shembëltyrë më të mirë për shqiptarizmën? Shqipnija Etnike nuk bëhet me deklarata a shkrime që fund e krye kanë ndjenjën e përuljes, disa herë edhe t'lypjes. Si mundet me e konceptuar veten shqiptari "lyps". Asgjë nuk fitohet me lutje, vetëm sa zgjat ditët e agonisë.
N'qoftëse ne nuk japim shenja se jemi akoma n'jetë, e t'vlefshëm për njerzimin siç kemi qënë për mijëra vjet, kemi me u shujtë pak e nga pak. Kërkush nuk don me ndihmu një njeri që është n'buzë të varrit. E n'Shqipëri investohen miliona për me ja arrit kësaj. Shumkush e din këtë. Po e shohim qartë se si sëmundjet që deri dje i kishte vetëm Shqipnija, sot vrejmë se janë injektuar edhe n'Kosovë, Maqedoni e tjetërkund.
Po kurrsesi nuk duhet të plogështohemi, s'duhet me e humb shpresën!
Ka ardhur një kohë e re, e m'duket n'favorin tonë, e kemi një mik t'madh që po na ndihmon. Marathonomaku është nisur (ai që thotë të marat, të mbarat, lajmet e mbara, lajmëtari). Eshtë një shans që ndoshta nuk na vjen më në një mijëvjeçar. Duhet me ditë si me e dashtë veten më fort e më drejt. Koha po punon për ne, por ne akoma nuk po punojmë për kohën tonë. Shqipnija Etnike është tek çdo shqiptar. Sa më e madhe e më e fortë bëhet Shqipërija aq ma i fortë e më i nderuar është çdo shqiptar, edhe ai që nuk jeton n'truallin amë. Një Shqipëri më e fortë dhe e vërtetë vetkupton edhe një shqiptar më të prezantueshëm në botë. Eshtë një çështje reciproke e dyemërthit: Shqiptar-Shqipni !