Qeveria Neuropsikiatrike

Kam krijuar një bindje që vitet çift janë më fatsjellëse për mua. Jo që në ato tek, nuk më ka ndodhur ndonjë ngjarje që cilësohet si fatlume, por ja që më është ngulitur në kokë një besim i tillë. Sigurisht që duke u rritur në një rreth ku njerëzit janë të prirur të kenë të tilla besime në diçka mbinjerëzore e cila po të veprosh kundër konvencioneve të trashëguara do të hakmerret me ndonjë fatkeqësi, edhe unë kam një dozë të tillë besimi. Meqë tek ne, njerëzit të tilla besime i kanë mishëruar me religjionin nuk i cilësojnë si besime të kota.

Kur fillova studimet në Tiranë, kolegët dhe pedagogët sigurisht do ta kenë nuhatur që unë kisha të tilla tendenca të besimit dhe më cilësuan si supersticioz dhe për të bërë gjoja më të sqarueshme këtë një koleg nga Prishtina më tha që jam bestyt. Vite me radhë jam munduar të zbuloj misterin e supersticiozitetit që shqip i thonë Bestytni. Si përfundim arrita në konkluzionin që bestytnia në fakt është fenomen që tenton në mënyrë instante të përforcojë besimin (religjionin).Pra, nëse sipas religjioneve, për mëkatet përgjigjesh dhe dënohesh në botën tjetër, sipas bestytnisë, dënimi për mëkatin të vjen në këtë botë, edhe atë me ndonjë fatkeqësi të madhe personale apo familjare.

Për të shuar ndoshta dyshimin tek vetja, se mos ndoshta kjo që unë jam me një dozë bestytnie nuk është në rregull gjithmonë edhe tek kryeveprat e letërsisë kam gjetur pika referimi me të miat. Pra, që nga antikiteti, Shekspiri, e deri te veprat bashkëkohore dhe tek Kadareja, unë gjithmonë kam zbuluar që në fakt personazhet negativë, gjithmonë e pësojnë keq në këtë botë. Edipi Mbret vetëm më përforcon këtë bindje.

Tek Makbethi, Rikardi III etj. Shekspiri gati bardhë e zi na tregon se kush vjen me gjak në pushtet ai me gjak edhe rrëzohet. Ndërsa Stefan Cvajgu tek Zhozef Fushe, si mjeshtër i shtresave psikologjike dhe i thellësisë shpirtërore të qenieve njerëzore në detaje dhe në mënyrë fotografike shpalos rënie-ngritjet dhe zinxhirin shkak-pasojë të të gjithë lëvizjeve në vertikale të gijotinës para dhe pas revolucionit francez.

Shkrimtari që më ka dhënë qetësinë shpirtërore dhe më ka bërë të besoj që bestytnia, kur është në kufijtë e normales, nuk është mangësi por virtyt, është Ismail Kadareja. Te “Spiritus” duke zbërthyer mënyrën dëshirore të gjuhës shqipe, urimin dhe mallkimin, në fakt bestytninë e cilëson si një mekanizëm i ndërdishëm mbrojtës. A nuk e gjen ushtarin (episod të cilin e zhvillon te Lul Mazreku) mallkimi i plakës?
Meqë e kam zhdukur shqetësimin mbi bestytninë time dhe e kam pranuar atë si diçka e zakontë dhe njerëzore, pa turp e zbatoj dhe në jetë. Dhe derisa përgatisja veten shpirtërisht për fatmirësinë që do më sjellë viti 2004 një lajm i pazakontë ma trazoi qetësinë dhe kënaqësinë shpirtërore: Një parashikues rus, me nofkën Magjistari, i cili si dëshmi për vërtetësinë e parashikimeve të tij kishte në C.V. parashikimin e ditës së vrasjes së Gjingjiçit, ditën e fillimit dhe përfundimit të bombardimit të NATO-s dhe nostradamusira të tjera, parashikon se në Ballkan do të ketë trazira deri në vitin 2015. Do të luftoka edhe njëherë Kosova me Serbi, Kosova dhe Shqipëria do ta sulmokan Malin e zi, Shqipëria do ta sulmoka Maqedoninë dhe në këto hapësira ballkanike do të pasojnë vrasje politike.

Si bestyt që jam, ky “lajm” më bëri përshtypje dhe të them të drejtën më shtyri të rezonoj pak më thellë mbi realitetin ballkanik. Dhe për dreq doli dhe një lajm në media që shqiptarët e Malit të zi do të çohen në kryengritje të armatosur. Mos, thashë me vete, duke patur përvojën e luftës së vitit 2001 që u bë për “integrimin e shqiptarëve” në Maqedoni. Po sikur shqiptarët e Malit të Zi janë të integruar në atë shoqëri. Për çfarë vallë do ta bënin ata luftën? M’u duk që lëndova ndjenjat e mia patriotike meqë dyshova, por pastaj e ngushëllova veten me një mësim nga Hamleti i Shekspirit, që cilësia e parë e intelektualit është dyshimi. Sërish m’u kujtua “magjistari” dhe për atë dyshova që është parashikues, por agjent i ndonjë shërbimi sekret. Të paktën sa për të kënaqur egon time intelektuale.
Të merremi vesh, unë në esencë nuk jam kundër luftërave çlirimtare, paçka se nga bestytnia nuk kam qenë asnjëherë ushtar. Ushtritë çlirimtare e çlirojnë popullin e vet nga robëria, ato sjellin lirinë. Megjithatë nuk më lë rehat një mendim mbi luftën e mundshme në Mal të Zi dhe gjithnjë këtë e krahasoj me luftën e Maqedonisë. Shikon rrushi rrushin dhe piqet, thotë një fjalë e urtë popullore. Detyrimisht më lind pyetja: Çfarë fituam ne shqiptarët e Maqedonisë me luftën e vitit 2001, që dikush na e merr lakmi dhe do të na kopjojë? Lirinë?! Ne fituam vetëm një parti të re të cilën e kemi në qeveri me një parti të ricikluar.
Nga formimi i kësaj qeverie e deri më sot asnjë mikron nuk është avancuar liria e shqiptarëve, përveç që nëse dikush lirimin nga puna e quan liri, ose burgosjen e shqiptarëve e quan liri nga hallet e përditshme familjare apo mospërdorimin e gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare, liri e të menduarit, sepse shkrimi dhe e folura do të robëronte fantazinë. Dy vjet kjo qeveri merret me çështje që i takojnë neuropsikiatrisë apo psikologjisë. Dy vjet dëgjojmë deklarata nga Ali Ahmeti se sa shumë ka ndryshuar Branko Cervenkovski dhe nga ky i fundit se sa shumë ka ndryshuar i pari. Nuk do ta vë në dyshim për momentin që B.C. ka pësuar iluminim shpirtëror dhe katarzë, por nëse i gjithë problemi i çështjes së pazgjidhur të shqiptarëve këtu paska qenë ndryshimi i Brankos, atëherë përse u bë gjithë ajo luftë, gjithë ato viktima, gjithë ato shkatërrime, gjithë ato mjete materiale u harxhuan nga diaspora dhe nga shqiptarët këtu, kur kjo çështje ka mundur të zgjidhet për mrekulli me disa seanca neuropsikiatrike ku do të angazhonim psikiatër dhe psikologët më të mirë botërorë që të bënin që Brankoja të ndryshonte. Besoni se do të harxhoheshin një promil i buxhetit të fondit, vendlindja thërret dhe nuk do të kishte gjak, lot e zi. Branko ka ndryshuar por ja që Rakoveci, Breza janë identike me Bit-Pazarin e Gostivarin. Pse u bë lufta në Maqedoni, për të ndryshuar temperamentin e Brankos?
Atëherë kush ka ndryshuar Cervenkovski apo Ahmeti. Ky i dyti sigurisht. Sepse ky nga një luftëtar i denjë për çlirim u shndërrua në një luftëtar të denjë për integrim. Po edhe për integrimin kishte zgjidhje më të padhimbshme, nuk duhej luftë e as ushtri çlirimtare (se ushtritë nuk integrojnë). A do t`i përgjigjej kushtrimit të Ahmetit ndonjë ushtar nëse ai do të dilte me Ushtri Çlirimtare Integruese?
Çuditërisht pasi pësoi vetë metamorfozë, tani ai ka marrë një mision human, që t’i ndryshojë edhe njerëzit e tjerë. Nuk la ish-spiun, pa e ngritur në përgjegjësi dhe pa i dhënë post. Sigurisht që këtë e bën për të katarsisur të njëjtët. Pastaj ç’rëndësi ka se ata kanë marrë në qafë me mijëra shqiptarë, tani ne nuk na intereson se çfarë fitojnë shqiptarët por qytetarët.
Të besojmë se ja veç Cervenkovski ka ndryshuar. Kjo edhe më tej më shtyn krimbin e dyshimit. Se të konstatosh me aq bindje që dikush ka ndryshuar shumë, duhet ta kesh njohur mirë të paktën nja 5 vjet. E këta nuk kanë njohur njëri-tjetrin, aq sa e di unë. E unë jam bestyt. Bestytnia do t’i bënte mirë secilit ose të paktën një (ri)lexim i Zhozef Fushesë, e fundit fare vetëm parathënia.