Bota sillet rreth grave

Prelë Milani vjen si një zë i fuqishëm në gjininë e poezisë satirike. Vjen me autoritet e kulturë. Vjen me bagazhin e një krijuesi të mprehtë dhe fishkullues, vrojtues i hollë i gjithë jetës që e rrethon, ku moraliteti jeton në ujëra të turbullta, idealet përdhosen, perënditë bien, capërlohen dhe në vend të tyre ngrihen idhujt e frikshëm, përbindësha me pelerinë engjëjsh, epiqëndra kobzeza rreth të cilave sillet krimi dhe amoraliteti, kurse larg tyre vuajnë dhe përpliqetn vlerat, virtytet e nëpërkëmbura, ëndrrat dhe shpresat e zhgënjyera. Dhimbje dhe alarm rropotitet në vargjet e Prelë Milanit dhe një frikë për të ardhmen. Një frikë se nga e kaluara po marrim vetëm të zezën dhe jo të bardhën, të keqen dhe jo të mirën. Dy botë që ballafaqohen idhshëm:

Ne u bëmë afaristë, bosa apo mjeranë
Gjithkush ka një fat në jetë
Dikush ministër, deputet a sharlatan
Ti mbete veç me një biçikletë...!

A është faji i profesorit që ngeli me biçikletë, apo i nxënësve të tij që shpartalluan këtë vend? Kush na çoroditi kështu? Këtë pyetje drejt apo tërthorazi bën autori i këtyre vargjeve. Ndaj tallet me mllef ndaj idhujve të rinj të politikës dhe shoqërisë që jetojmë.

Bota e tyre sillet rreth parasë, paraja sjell krimin, krimi dhe kriminelët jargaviten dhe zgërlaqen ndaj një minifundi...

Kjo është tema rreth së cilës orvatet të qajë dhe të bërtasë, të tallet e të fishkullojë autori i këtyre vargjeve. Lexojeni dhe nëse nuk do të shihni veten aty, së paku do të shihni tipa dhe “heronj” që ju i njihni dhe sillen rreth jush.

Satira e Prelë Milanit ka erën dhe freskinë e malësisë, butësinë dhe aromën e stërholluar të qytetit. Ka mirësinë, ka përvojën, logjikën e ftohtë, guximin e gjyshit të tij patriot, babait të vet viktimë e intrigave të së keqes, ka fatin e zakoneve të mira malësore, por të veshura me larushinë e qytetit. Vjershat e Prelë Milanit janë të shkurtëra, shpesh i ngjajnë epigrameve ku me pak fjalë thuhen dhe nënkuptohen shumë gjëra. Prelë Milani ka krijuar individualitetin e vet të spikatur shumë origjinal në vatrën e humorit shqiptar, në Shkodër, ku vërtet humori ka djepin dhe është sa e frikshme dhe e vështirë ta lëvrosh, por që poetit nuk i mungon guximi të demaskojë të keqen dhe të shëmtuarën, me të cilat nuk pajtohet kurrsesi por u shpall luftë me topuz duke qëndruar brenda parametrave estetikë të humorit e satirës të cilat na i jep me një art lehtësisht të perceptueshëm shlodhës e zbavitës.

Milani ndonëse të duket se e tepron dhe i bie në qafë më tepër se sa duhet seksit femëror, prapë ti bindesh se edhe në këtë rast mungon ai banalitet i shpifur që sot është bërë i modës në jetën artistike që na rrethon. Për një gjë kërkon të na bindë autori kur trajton erotikën në stilin malësor dhe kjo është: “Nuk është faji i femrës nëse bota sillet rreth saj. Faji është diku tjetër. Faji është më i madh. Atë kërkojeni jo tek femrat, por më lart se ajo. Kërkojeni tek shteti dhe te shtetarët që na drejtojnë dhe të cilët ne i përgatitëm sepse votuam dhe brohoritëm për ta”.