Temperatura tė larta nė Amerikė - 150 tė vdekur
-- nga Beqir SINA, Nju Jork
Per here te pare ne historine e qytetit te Nju Jorkut, per shkak te motit shume te nxehte eshte vendosur gjendje e jashtezakonshme. "Temperaturat e larta jane bere shume te rrezikshme per jeten e njeriut", tha kryetari i bashkise se qytetit Majkell Blomberg.
BENSONHURST BROOKLYN (NY): Lageshteia e ajerit: 67% Temperatura e mengjesit: 80 °F grade Fahraid / 30 °C garde celsius, shpejtesia e eres: 6 mph / 9 km/h. Presioni atmosferik: 29.87 in / 1012 hPa , keto jane informacionet e para nga qendra metrologjike e qytetit te Nju Jorkut, ne oret e para te keti mengjesi pervelues. Mirpo, pothuajse te gjitha kanalet televizive, radio stacionet lokale, gazetat e perditeshme kane paraljmeruar se vala e te nxehtit keto dite do te thyej rekorde. Si per shembull, sot, ne mesdite ajo do te arrije deri ne temperaturen 101° (degri)F ose 38 grade celsius. Te ejten ajo do te jete 98° F degri ose 37° grade celsius . Te premten dicka do te ndryshoje me renjen e tmeperatures, qe sipas parashikemeve te metereologve ajo duhet te jete 84° F degri ose 29° C - grade celsius. Te shtunen gjithashtu ka "zbutje" te temperatures 87° F degri ose 31° C grade celsius. Probleme ka patur ne Nju Jork, pasi autoritetet thane se 55 perqind e banoreve te disa zonave ne Westchester dhe Queens, kane mbetur pa energji elektrike.
Gjendje e jashtezakonshme ne Nju Jork, temperatura te larta
Per here te pare ne historine e qytetit te Nju Jorkut, per shkak te motit shume te nxehte eshte vendosur gjendje e jashtezakonshme."Temperaturat e larta jane bere shume te rrezikshme per jeten e njeriut", tha kryetari i bashkise se qytetit Majkell Blomberg.Zyra e tij i ka bere thirrje te gjithe banoreve per kursim te energjise elektrike.Qyteti numeron 338 qendra klimaterike per
njerezit e moshuar.Qendra sinoptike per motin ka parashkuar qe temperaturat do te vazhdojne te qendrojne deri 38 gradė.
Mirpo "saci" ka perveluar disa shtete ne jug te Shteteve te Bashkuara te
Amerikes, e pjeses lindore ku temperaturat e larta po "cmenden". Vala e te
nxehtit ka marr jetet e rreth 130 personave ne Kaliforni thane dy dite me pare i
nformacionet e te nxehtit solar. Cka e pranuan dhe vete zyrtaret e ketyre
dikastereve kur thene se 130- persona kane ngelur te vdekur nga vala e te
nxehtit. Sipas tyre,temperaturat e larta dhe lageshtia qe e kane perfshinre kete
shtet per 12 dite para se temperaturat te uleshin ne nje fare mase dje.
Metereologet megjithate thane sot, se temperaturat me te larta do te vazhdojne per
disa dite. Ne zonen e goditur me rende Kaliforni ku jane shenuar edhe rekordet
eshte nje shkretetire e cila quhet Central Valley, ku temperaturat pritet te levizin "zhiven" nga 38 grade celsius deri ne rreth 45 grade celsius.
Sherbimi Metereologjik Kombetar, ka nxjerre nje paralajmerim per te nxehtin
qe ka perfshire nje pjese te mire te Shteteve te Bashkuara, duke filluar nga
Kansasi, ne pjesen qendrore te vendit, deri ne Masacusets, ne bregun
verilindor.Metereologet thone se temperaturat do te jene rreth 38 grade Celsius ne
Cikago, New Jork dhe ne Boston dhe parashikojne qe ne disa raste te arrijne ne
shifra rekord. Treguesi i nxehtesise, qe eshte kombinimi i efektit te nxehtesise me lageshtine, parashikohet te arrije nga deri ne 46 grade Celsius ne disa zona te Bregut Lindor.
Sherbimi Metereologjik Kombetar nxjerr paralajmerim per te nxehte te
jashtezakonshem kur ka periudha te gjata me temperatura te larta dhe lageshti te
madhe, qe perbejne rrezik per jeten. Vazhdimisht po ju behet thirrje njerezve qe
ne te gjitha menyrat te evitojne daljet ne rruge gjate dites. Sherbimet
sociale kane "shtrenguar" personelin e tyre te jene ne gjendje gadishmerie.
Rrugeve te qyteteve parqet dhe ne bregun e oqeanit me qindra miliona njerez kane mbi popullar keto vende.
Keshtu qe Shtetet e Bashkuara, pas Europes jane perfshire nga temperaturat
me te larta te kesaj vere, qe arrijne deri ne 40 grade celcius. Ka arritur ne
qindra vete numri i te vdekurve nga temperaturat e larta qe prej ditesh jane
shenuar ne te keto dite perveluese. Ketu po egziston edhe frika ndonje
fatekeqesie si ajo me e hidhura ne historine e temperaturave te larta kur
pikerisht vitin 2003, ne France dhe Itali humben jeten 35 mije vete nga temperaturat perveluese.
Nderkaq ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes njoftohet se spitalet jane mbushur me paciente, kryesisht persona te moshes se vjeter viktima te vapes se papare. Autoritet kane paralajmeruar sebashku me mjeket sidomos te prekurit nga semundjet e zemres, femijet e te moshuarit, qe te evitojne daljet ne diell dhe temperaturat e larta. Madje, ata u bene thirrje edhe pushuesve te mos qendrojne gjate nen diellin pervelues te ketyre diteve si dhe te konsumojne mese 1,5 litra uje dhe lengje te tjera. Po ashtu temperaturat kane ardhur ne rritje edhe ne disa zona ne Kanada.