Festivali bashkon shqiptarët nga shtetet e Amerikës në New York

Për herë të parë mbas 16 vitesh Festivali Foklorik Shqiptar regjizore eshtë një femër. Si ndieni znj. Mimoza pak ditë para se spektakli popullor të jepet në Lehman College Bronx në New York?
Ndjej vlerësim e përgjegjësi.

A mund të na shpiegoni me qartë pse ndodh kjo?
Ndjej vlerësim, mbasi është e vërtetë, se mbas 16 vjetësh në drejtim të Festivalit XVI Folklorik Shqiptar, është një femër si regjizore. Ndërsa, përsai përket përgjegjësisë, ajo është shumë e madhe. Ivetëm njeriu, nuk mund të bëj asgjë e për më tepër në emigracion. Sëbashku me ekipin e stafit të Festivalit, të kudogjendurit e të palodhurit Don Pjetër Popaj, Z. Mark K. Shkreli, i cili, është drejtori ekzekutiv i Festivalit, aktivisti i palodhur i komunitetit e i shumë shfaqjeve artistike në Qendrën "Nënë Tereza" Z. Gjon Chota menaxher organizativ, Z. Ludovik Çotaj menaxher skene dhe skenografin Z. Astrit Tota si udhëheqës aritistik, jemi përpjekur që të paraqesim përpara publikut shqiptar e amerikan koloritin e pasur të ngjyrave të veshjeve popullore e muzikës së pasur tradicionale shqiptare, qe janë ruajtur me fanatizëm prej shekujsh nga zona e krahina të ndryshme të trojeve etnike arbërore. Ky është një Festival, që përpiqet të bashkojë shqiptarët nga shumë shtete të Amerikës në New York, duke u kthyer nga viti në vit në një spektakel të vërtetë popullor.

Publiku shqiptar deri më sot, flas mbas vitëve '90, ju ka njohur si gazetare ne organe të ndryshme të shtypit në vendlindje e këtu në Amerikë, e kryesisht në gazetën "TemA", "Dielli", "Illyria", "Jeta Katolike". Sot jeni në rolin e një regjizore spektakli?
Po. Është e vërtetë, që deri më sot, jam njohur si gazetare, kryesisht në gazettat e djathta. Para këtyre vitëve nuk kisha mundësi të shprehja mendimet e mia të lira, sikurse shumë njerëz të tjerë. Xhaxhai im Ramiz Dajçi, është pushkatuar nga forcat partizane të kryesuar nga Shefqet Peçi, në emër të "demokracisë popullore". Ndërsa babai im, ka qenë i dënuar politik me nenin 55 "për agjitacion e propagandë, kundra pushtetit popullor". Kështu që mbas vitëve '90, munda të botoj mendimet e mia të lira në gazëtën "LIRIA", organ i Shoqatës së ish - Përndjekurve e të Dënuarëve Politikë të Shqipërisë (me residence në Tiranë), dëshirë të cilën e kanë pasur edhe pjesëtarë të tjerë të familjes time, që kanë qenë të privuar asokohe per mendimet e tyre alternative. Pas vitëve '92, jam zgjedhur nga elektorati i ish - Përndjekurve dhe të Dënuarve Politikë të Tiranës, si Sekretare e Përgjithshme e Shoqatës.

Më pas u zgjodha Sekretare e Përgjithshme për Gruan e ish - të Përndjekurve Politikë për të gjithë Shqipërinë. Kam qenë antare e PD-së në Këshillin Kombëtar të saj. Kam punuar pranë Ministrisë së Arsimit të Lartë e Reformës si Drejtoreshë Personeli dhe Adminstrate. Largohem nga puna për motive politike nga Ministri i PS - së Prof. Et'hem Ruka. Punësohem pranë Bashkisë së Tiranës si inspektore e Arsimit dhe Kulturës deri në nëntor të vitit 2000, ku u largova për në ShBA. Kam bashkëpunuar shumë me gazetën "RD", "Liria" (Tiranë), "TemA" (ShBA), "Dielli", "Illyria" (ShBA), revistën "Jeta Katolike" (New York) etj. Kam bashkëpunuar me pasion për 11 muaj për ridaljen në Amerikë të gazetës "TemA" me kryeredaktor Z. Mero Baze e botues Z. Adriatik Sheho. Kjo ishte një eksperiencë shumë e bukur për mua, të cilën e kryeja me përkushtim.

Çfarë lidhje ka arti e regjizura me të kaluarën tuaj?
Është e vertetë, se tek unë arti e rregjizura kanë lidhje me të kaluarën, me moshën time të rinisë. Isha maturante në gjimnaz e kisha shumë dëshirë të merresha me art, ndonëse në Shqipëri nuk të pyeste njeri për dëshirat e për më tepër mua, që më ishin mbyllur dyert, sikurse të mijëra të rinjve e të rejave të përsekutuar asokohe. Më interes u mundova të ndiqja një kurs regjie, që zhvillohej pranë Pallatit të Kulturës në Tiranë. Si mbrojtje diplome asokohe pata venë në skenë dramën "Familja e peshkatarit", në një nga shkollat e mesme të Tiranës.

A mbani mend ndonjë pedagog tuajin?
Sigurisht mbaj mend shumë, por unë dua të përmend me respekt profesorët: Agron Ahmet Gashin, Kreshnik Harshova, Artan Xhaxhiu. Këtë diplomë, unë e ruaj si relike edhe këtu në ShBA dhe e bëra të njohur sot përpara publikut artdashës në New York. Unë po përpiqem të jap kontributin tim modest në Festivalin XVI Foklorik Shqiptar në New York, pa kërkuar tituj, shpërblime e kushte Kishës Katolike, që ka bërë e bën një ndër detyrat më të çmuara në mbrojtjen ruajtjen dhe kultivimin e muzikës popullore, foklorit e traditës shqiptare ndër shekuj. Atë që nuk kanë arritur ta bëjnë qindra organizata këtu me ose pa emër nacionaliste etj., po e bën Shtëpia e Zotit, me Qendrën "Nënë Tereza", duke bashkuar shqiptarët e emigracionit në Amerikë, pa dallim feje, ideje e krahine.

Po mbas vitëve '90 a keni pasur rast të shpalosni prirjet tuaja artistike e a ruajtët ambicien për të përfunduar studimet e lartë?
Një nga dëshirat e mia dhe të prindërve në jetë, ka qenë përfundimi i studimeve të larta. Në moshën 35 - vjeçare, në harkun kohor të vitëve 1992 - 1996, munda të përfundoj me sukses studimet e larta. Ndërsa në fushën ne artit jam përfshirë në raste festash dhe datash përkujtimore të Shoqatës së ish - Përndjekurve e të Dënuarëve Politikë të Shqipërisë për të dhënë koncerte të ndryshme me fëmijët dhe me gruan ish - të Përndjekurve e të Dënuarëve Politik. Mbaj mend, që në vitin 1995, kemi dhënë një koncert të përbashkët me Ansamblin e Operës dhe Baletit, ku unë isha regjizore e konferenciere (paraqitëse) e spektaklit në një nga sallat e Akademisë së Lartë të Artëve të Bukura në Tiranë. Pra, edhe shkolla tek unë u çensurua, që kur unë isha fëmijë.

Po në punën me Festivalin në New York, a keni gjetur mbështje e përkrahje në idetë e projektet tuaja artistike regjizoriale nga kolegët me të cilët po bashkëpunoni?
Sigurisht që po. Tek këto dashamirë të nderuar të artit e kulturës shqiptare, kam gjetur mbështjen maksimale. Për këtë i falenderoj shumë të gjithë, për mbarëvajtjen e spektaklit deri tashti. U ruoj nga zemra çdo të mirë në jetë atyre dhe familjeve të tyre.

Çfarë të rejash do të sjellë ky spektakël për ardashasit tanë në New York?
E veçanta e këtij Festivali tradicional, është se i dedikohet dy figurave të ndritura të kombit tonë, siç janë përkujtimi i 400 - vjetorit të lindjes së leksikografit të parë arbëror Imzot Frang Bardhit dhe 160 - vjetorit të poetit Naim Frashëri. Dhe kompozitorët, artistët e këngëtarët tanë, do të paraqesin me këngë të reja përkujtimin e figurave kombëtare. Mund të përmend këtu, këngën kushtuar Ipeshkvit Imzot Frang Bardhit, teksti i së cilës është shkruar nga një vajzë e re (kantautore) Arbëria Hetemi dhe kompozuar e kënduar nga dueti Arbëria Hetemi dhe Ernest Muhaxheri. Në spektakël, do të marrin pjesë emra të njohur, artit e muzikës, si: Rajmonda Badulla, Paulin Treshi, Bajazit Myrtyshi, Albert Stanaj, Petrika Melo, Adriatik Sefa, Kreshnik Zhabiaku (prezamtues i Festivalit), Fran Gjoka, Bashkim Braho, Gjergj Dedvukaj, Nermin Daja, Ami Kraja, Anxhela Zagreda (prezamtuese e Festivalit), Ligor Luarasi, Enxhi Hyseni, Angelina e Gëzim Nika, etj.