Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]   [ Prapa ]

Diaspora e harruar

Më ka marrë malli me një shqiptar të flas shqip

-- nga Baki Ymeri, Bukuresht

Asimilimi si pasojë e shkapërderdhjes nëpër botë është duke e bërë të veten. Përçarja si pasojë e ndërsimeve ndërshqiptarë nga ana e shqiptarëve me legjitimitet të dyshimtë, edhe ajo është duke e bërë të veten. Ku janë ata që ishin? Ku janë ata që s'janë? Diaspora Shqiptare e Rumanisë është një mrekulli historike që meriton të vizitohet, përkrahet e afirmohet. Pleq e plaka të panumërta rrinë të ngujuara në kthetrat e vetmisëet nëpër shtëpitë e tyre, dhe përveç nesh e zotit Maksuti, askush nuk çan kokën për ta, askush nuk ndan kohë, së paku për t'i parë, për t'i njohur, për t'ua shuar përmallimin ndaj shqipes së shenjtë të perëndive të Shqipërisë. Kurrë nuk i harrojmë uratat e përzemërta të Sabri Selmanit, 95 vjeçar nga Llapushniku i Gostivarit: "O Baki! Ke ba sevap xhi ke ardh t'um shohësh. Çe 75 vjet se jam n'Vllajak, 50 vjet nouk kum pas me ka t'foli shqip. M'ka marr malli për ni darsëm shqiptare. M'ka marr malli me ni shiptar t'foli shqip". Sabri Selmani u shua në Bukuresht, i harruar madje edhe nga nipërit e tij, nga djemtë e haxhi Beqirit prej Gostivari. Si pasojë e harresës, kurmi i tij prehet sot në varrezat e krishtera të Bukureshtit, atje ku prehen edhe eshtrat e Nikolla Çuasheskut.

Tregtarë dhe patriotë shqiptarë në Bukuresht (1938)

Po ku mund të harrohen fjalët e Shaban Bajramit nga Bushteni, për përmallimin e të jatit ndaj botës shqiptare, që u shua duke iu lutur Zotit, edhe arabisht, edhe rumanisht. Varrin e tij nën hijen e pishave të qytetit e stolis kryqi mënjanë, dhe gjysmëhëna në anën tjetër. Ç'punë prish kjo, derisa nëpër fshatrat tona mënjanë kisha (de facto ishte dikur), ndërsa në anën tjetër xhamia. Asimilimi e ka bërë të veten, strëgjyshërit tanë na u bënë laramanë. Po ku mund të harrohet zonja Pandora Kondi e ndjerë, që u shua në pleqëri, pa patur kend pranë dhe pa përkrahjen e asistencës sociale të organizatës të deputetes mashtruese të komunitetit shqiptar. Deputetja reciton vargje nëpër varrëza, shkruan libra me motive të krishtera dhe i la të shuhen në mjerim bijtë dhe bijat e rilindësve tanë. Mashtrim, asimilim dhe dinakëri. Dhe ku mund të harrohen fjalët e zonjës Dhorka Kristesku nga Bukureshti: Nuk ka gjë më të keqe, se sa të jesh e vetmuar në dhe të huaj!

Boboshtare, drenovare dhe dardhare së bashku.
Anastasia Gjergji (Georgescu), e dyta nga e djathta në rendin e parë (1938)

Në kohën e Mbretërisë funksiononin shoqata, shtypeshin libra, delnin gazeta e revista, kishte rreth dyzetmijë shqiptarë, kurse sot është minimalizuar numri i tyre: disa qindra studentë nga Shqipëria dhe disa dhjetra bij e bija të rilindësve tanë. Shqiptarët e mirëfilltë të Bukureshtit sot janë të harruar. Tjetër punë është ajo që ka bërë e bën zonja deputete, më shumë për afirmimin e vetvetes nëpër libra, gazeta, transmetime radio-televizive e festivale, se sa për afirmimin dhe përkrahjen e shqiptarëve të kësaj qendre. I përmendëm vetëm disa nga sivëllezërit e simotrat tona të harruara në veri të Danubit, pa e harruar me këtë rast zonjën Anastasia Georgescu Pallamida që u shua në vetmi (2006), e bija 96 vjeçare e ish-presidentit të Komunitetit Ortodoks Shqiptar të Bukureshtit, Nikolla Gjergj Pallamidës: "Në shtëpinë time ka qenë Asdreni, Kuteli, Bubani, por jo edhe deputetja Oana Manolescu e vetëshpallur si presidente e një shoqatëe të ligë: Shoqata Liga e Shqiptarëve të Rumanisë, drejtoresha e fletushkës Miku i shqiptarit pa asnjë shqiptar. Vajhalli për hallet e komunitetit, i mbetur në harresë si në kohën e Karaxhales." Duke parë si qëndrojnë punët në Bukuresht, për të zbutur atmosferën e krijuar në gjirin e Bashkësisë Kulturore të Shqiptarëve të Rumanisë që pat funksionuar si duhet 11 vjet të plota (1990-2001), e pat marrë fjalën para disa vitesh përfaqsuesi i Shqipërisë në Rumani, Shkëlqesia e Tij, zoti Ambasador Leonidha Mërtiri dhe pat thënë:
"Më falni se erdha sot pa na ftuar, por ndonjëherë ka nevojë që të vijë shqiptari në familje pa thirrje paraprake. Unë i njoha problemet financiare që ka komuniteti dhe më vjen keq që ndodheni në një gjendje kaq të vështirë. Këtë nuk e kemi dashur kurrë. I bëmë të gjitha përpjekjet që në Parlamentin rumun të përfaqsohet komuniteti nëpërmjet një përfaqsuesi shqiptar, por ja që ndodhemi para një akti të kryer. Nuk erdha këtu që të jap dhe të marr vendime. S'e kam këtë të drejtë, por erdha mes jush të shkëmbej vetëm disa mendime, pikërisht nga këto pika që ju sapo i parashtruat. Kemi patur fatin të njihemi me një numër të konsideruar anëtarësh të këtij komuniteti, duke këmbyer mendime se si mund ta ripërtërini Sot dua të përforcoj më shumë kët fakt, dhe të sugjeroj disa nga mundësitë, për ta përforcuar realisht këtë komunitet. Do të kini durim, ju lutem, të jua them atë që është më e rëndësishme: Komuniteti ndodhet pa kokë. Zoti Maksuti ka dhënë dorëheqjen. Edhe sot, edhe në të ardhmen, do të përmend punën madhore të zotit Maksuti, por a do të kemi tani një kryetar? A do të kemi tani një zëvendëskryetar? Nuk është e domosdoshme të keni një kryesi me më shumë vetë, por të keni një kryesi aktive. Këta do t'i zgjedhni vetë. Kjo nuk është punë e Ambasadës."
Ambasadori e bëri të veten, zoti Maksuti e bëri edhe ai të veten, dha dorëheqje ngase fati i komunitetit shqiptar ra në duart e një mashtrimi kriptokomunist: përgjatë fushatës elektorale, kur zienin luftërat në Ballkan, iu dha rasti të "fitojë" më shumë vota një joshqiptare (Oana Manolescu) se sa një shqiptare (Kristia Maksuti). Pse? Ngase mënjanë i mashtronte rumunët gjoja se qenka shqiptare, në anën tjetër paraqitej si rumune në regjistrim, dhe si arumune kur vjente në Maqedoni. Dallavere, mashtrim publik dhe mashtrim zyrtar, gjëra të cilat ende nuk i ka kuptuar qeveria rumune dhe administrata diplomatike e shtetit shqiptar. Dhe ja se si shkon duke u prishur komuniteti shqiptar, siç u prishën edhe kishat shqiptare të Dardanisë, edhe varrezat shqiptare të të parëve tanë, që nga Shipkovica e deri në Drenicë, dhe jo vetëm aq. Asimilimi, mashtrimi, lakmia dhe përfitimi janë duke e bërë të veten. Shkëndijat e optimizmit, megjithatë, ende nuk janë shuar: pritet që në vjeshtë të mbahen disa manifestime kulturore dhe të kremtohet siç i ka hije, Dita e Flamurit, e vetmja natë që i tubon shqiptarët në këtë vend. Mund të shpëtosh nga kthetrat e asimilimit vetëm me një ditë?
(Baki Ymeri, Bukuresht)