HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Njė darkė e jashtėzakonshme humaniteti dhe me kuptim tė gjerė nė Hotelin "Swiss Diamond" e biznesmenit, humanistit Bexhet Pacolli nė Lugano

Njė darkė e shek. 21 nė terr, dritė e rrufeshme humaniteti pėr tė verbėrit e Kosovės nga Fondacioni "Bexhet Pacolli"

-- nga Dashnim HEBIBI

Dashnim HEBIBI Gjithnjė mė ka shkuar mendja dhe mė shkon dhe e realizoj, qė ata qė nuk kanė duhet ndihmuar. Shumė shpejt, do ta ndihmojmė familjen e zonjės Bajrumshahe Jetullahu nga Prishtina, qė iu ka djegur shtėpia, ėshtė e verbėr dhe kėrkon ndihmė. Lugano, 17 tetor Nė kėtė kohė tė rėndė politike, ekonomike, sociale, klimatike e shpirtėrore, qė ka mbushur gjithė planetin tokė, nė kėtė kohė, qė tė gjithė shqiptarėt kudo qė ndodhen presin me padurim qė tė pėrfundojė ēėshtja e pavarėsisė sė Kosovės, nė kėtė kohė, qė shumė probleme kanė mbetur hapur nė tokat shqiptare, nė kėtė kohė, qė fėmiu del e shet cigare pėr tė mbijetuar, nė kėtė kohė kur invalidi i luftės nuk trajtohet me respektin mė tė lartė tė shoqėrisė, e jetimi si dorė e tretė e shoqėrisė, tė ndalemi edhe te shoqėria jonė e nderuar, tė verbėrit dhe tė hendikepuarit e tjerė.

Nė ēfarė situata vallė janė, ata, me ēfarė vullneti e kalojnė ditėn? Pyetje me shumė pėrgjigje. Nė kėtė kohė, qė tė gjithė jemi pėrqendru nga politika, nė kėtė kohė, qė na mbyti tymi i makinave, i rrugės, kanalizimeve, bėrdhokut rrugėve e shumė probleme tjera, e qė bota na shikon, e na vėrshtron dhe mundohet tė jap njė fjalė, por prap ngurrohet dhe nuk flet, hesht, sepse edhe heshtja thotė shumė.Nė kėtė kohė, qė rryma na mungon, e nė kėtė kohė qė i pasur bėhesh shpejt, e nė kėtė kohė qė jeta e njeriut nuk ka vlerė, e nė kėtė kohė qė na mbyti korrupcioni, e nė kėtė kohė, qė rrugėt janė pėrplot me tė papunė, e nė kėtė kohė..., gjersa tė lodhemi duke numėru. Pesimist apo realitet? Dėshira dhe mundėsia.Realitet i kohės, realitet qė e shohim tė gjithė. Nga kėndi i njė krijuesi, tė djeget edhe ajri qė e merr nga hapėsia, qė po e ngulfasim edhe qiellin, natyrėn, kush tjetėr faktori njeri.

Si e pėrjeton njė natė pa dritė? Si e sheh qė tė kesh diēka tė mirė para vetes, je i i uritur, apo dėshiron ta pėrqafosh fėmiun tėnd, por nuk e sheh. Mundohesh ta prekėsh, por nuk e ndjenė dashurinė. Mundohesh tė dish se ēka po hanė, me ēka po e mbush barkun, por nuk e sheh. Tė ndalem me kėtė pėrshkrim realiteti sado qė tė jetė i lodhur pėr tė lexuar. Tė gjithė bashkėkombasit tanė, kanė dėgjuar dhe e njohur humanistin e mirėnjohur, bėmirėsin e madh z.Bexhet Pacollin, kemi dėgju qė shumė njerėz i ka ndihmu dhe i ndihmon sot e kėsaj dite. Fondacioni qė e ka krijuar vetė z.Bexhet Pacolli me emrin e tij Fondacioni humanitar "Bexhet Pacolli", po mundohet ti jep dirtė shpirtėrore edhe tė verbėrve me ndihma simbolike dhe modeste.Qė nga viti 1996 ky fondacion ėshtė duke vepru nėpėr trojet tona etnike dhe pėrmes pak rreshtave tė kėtij shkrimi nuk mundem tė pėrthakoj tėrė kronologjinė e ndihmave me vepėr.

Diēka shumė interesante, prekse, tė dhimbshme dhe krenare, mbijetova edhe vetė, mbrėmjen e sė hėnės nė Hotelin e mrekullueshėm "Swiss Diamond" me pesė yje nė Lugano tė Zvicrės, pronė e biznesmenit, humanistit tė ēmuar z.Behgjet Pacolli. Pėrveē humanistit Behgjet Pacolli, qė angazhohet nė projekte tė ndryshme ndihma nevojtarėve nė atdhe, kuptohet angazhohet edhe ekipi i tij, si nė atdhe ashtu edhe nė diasporė, por tė angazhohet dhe tė projektojė njė darkė tė paparė dhe tė padėgjuar deri mė tani, nuk kemi dėgju, kėshtu nė lidhje me kėtė projekt, vajza e bėmirėsit Pacolli, zonjusha Selena Pacolli, sė bashku me prindin e tij Bexhet Pacollin dhe me disa miq dhe mikesha tė tij, prej vitit 2006, pėr ēdo javė organizojnė njė darkė nė kėtė hotel me karakter humanitar dhe ku vijnė biznesmen tė mėdhenj zvicerian nga kantone tė ndryshme tė Zvicrės dhe me njė numėr mė tė madh nga Lugano. Zonjusha Selena Pacolli, me njė modesti sikur tė prindit, kishte projektuar projektin e shumė kuptueshėm qė tė ndihmojė bashkė me babin e saj, tė verbėrve tė atdheut, por jo vetė me lekė, por musafirėt tė ndjehen si tė verbėr pėr disa orė, qė tė jenė nė lėkurėn e tyre dhe pastaj ti respektojnė edhe mė shumė.

Kėtė javė ishin mbledhur 120 persona, personaleni i restaurantit nė njė gjendje profesionale, musafirėt i pritė dhe i pėrcjell si dhe i servon nėpėr terr, me shkop tė tė verbėrit nė dorė dhe musafirėt hanė dhe pinė, si dhe komentojnė pėr ata qė janė nė kėtė gjendje, e tė mos flasim edhe nėse janė keq edhe ekonomikisht.Se sa ėshtė e vėshtirė tė organizohet pėr kėtė darkė, shumė shkurt zonjusha Selena Pacolli na tha: "Respekt pėr babin tim qė gjithnjė mendon pėr ata qė nuk kanė, mendon pėr tė gjitha kategoritė e shoqėrisė.Nuk ėshtė e rėndė, tė organizohesh kur je e pėrgatitur me shpirt.Mė dhemb shpirti pėr kėtė kategori. Tė gjithė musafirėt ndahen shumė tė kėnaqur me kėtė ide dhe ndihmojnė pėr fondacionin "Bexhet Pacolli". I gjithė organizimi shkon nė nivelin mė tė mirė dhe musafirėt, rezervojnė vendet njė javė pėrpara dhe mundet tė vijnė tė gjithė ata qė mendojnė dhe dėshirojnė tė ndjejnė shpirtėrisht kėtė kategori tė shoqėrisė sonė.

"Ndėrsa nė lidhje me kėtė projekt pėr gazetėn tonė prononcohet edhe vetė z.Bexhet Pacolli me tė cilin edhe ne vetė pėrjetuam kėtė darkė nė terrin e zi qė mbretėronte nė Restaurant pėr disa orė dhe nė kėto momente tė rėnda, ndjehesh i mėrzitur pėr ata qė nuk kanė.Humanisti Behgjet Pacolli ndjehet i obliguar qė po ndihmon dhe ja se ēfarė na tha ndėr tė tjera:"Pėrshėndes tė gjithė lexuesit tuaj.Pėr ēdo javė vajza ime e organizon kėtė darkė me musafirė tė ndryshėm dhe e gjithė shuma qė mblidhet nga darka shkon nė fondacionin humanitar "Behgjet Pacolli" dhe mė pastja shpėrndahen nėpėr familjet e Kosovės, ato familje qė kanė tė verbėr nė mesin e tyre. Nuk duhet harruar edhe kėtė kategori tė shoqėrisė sonė. Nė terr, tė bisedosh, nė terr tė hash dhe nėpėr terr tė largohesh nga shoqėria dhe kėshtu me radhė. Perėndia e ka dashur qė njė njeri tė jetė nė ate gjendje, apo nė gjendje tjera, por ne qė kemi mundėsi duhet ti ndihmojė. Gjithnjė mė ka shkuar mendja dhe mė shkon dhe e realizoj qė ata qė nuk kanė duhet ndihmuar.Shumė shpejt, do ta ndihmojmė familjen e zonjės Bajrumshahe Jetullahu nga Prishtina, qė iu ka djegur shtėpia, ėshtė e verbėr dhe kėrkon ndihmė.

Prandaj, kjo ndihmė kėsaj here do ti dedikohet kėsaj familjeje, mė pastaj edhe familjeve tjera. Situata ėshtė e rėndė nė atdheun tonė, kėtė e dinė mė sė miri, ata qė e shohin dhe e ndjejnė, e jo vetėm tė pėrflitet. Vajza ime Selena me ekipin e saj nė kėtė drejtim ėshtė e angazhuar shumė edhe pse ka punė tė shumta pėr studime, por mė ka thėnė dhe gjithnjė mė thotė, se ndjenė kėnaqėsi qė po ndihmon tė verbėrit nė atdheun tonė. A sheh kėta musafirė me kostume tė shtrenjta, me poste tė ndryshme, kanė ardhur sonte, qė tė hanė darkė nė terr, tė pinė nė terr dhe tė bisedojnė nė terr, por mbi tė gjitha tė jenė nė lėkurėn e atyre qė janė tė verbėr. Shembull qė duhet vlerėsuar, qė shpresoj se ky terr pėr ata qė e pėrkrahin, do ti bėhet dritė nė shpirtin e bėmirėsit. Kjo lloje darke bėhet pėr ēdo javė dhe shumė interesant tė pėrjetohet. Ekipi im nė hotel ėshtė i profesionalizuar pėr servim dhe tė gjithė punojnė me respekt.

Kam vizituar shumė familje nėpėr Kosovė, qė kanė njė gjendje tė rėndė dhe mė besoni, qė ēdo herė mendoj pėr ta".Humanisti Behgjet Pacolli, gjithnjė mundohej qė tė mos flas pėr veten e tij, por gjithnjė thonte se e kam borxh qė ti ndihmojė bashkėkombasve tė mijė dhe do ti ndihmojė gjithnjė. Ne gjithashtu kontaktuam edhe me disa musafirė banorė tė Luganos nė kėtė darkė dhe ja se ēfarė na thanė: "Bexhet Pacolli ėshtė shumė i respektuar ndėr ne. Ky njeri ėshtė i punės. Ky njeri ka shumė ide dhe ja edhe vajza e tij, po projekton kėto darka tė mrekullueshme. Shumė interesant, tė ndjehesh i verbėr pėr disa orė. Ne e pėrshėndesim kėtė ide dhe e pėrgėzojmė edhe pėr suksese tė mėtutjeshme". Ndėrsa se ēka e shtyn z.Pacolli tė organizojė edhe kėsisoj darkash ai na tha: "Humaniteti ėshtė pjesė e njerėzimit andaj tė qenurit humanist ėshtė detyrė morale e ēdo njeriut.

Kur dikush sot mendon vetėm pėr gjėra tė jetės, duhet menduar edhe pėr ata qė janė tė verbėr, e kategori tjera tė qytetarėve tanė, Alfabeti Braj ku ėshtė krijuar nga pedagogut francez Louis Braille (1809-1852). Ėshtė alfabet nė reliev qė pėrdoret nga tė verbėrit. Ky alfabet u pėrdor pėr herė tė parė nė vitin 1829, kurse libri i parė me kėtė alfabet ėshtė botuar nė vitin 1837. Aktualisht alfabeti nė reliev i modifikuar dhe i pėrshtatur sipas veēorive tė gjuhėve tė ndryshme ėshtė pranuar nė tė gjithė botėn. Pėr formimin e shkronjave L. Braj pėrdori sistemin gjashtė pikash. Ky sistem shkrim-leximi lehtėson shumė tė verbėrit pėr tė mėsuar dhe pėr tė komunikuar. Nė Shqipėri, sistemi i shkrimit Braj u pėrpunua nė vitin 1963 nė njė variant qė u pėrshtatet veēorive tė gjuhės shqipe dhe po atė vit filluan tė shkruhen tekstet e para shqipe me kėtė sistem. Duhet tė angazhohemi pėr kėtė alfabeti, qė tė dijė tė punojė ēdo i verbėr shqiptar. Shteti dhe shoqėria duhet tė marrin nė mbrojtje personat e verbėr dhe krijojnė tė gjitha kushtet pėr integrimin e tyre nė jetėn normale.

Me integrim kuptohet pjesėmarrja aktive duke plotėsuar kushtet e mėposhtme: krijimin e kushteve tė pėrshtatshme pėr banim, tė sipėrfaqes sė banimit dhe tė pajisjeve tė zakonshme dhe speciale; punėsimin nė kushte tė favorshme e me pėrparėsi, duke pėrcaktuar profesionet e mbrojtura me ligj;risistemimi nė punė i atyre tė verbėrve qė pėr arsye tė ndryshme janė pushuar ose kanė humbur punėn dhe gjatė kėsaj kohe marrin njė shpėrblim tė pėrcaktuar nga Kėshilli i Ministrave; pėrcaktimin e fondeve pėr depistimin dhe ridiagnostikimin nga klinikat okulistike tė sistemit tė shėrbimit shėndetėsor shtetėror nėn mbikėqyrjen dhe me ndihmėn e specialistėve tė huaj tė klinikave tė pėrparuara perėndimore, si dhe krijon kushte tė favorshme pėr mjekimin e syve dhe sėmundjeve tė tjera tė lindura apo tė fituara.Shteti mbron tė verbėrit nga tė gjitha llojet e shfrytėzimit, diskriminimit, abuzimit, fyerjes dhe talljes. Kur kėto pėrbėjnė vepėr penale, iniciativėn pėr fillimin e ēėshtjes penale, pėrveē kujdestarit e ka edhe organi i prokurorisė apo organizata, nė tė cilėn ata bėjnė pjesė ose pėrkujdeset pėr ta. Shteti kujdeset pėr strehimin e tė verbėrve, duke siguruar veēanėrisht pėr tė verbėrit e grupit tė parė, ose qė barazohen me ta, njė dhomė mbi kubaturėn normale dhe pėrshtatjen e saj nė raport me kushtet fizike.

Enti Kombėtar i Banesave pėrballon shpenzimet pėr blerjen dhe pėrshtatjen e banesės qė pėrfitojnė tė verbėrit. Arsimimi i tė verbėrve nė sistemin shtetėror bėhet falas, kurse pranimi i tyre nė arsimin e zakonshėm bėhet me kritere tė veēanta tė pėrcaktuara nga Ministria e Arsimit. Gjatė kohės sė studimit nė arsimin e mesėm, universitar ose pasuniversitar, si dhe gjatė periudhės sė kualifikimit, tė verbėrit pėrfitojnė pagesėn e vendosur nga Kėshilli i Ministrave. Ata me gradė shkencore kėtė pagesė e pėrfitojnė nė mėnyrė tė pėrhershme. Kėshilli i Ministrave merr masa dhe pėrcakton fonde pėr ngritjen e shkollave dhe institucioneve pėr arsimimin, edukimin Shteti bėn sigurimin shėndetėsor tė tė verbėrve falas, si dhe pėrfitimin e ilaēeve dhe pajisjeve ndihmėse mjekėsore falas, deri nė masėn e pėrcaktuar nga Kėshilli i Ministrave.

Ministria e Shėndetėsisė dhe e Mbrojtjes sė Mjedisit pėrcakton listėn e pajisjeve ndihmėse. Tė verbėrit kanė tė drejtė qė ata vetė dhe shoqėruesit e tyre tė udhėtojnė falas nė transportin urban, dhe me gjysmė ēmimi nė transportin interurban, duke pėrfshirė atė shtetėror dhe privat.Kėto janė vetėm disa pika qė duhet ti kemi, a i kemi? Pyetje pa pėrgjigje. Shpresojmė se do ti realizojmė shpejt. "U ndamė nga ky takim nė Lugano me pėrshtypjet mė tė mira, me pėrshtypjet se sonte shumė larg atdheut, u bė njė humanitet i madh, qė tė verbėrve tė Kosovės, do ti bie njė rreze e e madhe e dritės nė shpirtin e tyre, e ata qė e projektuan dhe qė do pėrjektojnė, padyshim se do tė jenė tė nderuar nga shoqėria dhe padyshim se do t'ia shpėrblejė edhe perėndia.

Pėrgatiti: Dashnim HEBIBI
Legjenda: Biznesmeni i mirėnjohur Bexhet Pacolli dhe gazetari ynė nė mesin e ekipit tė darkės "Darkė nė terr pėr dritė shpirtėrore dhe ekonomike tė verbėrve"

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara