HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Fjalamania zeja kryesore e politikės

-- nga Jeton Kelmendi, Bruksel

Jeton Kelmendi Nė ēėshtje tė mėdha duhet mendim i pjekur por gjithsesi edhe guxim. Politika si komponent me rėndėsi krucjale nė jetėn e qytetarėve, dita ditės po bėhet gjithnjė e mė e pa besueshme. Nė veēanti tek qytetarėt e vendeve tė dala nga sistemi komunist.
Pas ndryshimit tė sistemit, nga ai njė partiak tek sistemi pluralist lulėzojnė emra dhe iniciativa politike, nė programet dhe realitetin e tyre vėrehet njė yrysh me fjalė tė mėdha dhe boshe ose fjalamani siē quhet nė filozofinė politike. Opinioni i gjerė, tė gjitha i han nė fillim, mirėpo kur ēdo gjė fillon tė duket nė praktikė, zhgėnjimi fillon dhe ēėshtja nis tė marr tjetėr konotacion. Liderėt politik dhe bagazhet e tyre fillojnė tė zbehen. Vėrehet njė fjalamani e paskrupullt e cila tė shumtėn e rasteve ėshtė ana tjetėr e realitetit. Kur jemi tek rėnia e besimit, duhet thėnė se bashkė me mosbesimin nis edhe njė far ironie ndaj realitetit tė krijuar nė vend. Sė paku kėshtu dukej realiteti qė pėrjetuan disa nga vendet qė kaluan tranzicionin, si Kroacia, Bullgaria, Polonia, Hungaria, Maqedonia etj.

Ēėshtja e Kosovės ėshtė diēka krejt ndryshe, madje edhe pėrtej fuqisė sė imagjinatės e lere mė realitetit. Nga shumė prizma Kosova e vonuar, gjatė tranzicionit u gjet nė pat pozitė nga shumė kėnde tė veprimit. Pėrjetimi deri tė fillimi i ndryshimeve, ishte shumė fish mė i vėshtirė se vendeve tė tjera, por shikuar nga prizmi real edhe puna e politikanėve vendorė ishte shumėfish mė e vogėl, pėr tė mos thėnė tmerruese. Koha kėrkonte qė nė fillim tė viteve tė Lirisė sė Qytetarėve, njė mobilizim tė te gjitha segmenteve tė dijes dhe edukimit, nė at mėnyrė qė vonesa tė mund tė kompensohej.
Fillimi dhe deri vonė, pėrkoj me pėrjashtime dhe akuza e kundėr akuza, etiketime dhe kundėr etiketime. Ēdo gjė morėn politikanėt me veti dhe pėr vete pos punės konkrete, punės nė ndėrtimin e shtetit. Pėr vitet e humbura, Kosova ka mundur ta ndėrtoj sistemin e vet dhe aparatin shtetėror, ngase deri nė njė far mase edhe funksionon si njė gjysmė shteti. Tė gjitha kėto qė duhej ndodhur nuk ndodhėn, kurse ato qė fare s'duheshin, ndodhėn dhe erdhėm deri te kjo dita e sodit. Fjalamania nė instancat dyfishe

E para kap njė hapėsirė tė gjerė. Politikėn ndėrkombėtare qė nga faktori Amerikan qė ėshtė Alfa e Planetit dhe vendeve qė janė pėrkrahėse e SHBA-ve dhe nga ana tjetėr Rusia qė duket kėsaj radhe mė e vendosur.
Ēėshtja e Kosovės, u bė njė ēėshtje prej mė tė mprehtave, nė relacionet Perėndim-Rusi. Kėshtu qė pothuaj se ēdo segment i planeve tė shqiptarėve, po ashtu edhe i SHBA-ve doli jashtė suazave tė parapara. Nė fillim u shty koha e fillimit tė zgjidhjes sė statusit tė paraparė me rezolutėn 1244, pastaj edhe vet procesi dhe pėrfundimi i negociatave u shtynė. Ėshtė e natyrshme se faktori i jashtėm nuk qan kokėn, se shqiptaret u vranė dhe u dėbuan nga vatrat e tyre, thjeshtė donė vetėm ta pėrmbyll ēėshtjen, mbase kjo edhe shihet qarte nga ēdo kėnd i qasjes reale. Fundja me ēdo tė drejt ndėrkombėtare njė popull prej 89% sa janė zyrtarisht shqiptarė tė regjistruar nė statistikat e Bashkimit Evropian, kanė tė drejtė tė vendosin pėr fatin e vet, mirėpo mbasi politika e Kosovės nuk ėshtė e sinqertė ndaj popullit ndodhin kėto qė po i shohim dhe po na kėrcėnojnė ēdo ditė.
Politikanėt shqiptarė u bėnė vegla tė kotėsisė sė kohės shterp dhe tė dėgjueshėm tė politikės ndėrkombėtare ose siē thonė "nė bashkėpunim me faktorin ndėrkombėtarė", ēdo gjė ka filluar edhe mė shumė tė mjegullohet.

Se ēka ėshtė fjalamania. ShBA-tė dhe shumica e vendeve tė BE-sė, qė nga propozimi i tė dėrguarit tė Organizatės sė Kombeve tė Bashkuara zotit Marti Ahtisari, kanė shprehur hapur mendimet e tyre pėr pavarėsinė e mbikėqyrur, siē kishte propozuar Ahtisari, me privilegje tė mėdha pėr minoritetin serb qė pėrbėjnė afro 6% e popullit nė Kosovė.
Rusia kėrkoj qė tė krijohet njė ekip vėzhgues dhe ajo ndodhi, kėrkoj negociata shtesė dhe pa ndėrmjetėsuesin e parė, edhe kjo ka hyrė nė zbatim. Politikanėt perėndimor kanė hyrė prapė nė lojėn shtesė, por tani me formacion tė ri dhe gjithnjė vazhdojnė avazon e deklaratave tė tyre, se ne mbėshtesim planin e Marti Ahtisarit. Ahtisari nė lojėn shtesė ėshtė vėzhgues. Si mund ti thuhet ndryshe kėsaj pos FJALAMANI.

Nė filozofinė politike, Fjalamani quhet realiteti qė ndodh konkretisht dhe shihet qartė, por qė thuhet ndryshe nga dikush edhe pse dihet se nuk ėshtė ashtu. Kjo ėshtė e vėrteta e fjalamanisė nga fish i parė. Sa i pėrket anės shqiptare, ndoshta nuk qon aq peshė tek ta, se kanė filluar ta humbin besimin, mirėpo nga ana tjetėr me fjalamani perėndimi ka filluar ta humb kredibilitetin edhe nga qytetarėt e vet pėrballė Rusisė. Kėto shihen edhe si shkepe tė anės sė djathtė tė njerėzimit.
Nė fishin e dytė fjalamania ėshtė edhe mė e padurueshme, sepse ajo vjen nga politika vendore kosovare. Njė mekanizėm paralel dhe jo legjitim- Grupi i Unitetit, me unitet nder grupor vazhdon me thėnie boshe, se ne nuk negociojmė pėr pavarėsinė, ne nuk lejojmė ndarje, ne e kemi pėrkrahjen e Bashkėsisė Ndėrkombėtare dhe kėshtu me radhė. Cila ėshtė vėrteta kėtu. Ky grup super institucion, ka marrė pėr sipėr ēdo gjė, si krijimin e Kushtetutės dhe ēėshtjeve tė tjera qė i duhen njė shteti pėr tė funksionuar normal dhe edhe pse ėshtė bėrė tepėr vonė nuk ka bėrė gjė konkretisht. Kosova do tė jetė shtet i pavarur thonė disa prej tyre, pėr derisa tjetri thotė ketė kohė do tė bėhemi shtet e at ditė do ta shpallim pavarėsinė. Pas pak dite ftohen dhe kėto fjalė kanė njė formulim tjetėr nė tė shprehur.
Transparenca ndaj popullit, politikanėve "kryetarė tė unitetit", do t'ju ofronte autoritet dhe respekt nė popull, kurse fjalamania dihet, pushtet dhe xhepa dhe para tė majme.
"Liderėt e GU", kanė zgjedhur tė dytėn dhe pėr vetėn sigurisht nuk kanė gabuar, por ora ėshtė nė minutat e fundit.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara