DY FJALË PËR LIBRIN "TRADITË DHE BASHKËKOHËSI" TË AUTORIT MIKEL GOJANI

-- nga Zef Ndoci, New York

Nuk kam ndër mend t'i bëj ndonjë analizë studimore dhe as ndonjë recension kritik këtij libri, sepse vetë përmbatja e tij është një përmbledhje studimesh e recensionesh mbi veprat e disa shkrimtarëve që ka përzgjedhur autori, të bazuara këto edhe mbi mendimet e studjuesve të ndryshëm të shumë letrarëve të tjerë. Por ajo çka të bjen menjëherë në sy, në librin "TRADITE DHE BASHKEKOHESI" të z. Mikel Gojani, është përzgjedhje me shumë kujdes e autorëve dhe e disa veprave, që regjimi komunist i pati mbuluar me heshtje të plote me qellim që të shlyheshin fare nga kujtesa dhe historia e popullit tonë, duke e injoruar fare ekzistencën e tyre. Dhe kjo përbën jo vetem një kontribut të çmuar në fushen e letersisë artistike, por reflekton edhe humanizimin e thellë të shpirtit të tij për këta disidentë të komunizmit.

Veç kësaj, duhet me pasë një vizion të qartë, të thellë dhe të plotë, për t'i hyrë studimit dhe analizës jo të një, por të shumë shkrimtarëve "me peshe", si ata që ka përzgjedhë autori, qofshin të traditës apo bashkekohorë; sidomos kur dihet se për 'to janë shkruar me dhjetra studime, kritika e recensione nga studjues të ndryshem, per të mujtë me sjellë diçka të veçanta në sferen letraro-artistike, MIKEL GOJANI, me librin e tij të ri "TRADITE DHE BASHKEKOHESI", provoi se i disponon dhe i zotron më së miri.

Për këtë fakt, dëshmon edhe vargu i veprave të shumta të këtij autori në gjini të ndryshme letrare si në poezi, poemë, roman, monografi, publicistikë etj. Me të cilat ka hyrë tashmë në elitën letrare më të mirë bashkëkohore shqiptare. Nje vend me rëndsi të veçantë i ka kushtuar autori disa shkrimtarëve, perfshij këtu edhe ata të diasporës shqiptaro-amerikane, që shkrimet e tyre ia dedikuan luftës së paepur të popullit kosovarë për Liri dhe pavarsi, duke dhënë kështu një kontribut të çmuar në sensibilizimin e opinionit publik ndërkombëtar kundër dhunës dhe gjenocidit të eger serb dhe, sot, në saje të këtyre përpjekjeve dhe të luftës heroike të UÇK-së, çeshtja e PAVERSISE SE KOSOVES ka hyrë në rendin e dites të OKB-së dhe të Këshillit të Sigurimit.

Autori, me të drejtë përmend në krye librin "LIDHJA E TRETE E PRIZRENDIT, ME THEMELUES DHE UDHEHEQES Z. ISMET UKE SADIK BERISHA" të shkruar nga studjuesi dhe publicisti I mirënjohur Z. TOME MRIJAJ, në bashkëautorsi me Z.KLAJD KAPINOVA. Po ashtu, autori MIKEL GOJANI u kujton lexuesëve edhe monografinë e përzgjedhur nga veprat e tjera të Z. TOME MRIJAJ " MARIJE SHLLAKU BIJE E SHKODRES, MARTIRE E KOSOVES" botuar në New York, 2004.

Ndersa për historinë e luftës së nacionalistëve kosovarë autori ka zgedhur librin e JETISH KADISHANIT "NDUE PERLLESHI, TRIMI I DUKAGJINIT", të cilin, me të drejte autori e vlerëson si një monografi "që begaton historiografinë tone kombetare", sepse Trimi Ndue Perlleshi sebashkut me çeten e tij dhe në bashkëpunim edhe me komandantët e çetave të tjera kryengritësë shqiptare, luftoi me të gjitha forcat dhe energjitë e tij deri në frymën e fundit për mbrojtjen e Kosoves nga pushtimi i çetenikëve dhe forcave të komunizmit serbo-sllav.

Nje tjetër libër, me të njejtin subjekt, që ka terheqë vemendjen e autorit, është edhe libri i MAGJUN SMAJLIT me titull "LUFTA DHE DILEMAT SHQIPTARE" (Pjesa e Parë) ku me një frymë tërësisht realiste është përshkruar lufta e fundit e Kosoves për Liri dhe Pavarsi e zhvilluar nga UÇK-ja gjatë viteve 1988-1999.

Këtu, në këto pak rreshta, vura në dukje një pjesë fare të vogël të shkrimtarëve që autori MIKEL GOJANI ka marrë në analizë në librin "TRADITE DHE BASHKEKOHESI", sepse në të vërtetë, ky libër permbledh mbi 23 shkrimtarë shqiptare të traditës dhe bashkëkohorë, shumë nga ata me mjaft "peshë" ne artin e letrave, që autori ka analizuar dhe studjuar deri në imtësitë më të vogla, duke na dhënë "diçka të re" dhe karakteristikat e veçanta të seicilit prej tyre.

Libri është shkuar me frymëzim, me një nivel të lartë artistik bashkekohor dhe me një ndjenjë shumë të lartë Atdhe-dashurie dhe respekti per të gjithë ata që kanë shkruar dhe kontribuar sadopak për Kosoven.