POSTET E KONTROLLIT

-- nga Sabit Rrustemi

Një "sëmundje" e pashërueshme në Kosovë (dhe sigurisht jo vetëm në Kosovë) edhe mëtutje mbetet ngarkimi me më shumë poste publike i një personi, pavarësisht zotësisë së tij profesionale, apo të qenit kuadër deficitar.
Kjo dukuri e keqe e shoqërisë sonë, e trashëguar nga sisteme moniste e totalitare, ditë e më shumë po përqafohet dhe po shtrihet prej figurave publike në shoqërinë e gjerë kosovare si një "sëmundje" e preferueshme, madje edhe e dëshirueshme e, besa edhe e përqafueshme, shkaku i përfitimeve që normalisht po rrjedhin, qoftë në aspektin financiar apo edhe në apsektin e të qenit i "pazëvendësueshëm", bie fjala për institucionin, subjektin apo grupin e interesit.
Tashmë sikur është bërë rregull që një person me pozitë të lartë politike e institucionale të jetë sëpaku në katër-pesë pozita kyçe, pak nga ambicja e tij e, pak edhe nga mëtimi i atyre që e propozojnë për ta siguruar një mirëqenje financiare për veprimtarinë të cilën e zhvillojnë.

Një kryetar partie me ndikim, sot, fjala vjen, fare lehtë mund të vijë në pozitën e kryetarit të vendit apo të shefit të qeverisë dhe t'i mbajë që të dy pozitat. Apo nënkryetarët e subjekteve politike, gjithashtu mund t'i kenë nga dy e më shumë pozita të larta udhëheqëse e madje edhe të përfaqësohen në ndonjë bord drejtues deri edhe në bordet sportive dhe fare të mos skuqen apo larg mensh. Të kujtohen për të liruar vend edhe për dikë tjetër, gjithnjë në emër "të një besimi që poi a jep shoqëria, grupi apo subjekti të cilin e përfaqëson.
Kjo "sëmundje" që e thamë fillimisht, nuk është pjellë vetëm e kësaj kohe moderne, nga nivlete e larta të shtetit - qendrës, po shtrihet apo edhe është shtrirë (thënë më drejtë) edhe në nivele lokale dhe, s' është aspak befasuese tashmë kjo sepse po e sheh rrushi rrushin atje lart dhe po piqet edhe këtu poshtë.

Për të qenë më konkret, kjo dukuri që unë po ë cilësoj si "sëmundje" duke i përdur madje dhe thonjëzat, anise diku është rregulluar me akte normative, qoftë ajo rregullore, kornizë apo edhe kushtetutë, po kultivohet dhe zhvillohet pikërisht nga kreu i shtetit.
Kryetari i vendit z. fatmir Sejdiu është njëkohësisht edhe kryetar partie, përkundër faktit se këtë ia ndalon edhe Korniza kushtetuese që ende është në fuqi. I njejti, përkundër faktit se madje me profesion është edhe jurist (bile doktor i shkencave juridike) nuk e ka parë të udhës asnjëherë ta respektojë këtë normë juridiike të cilën edhe vetë e ka formuluar apo është bashkëautorë i saj. A, nuk dënjon t'i ftojë qytetarët për ndërtimin e një shteti ligjor, për respektim të rendit juridik etj. Ndërsa vetë i pari i shkelë këto norma që, dje çuditërisht nuk ju lejuan as presidentit historic të Kosovës, dr.Ibrahim Rugovës.

Ndërkombëtarët, të cilët madje me ultimatum e detyruan Rugovën të përcaktohej për njërën nga këto dy pozita, tash kur është në pyetje z. Sejdiu, i mbyllin sytë, bëhen të shurdhër dhe fare nuk parashtrojnë ultimatume.
Për çudi, as kryopozitari i deridjeshëm që sot drejton qeverinë e Kosovës, z. Hashim Thaçi, fare nuk intrigohet nga ky fakt që, kryetyari i vendit ka edhe një psot tjetër public dhe më këtë then një parim kushtetuesë (qoftë edhe kornizë) sepse nuk përfaqëson unitetin e popullit.
Ai tashmë nuk reagon sepse edhe vetë është njëkohësisht kryetar partie, madje-madje edhe deputet në Kuvendin e Kosovës dhe, mund të arsyetohet se këtij bile nuk ia ndalon as korniza e as kushtetuta.
Si i pari, ashtu edhe i dyti, duke qenë se vetë mbajnë me shumë se një post publik, nuk kanë të drejtë (nëse jo ligjore) atëherë sëpaku morale, që këtë t' jua ndalojnë apo stopojnë edhe bashkëpartiakëve, të cilët, gjithashtu nuk kanë mbetur keq apo mangut me poste.

Si udhëheqja e ngushtë e LDK-së, ashtu edhe ajo e PDK-së janë të mbingarkuara me posted he vende pune sa, edhe po t'i kishin nga tre-katër asistentë , zor t'i përthekojnë krejt punët që në një mënyrë ju kanë besuar, për t'mos thënë uzurpuar sepse mund të hatrohen.
Në LDK-së (si parti që kjo sëmundje e shumë posteve është ntrashur së tepërmi dhe prej gjatë kohe), përveç Sejdiut, nënkryetari i parë, Eqrem Kryeziu, si deputet që është gëzoi privilegjin të jetë edhe në kryesinë e Kuvendit (deri vonë edhe shef i Grupit parlamentar) si dhe njëkohësisht edhe kryetar i degës së kësaj partie në Prizren. Pa ia gjurmuar edhe ndonjë post tjetër apo pozitë pune, sepse edhe këto mjaftojnë për të parë se "vogëlsia" e tij është tepër e fortë dhe duron edhe poste tjera, keq nuk kanë mbetur edhe pasuesit e tij, nënkryetarët e tjerë.
Në PDK, gjithashtu, për t' mos i përmendur krejt me emra, mbi gjysma e kryesisë njëkohësisht janë edhe në qeveri e, edhe në parlament. Madje edhe në vende tjera pune , si anëtarë bordesh, udhëheqës komisionesh apo edhe profesorë universiteti. Një vendim qeverie, për të cilin u bë shumë bujë kur u aprovua (si përmes shtypit ashtu edhe propogandës nëpër strukturën partiake) tashmë thuaja është heshtur fare sepse I njejti nuk u zbatua asnjëherë. Ai vendim ua ndalon pagën e dytë këtyre zyrtarëve të lartë qeveritar po, jo edhe mëditjet e Kuvendit apo honororate e majme që i marrin nga pozitat dytësore e tretësore ku gjenden apo janë deleguar qoftë si rezultat i profesionit, i partisë apo edhe i postit ministror.
Pasurimi i tepruar me më shumë poste, për momentin përpos që pot a jep statusin e të pazëvendësueshmit, njëkohësisht pot a jep edhe mundësinë e kontrollit mbi subjketin apo institucionin apo edhe grupin e interesit të cilin e udhëheq apo brenda të cilit je dhe ushtron ndikimin.

Në rrethanat kosovare, kjo dukuri është ndër më negativet, besa edhe më korruptivet dhe, përveç që sforcon kontrollin, krijon edhe monopolin dhe, deri më sot nuk po del një bir nëne, qoftë vendor apo ndërkombëtar që ta stopojë apo rregullojë si duhet. Kët gjë nuk po e bëjnë as edhe votuesit kur po ju jepet mundësia, sepse të njejtit, njëkohësissht përmes të qenit në këto pozita, kanë siguruar edhe sistemin e kontrollit dhe rrjetin që kontrollon këtë system. Andaj votove si votove, sistemi i kontrolluar, gjërat i rregullon sipas qejfit të të fortit dhe, kjo tashmë është e parë edhe prej hëne. Andaj e kemi edhe këtë gjendje që e kemi.
Përderisa nuk ndërgjegjësohemi për ta zotëruar vetëm një post dhe për t'u ulur vetëm në një karrige dhe, përderisa nuk hapemi edhe ndaj shumë të tjerëve që po presin në rend për të kontribuuar për këtë shtet, vështirë e kemi për t'u ngritur në këmbë si duhet e, larg asaj për të ecur si duhet.

Mos lirimi i posteve nga këta zotërinj si dhe heshtja jonë si shoqëri (meqë nuk mjaftojnë vetëm reagimet sporadike) janë edhe një dëshmi më shumë se jemi larg gjithëpërfshirjes dhe ndarjes së barabartë të kulaçit me ata, përmes të cilëve jemi ngritur në këto pozita, larg premtimeve për dhënien e mundësisë edhe të tjerëve që kanë bashkëecur dhe bashkëvepruar me këta njerëz që sot mbajnë më shumë se dy poste, larg parullave nëpër fushata dhe, edhe më larg ndërtimit të një shoqërie të mirëfilltë demokratike dhe të një shteti për të cilin kaq shumë kemi gjakuar, pa le të jetë edhe më i riu apo më i vjetri i botës. Ata që duhet të reagojnë, po ngurojnë. Ata të paktq që kanë reaguar apo që mund të reagojnë, nuk po kanë fuqi t'i ndryshojnë këto rrjedha devijuese. Ndërsa postagjinjtë e Kosovës vazhdojnë jetën e tyre politike e institucionale duke u ngritur, ndejur dhe duke u pasuruar në kurrizin tonë.