Nivel rrėnues komunikimi
-- nga Adrian Thano, Shekulli, 26.02.2009
Sė pari, ju kėrkoj ndjesė lexuesve tė "Shekulli"-t pėr dy pasazhet qė do tė citoj mė poshtė, tė marra nga numrat e fundit tė gazetave "Koha Jonė" dhe "Panorama". Ndoshta do tė ishte mė mirė mos t'i amplifikonim edhe nė "Shekulli" kėto tekste me probleme shumė tė rėnda etike, por ėshtė e domosdoshme tė nxitet sadopak njė reagim qytetar distancues rreth tyre. E para ėshtė shkruar nga Edison Ypi, tė cilin publiku e njeh si editorialist tė gazetės "Panorama" dhe moderator nė dy-tre emisione televizive. Nė "shkrim" bėhet thirrje pėr tė vrarė Mero Bazen. (!!) Jo vetėm kaq! Autori i lejon vetes tė futet nė hollėsi qė tė ngjethin. Me lejen e lexuesve, po citoj, pjesė nga shkrimi i "editorialistit": "Ē'tė thuash pėr Meron, kėtė monstėr... Pėr kėtė shpellar... Pėr kėtė hije tė zezė... pėr kėtė gėlbazė mediatike, kėtė qurre turbekulare plot qelb e gjak... Si i bėhet?! A ka zgjidhje... I behėt. Sė pari duhet bėrė ēmos qė truri i hendekhedhurit tė analizohet nėpėr laboratorė... qė ky tru tė merret, pėr kėtė i duhet ēarė koka. Qė t'i ēahet koka, Merua paraprakisht duhet vėnė me shpatulla pas njė muri... I duhet ngulur nė fyt njė thikė e trashė e ndryshkur. .. Thika, pasi t'i ēajė fytin, tė ngulet tek muri. ...truri edhe mund t'i thithet me ndonjė shiringė tė trashė nga ato tė ndėrzimit artificial tė bagėtive. Pra koka patjetėr i duhet hapur, ēarė. Ēarja e kafkės mund tė kryhet me disa mėnyra; me pėrplasje pas muri, me ēekiē, me qysqi', me shpėrthim, me ēpim, me sharrim etj... Qė kokėrdhokėt e Meros, pas krrėjtjes sė syve me pirun, do varen teposhtė, s'ėshtė problem. Pėr kėtė e tė tjera ka plot vegla kuzhina, pėr shembull thika. E fundit, gjuha. Goja t'i shqyhet. Gjuha t'i shkulet t'u hidhet qenve. Dhe pik'!..." (!!!) Kjo ėshtė vetėm njė pjesė. I gjithė "shkrimi" ėshtė mbushur me ēmenduri tė tilla. Ėshtė e qartė qė policia ose mjekėt duhet me urgjencė tė merren me kėtė individ. Vetė Baze, nė njė shkrim nė "TemA" dje, lidhur me kėtė artikull, shkruante se gazetarėt e redaksisė sė "Koha Jonė", kanė parė e dėgjuar botuesin Frangaj, t'ia lexonte nė telefon Berishės kėtė tekst para botimit. Nuk dimė sa e vėrtetė ėshtė kjo, por me apo pa telefonatat horrore, rasti ėshtė i paprecedentė nė historinė e shtypit. Pasazhi i dytė, qė nuk bie mė poshtė pėr nga ēmarrosja, botuar nė gazetėn "Panorama", ėshtė shkruar nga Ylli Pango, ministėr i Kulturės, deputet i Kuvendit tė Shqipėrisė. Shkrimi ėshtė njė replikė pėr njė artikull tė botuar nga Ardian Klosi nė "Shekulli" lidhur me rastin "Marubi". Ja pjesė nga artikulli i Pangos: "...nė fillimin e viteve '90, pacienti Ardian Klosi (Vreri), del me kuletė nė dorė.. Dhurata refuzohet dhe ky duhet konsideruar fillimi i shfaqjes sė simptomave tė rėnda tė mėvonshme. Mė pas A. Vreri i qepet Berishės mbrapa..., por refuzohet. Klosi i vrertė largohet i demoralizuar pėr nė Gjermani, duke hyrė tani nė atė fazė tė sėmundjes, qė ndryshe quhet pjekuria e simptomės. Aty A. Vreri gjen grua.. ky akt vlerėsohet nė diagnozė si tejet i fuqishėm dhe vetėmohues... Pastaj A. Klosi (Vreri) bėhet analist, fillon njė proces diarreje... qė bėhet shkas i simptomave tė lėkurės, e cila kalon nga e verdhė ė tė gjelbėr tė errėt. ... Ky moment i progresit tė ērregullimit mund tė interpretohet ndryshe edhe si simptoma e vrerit agresiv... Pacienti vuan nga paranoja akute shoqėruar me momente tė rėnda depresive dhe shpėrthime tė rėnda agresiviteti anal e sidomos verbal... I sėmuri paraqet gjithashtu patologji tė rėnda tė ērregullimit tė personalitetit paranoid... agravuar nga radha e gjatė e dėshtimeve, dhe veē tė tjerash frustracione seksuale..." (!!!) Ky mė lart, ėshtė ministri i Kulturės i Republikės, dora vetė. Tekstet e mėsipėrme, nė fakt, janė kaq tė sėmura, sa tė heqin ēdo dėshirė pėr t'u marrė me to. Fjalėt tė ngecin, ndihesh i ndotur, i pafuqishėm, tė vjen turp nėse perceptohesh nė publik si pjesė e komuniteteve, qė pėrfaqėsojnė formalisht dy autorėt e tyre. E rėndėsishme ėshtė tė mund tė kuptojmė pse arrijmė deri kėtu nė raportet tona sociale, si mund ta shmangim kėtė nivel rrėnues komunikimi. Jemi njė vend kaq i vogėl, na bie tė shkėmbehemi nė rrugė e tė shihemi nė sy mė njėri-tjetrin edhe nėse nuk duam, ndajmė bashkė njė hapėsirė kaq tė ngushtė, bashkėjetojmė kaq afėr njėri tjetrit, "tė vegjėl" e tė "mėdhenj", tė kamur e tė skamur, tė ndershėm e tė ndotur. Kjo afėrsi, ndoshta ėshtė fatale, por pikėrisht ajo, nė mėnyrė paradoksale, mbart edhe shpresėn qė, nė fund tė fundit, ėshtė e mundur tė gjejmė tė gjithė brenda vetes nga pak urtėsi dhe logjikė, pėr tė mos u zhytur nė kėtė llum komunikimi, nga ku ėshtė e vėshtirė tė dalėsh. Ndaj i shkruaj kėto rreshta. Nuk kam pikėn e dėshirės tė merrem me kėtė ndyrėsi, por ndjejmė detyrimin si redaksi, t'i themi lexuesit tė "Shekulli"-t dy gjėra: E para, nuk ėshtė ky shtypi shqiptar. Nuk ėshtė kjo media shqiptare. Edhe emisionet televizive, ku bėhen bashkė nė mėnyrėn mė tė habitshme psikopatėt dhe politikanėt mė nė zė tė vendit, apo qoftė edhe emisionet e muhabeteve tė pėrnatshme nė TV, janė pak. Publiku ėshtė mirė ta ketė tė qartė kėtė gjė. Gazetaria jonė ėshtė mė tepėr se kaq. Shoqėria jonė ėshtė mė e shėndoshė se kaq. Kėta ndotės tė ambientit, janė, pėr fat tė mirė, vetėm njė pjesė e vogėl e kėsaj shoqėrie, njė pjesė e sėmurė e saj, njė ekstrem i neveritshėm, me tė cilin nuk do merreshim nė rast se kėta nuk do ishin nė tribunat e komunikimit. Dhe janė aty pėr pasojė tė papėrgjegjshmėrisė diku, dikur nė vendimmarrje tė menaxherėve dhe editorėve tė informacionit. Ndaj ėshtė koha pėr reflektim, pėr vendimmarrėsit e vegjėl e tė mėdhenj, punėdhėnės, menaxherė e administratorė. Ėshtė e lehtė tė flasėsh, por veprimet qė peshojnė janė ato qė bėhen kur merren vendime, pėr njė botim, pėr njė kontratė pune, pėr njė rrugė tė nisur karriere, pėr njė hapėsirė nė gazetė apo edicione informative. Kėto rrugė duhet tė jenė tė mbyllura pėr ata qė manifestojnė mungesė etike, qė nuk i lidh asgjė me informacionin, me redaksitė, me profesionin e gazetarit. Sepse, raste si ky, janė, gjithsesi, njė dėshmi e vonė e asaj qė standardet tona tė pėrzgjedhjes janė dėmtuar rėndė. Gjithsesi, virusi nė media ėshtė i shėrueshėm. Tė tillėt janė pak dhe media gėzon ende interesin dhe besimin e publikut. Por, nė politikė, alarmi ėshtė mė i mprehtė, ndotja ėshtė tej ēdo parashikimi, ndotėsit janė nė nivel frikėsues. Ministri i Kulturės ėshtė, nė fakt, pjesė e tė njėjtit kabinet, qė drejtohet nga njė kryeinkurajues i kėtij niveli rrėnues komunikimi. Institucioni i Kryeministrit ėshtė njė nga qendrat mė tė rėndėsishme tė vendimmarrjes dhe diskursit publik. Pėr fatin tonė tė keq, ky institucion ka nė detyrė njė kryendotės. Ne presim tė shohim aty njė burrė shteti, e ēfarė shohim? Njė lunatik qė nuk le rast pa u lėshuar nė komoditetin e demagogjisė dhe populizmit amator, qė mban ca fjalime tė turpshme pėr nga niveli gjuhėsor dhe ai etik, pėr tė mos folur pėr mashtrimet ordinere elektorale dhe karagjozllėkun e pėrditshėm televiziv. Ky "burrė shteti", nė vend t'i masė fjalėt shtatė herė e t'i zėrė fjala vend, rri e komenton koqet e Edi Ramės nė publik, duke mbajtur dhe fėmijė pėrdore. Ai ėshtė Kryeministėr i Shqipėrisė. Por, "Shqipėria" e tij ėshtė njė Shqipėri e vogėl, e banuar nga boshakė, puthadorė dhe hajdutė. Shqipėria e vėrtetė, nuk ėshtė kjo. Shqipėria e vėrtetė ka njerėz tė bukur, tė dashur, inteligjentė, vitalė, njerėz normalė, pa urrejtje tė tillė monstruoze ndaj tjetrit. Kėtyre shqiptarėve tė shumtė, e tė heshtur, tipa si Ypi e Pango, ju duken ca ufo tė zbritur nga kushedi ku. Prej kėsaj Shqipėrie buron shpresa pėr ndryshim. Forca e gjėrave do ta nxjerrė kėtė Shqipėri nė sipėrfaqe. Njė grusht tė sėmurėsh psikikė, tė rrethuar nga njė bandė hajdutėsh, qė pėrfitojnė nga kjo situatė, janė pak pėr tė rezistuar. |